Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.1978, Page 69

Tímarit Máls og menningar - 01.09.1978, Page 69
I Guðbergsk siðbót ings- og gróðahyggju; hvernig rótleysi þjóðfélagsins (makrokosmos) gegn- sýrir heimilislífið (mikrokosmos). Af þessu leiðir að nafn bókarinnar getur staðið fyrir tvenns konar „ástir“, samtvinnaðar: annars vegar „ástir“ ís- lensku þjóðarinnar og bandarísks setuliðs (og fylgifiska þess), hins vegar „ástir“ hjóna sem búa saman við þessar aðstæður. I sögunum afhjúpar höfundur goðsöguna um sjálfstæði einkalífs gagn- vart hinu opinbera þjóðfélagslífi (sbr. 1.). En tengslin á milli þessara sviða eru gjarnan dulbúin, eða þeim afneitað, og látið líta svo út sem þau séu hvort öðru óviðkomandi. Tengslin sem sögurnar afhjúpa eru með marg- víslegum hætti, og skulu nú nefnd nokkur dæmi. 3.2. Goðsagan um friðsœlt líf í faðmi fjölskyldunnar í Nceturbreingemingu koma við sögu hjónin Sveinn og Katrín og synir þeirra tveir. Annar þeirra er sögumaður. Hann lýsir umbúðalaust viðræð- um hjónanna og Palla frænda um jarðarför fráfallins ættingja, Vagns, sem drukknaði og rak kasúldinn á land. Það er bersýnilegt að þau syrgja hann ekki og að fráfall hans og jarðarför er allt reiknað í beinhörðum pening- um: Palli stundi (...) og sagði slysið koma sem reiðarslag yfir Fríðu, þrátt fyrir góða fjársöfnun, en petiinga aldrei geta fyllt skarð fyrirvinnu; söfnunin sam- svaraði tveimur trillubátavertíðum. (38) (Leturbreyting mín.) Mikið rex upphefst, þegar deila á kostnaðinum af jarðarfararkransinum niður á hlutaðeigandi og Palli veltir fyrir sér hvort ekki hefði verið best að skríða inn fyrir girðingu hjá Kananum og tína sortulyng í krans. Það hefði verið ódýrast. Sveinn hefur í flimtingum að Katrín hafi verið í tygjum við Vagn heit- inn, þau rífast og slást, keppast við að níðast hvort á öðru. Þess vegna verður dásömun Katrínar á hjónabandinu vægast sagt kaldhæðnisleg: Hún gat auðveldlega sett sig í spor Fríðu, að vilja hafa Vagn (kasúldinn) nálægt sér, eins lengi og þessi siður leyfði; þannig er og vteri ást hjóna. (38) (Leturbreyting og innskot mitt.) Innbyrðis samskipti þessarar fjölskyldu einkennast af hatri, óánægju og þröngsýni. Þar er hinn gamalkunni feðrapýramídi lifandi kominn: faðir- inn lumbrar og níðist á konu og börnum, móðirin rexar í börnunum, og 287
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.