Tímarit Máls og menningar - 01.10.1979, Qupperneq 72

Tímarit Máls og menningar
sem kosta 7—15 milljónir króna, stundum fleiri en ein og fleiri en tvær.
Og í geymslunni er snjósleði og hraðbátur í bátaskýlinu og á gróðurblett-
um við Sogið og á Þíngvöllum kúra sumarbústaðir með heitu vatni, sauna-
baðstofu, litasjónvarpi og öðrum tækjum sem nauðsynleg eru tilað njóta
útivistar og komast í nána snertíngu við landið. Einhverjir eiga víst líka
hús við Miðjarðarhafið, samkvæmt þeirri íslensku kenníngu að allt borgi
sig betur en að leigja. Hvaðan koma aurarnir til að kaupa öll þessi jarðnesku
gæði?Antíksófasettin koma flugleiðis frá Frakklandi og marmaragólfið
frá Grikklandi. Og samt er botnlaust tap á atvinnuvegunum og þjóðin
skuldum vafin. Krónan fellur og fellur og verður bráðum að engu. Enda
vilja framsýnir menn leggja hana niður alfarið og taka upp annaðhvort
glerbrot eða ameríska dollara. Einseyríngurinn er horfinn, tveggjeyríng-
urinn horfinn, tuttuguogfimmeyríngurinn og fimmtíuaurinn horfnir. Bráð-
um hlýtur krónan að hverfa, annað stenst ekki. Utlitið er skuggalegt.
En þegar neyðin er stærst er hjálpin næst. Seðlabankastjóri hóar í blaða-
menn að sýna þeim teikníngar og líkön að nýrri mynt, nýjum seðlum,
nýjum gjaldmiðli. Seðlabánkastjórinn vitnar í fornsögurnar, segist vilja
snúa vörn í sókn, ræður þjóðinni að skera einsog tvö núll aftanaf krónunni,
byrja uppá nýtt, láta fyrra gæfuleysi krónunnar vera gleymt, hefja nýjan
leik með stæltum gjaldmiðli. Nýju seðlunum svipar mjög til hinna traustu
vestur-þýsku markseðla. A nýju myntinni eru myndir af trosi. Þjóðin verður
að endurheimta trúna á gjaldmiðilinn, segir seðlabánkastjórinn og hamp-
ar vonglaður nýju trosmyntinni.
Og loðnubátarnir kappsigla til hafnar með lestarnar fullar og þilförin
full. Og það eru sífelldar brælur og bátarnir eru á lögginni, en þeir
kappsigla því það er dýrt að missa af þróarplássi. Þetta eru hafskip og furðu-
legt hvað þeir komast hjá því að keyra sig niður. I styrjöld verður að taka
nokkra áhættu. Og það er kastað í brjáluðum veðrum, því það verður
að keppast við að útrýma loðnustofninum, og skítt með það þótt skipi og
áhöfn sé stefnt í hættu, bara að loðnuforsmánin komist á land svo hægt
sé að láta hana úldna í þrónni eða útá túni ef ekki vill betur. Og togararnir
sópa upp þorskinum áðuren hann nær að gánga inná bátamiðin. Bátaút-
gerð frá Suðurnesjum dregst saman. Atvinnnuleysis gætir í sjávarplássun-
um á Reykjanesi. Menn sækja stíft í vinnu hjá hernum. En ekki gemr her-
inn tekið við öllum þótt hann feginn vildi, því þá verða engir eftir tilað
verja. Og svo kemur reiðarslagið: Carter gefur út skipun um að fyrir hverja
fimm sem hætti störfum hjá bandaríska hernum skuli einn ráðinn. Bene-
318