Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.10.1979, Qupperneq 89

Tímarit Máls og menningar - 01.10.1979, Qupperneq 89
Jóhann Sigurjónsson og módernisminn sé enn á ferðinni andstæða nýrómantísks draumheims og „módern- isks“ veruleika? Er skáldið ekki enn að gera upp við lífsblekkinguna sem reynst hafði svo haldlítil? Vei, vei, yfir hinni föllnu borg! Hin „fallna borg“ er augljóslega hliðstæða hallarmyndarinnar í Ódys- seifskvæðinu. Tvær myndir sýna okkur mun þessara tveggja veralda: Jóreykur lífsins þyrlast til himna, menn í aktygjum vitstola konur í gylltum kerrum. Og A hvítum hestum hleyptum við upp á bláan himinbogann og lékum að gjáltum knöttum; Síðari myndin virðist tákna veröld ný-rómantíkurinnar. Ný rómantíker- arnir vildu vera frjálsir eins og „fuglinn fljúgandi“. Þeir gátu ekkert hugsað sér háleitara en algjört frelsi „í óravíddum himinblámans“. Himinninn var í þeirra augum ímynd óendanleikans, þess takmarkaleysis sem allt fær sigrað. Því er ekki að furða að hann yrði þeim ásækið myndefni. Jóhann notar margsinnis í ljóðum sínum táknmyndir himins og flugs þegar hann vill tjá vonardrauma sína. I einu æskukvæðanna, Strax eða aldrei, segir hann: „Eg vildi sem fálkinn um loftgeima líða.“21 Og síðar í sama kvæði: „Með stjórnlausum ákafa ég áfram vil þjóta.“ I Gröf mín og vaggar2 ákallar hann jörðina, móður alls lífs: Svara mér, volduga móðir mín. Mér er svo erfitt að skilja hversvegna ég fæddist með flugsjúkan vilja staðbundin blóðösp við brjóstin þín. Þetta erindi birtir andstæðuna á milli takmörkunar mannlífsins og tak- markaleysis hins ímyndaða draumheims. I því felst raunar lykillinn að skiln- ingi á harmsögulegum örlögum draumhugans Jóhanns Sigurjónssonar. Hann treysti á mátt vilja síns til að yfirstíga takmarkanir veruleikans. Þegar það traust þvarr missti hann trúna á lífið. Hliðstæða þessa vísuerindis við Heimþrá er augljós. Hinn „flugsjúki vilji" samsvarar „fuglunum"; hin „staðbundna blóðösp" er tvíburi „þangsins". I Sorg talar Jóhann um „hvíta hesta“. Þeir tákna að mínum dómi þann 335
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.