Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.10.1979, Page 101

Tímarit Máls og menningar - 01.10.1979, Page 101
raunverulega að leggja á framferði hinna ýmsu persóna, sem við sögu koma. Ennfremur skal ekki láta hjá líða að leggja sérstaka áherzlu á það, hversu maður eins og Gunnar Benediktsson, sem mótast að miklu leyti í stjórnmál- um af viðhorfum kreppu- og heims- styraldarára, heldur fullkomnu jafnvægi sínu og raunsæju mati gagnvart stjórn- málahræringum líðandi stundar, bæði að því er varðar þróun innanlands sem utan. Slíkt finnst mér koma einkar vel fram í viðhorfum hans til þeirrar óhjá- kvæmilegu þróunar, sem framvinda tímans hlaut að hafa í för með sér til breytinga á stöðu hinnar sósíalistísku hreyfingar, sem hann lagði lag sitt við, þegar hann fór „að grufla út í þetta“ um árið; þetta birtist líka í því að geta, þrátt fyrir allt, dregið eðlilegar álykt- anir af óhugnanlegu framferði Sovét- ríkjanna með innrás þeirra í Tékkósló- vakíu sumarið 1968, án þess að fyrri afstaða blindaði sýn hans og léti hann daga uppi eins og nátttröll. „Að leikslokum", sem bindur enda- hnút á minningar hans, er beint fram- hald af 2. bindi, „Stiklað á stóru“, en áður hafði hann í „Smngið niður stíl- vopni" getið allmargra þátta, sem grípa inn í síðasta tímabilið. Kannski hefði orðið úr enn heildstæðara rit, ef efnis- atriði úr „Stungið niður stílvopni" og „Að leikslokum" hefðu verið sett á eina bók, a. m. k. fækkað nokkuð endurtekn- ingum, en slíkt kemur þó lítt að sök. „Að leikslokum" skiptist í átta meg- inkafla. I þrem þeim fyrstu fjallar hann mest um hið nýja „trúboð", sem beið hans, þá er hann skipti svo eftirminni- lega um sið með hugarfarsbreytingu sinni. Hann bregður upp ijóslifandi myndum af erindrekstri sínum fyrir málstað hins nýstofnaða Kommúnista- Umsagnir um bcekur flokks og er þar einna minnistæðust för hans til Vestfjarða vorið 1935, en hún er táknrænt dæmi um eðli köllunar hans og þau skilyrði, sem hreyfingin unga bjó við, þá er hann ferðaðist fótgang- andi um fjöll og firnindi í ókunna staði, án þess að eiga hvorki vísan næturstað né þann sjálfsagða beina, sem lúnum ferðalangi bar að hafa; úr öllu rættist þó giftusamlega, því að víða voru fórn- fúsir félagar, sem hlupu undir bagga, eða þá góðviijaðir andstæðingar, sem höfðu ánægju af alþekktum gesti og létu þá alla pólitík lönd og leið, en nutu þess að spjalla við „trúboðann"; hann átti þá líka létt með að segja skilið við boðskapinn eina næturstund og ræða um fróðleg viðfangsefni í þjóðlegum stíl, er huga hans stóðu nærri. Það er heldur ekki nokkur vafi á því, að Gunn- ar hefur einmitt verið þeim gáfum og hæfileikum gæddur að vera einkar ákjós- anlegur fulltrúi fyrir hreyfingu sína, þar sem reynsla hans, menntun, lundarfar og fjölþætt áhugamál á íslenzka, þjóð- lega vísu hafa aflað honum velvildar al- þýðu manna, en það kom hreyfingunni ótvirætt til góða. Eg hygg að Gunnar hitti naglann á höfuðið, þar sem hann segir (bls. 11): „Það var flokknum engin ný uppgötvun, hve mikilvægt það var að geta smeygt sinni rödd að, þar sem fjölmenni var saman komið á góðum stundum. Til þess að gegna því starfi sem bezt þurfti ekki aðeins mann, sem var vel máli farinn, á hinu valt ekki minna, að hann væri létmr í tali, gæti lagað sig eftir áhugaefnum viðmælenda og þætti eftir- sóknarverður til viðræðna. Eg þótti sýna umtalsverða hæfileika í þessum grein- um.“ Hér við bættist, að íslenzkt þjóð- félag þessa tima hafði upp á svo fá- breytt félagslíf að bjóða, að hverjum 347
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.