Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.10.1979, Side 101

Tímarit Máls og menningar - 01.10.1979, Side 101
raunverulega að leggja á framferði hinna ýmsu persóna, sem við sögu koma. Ennfremur skal ekki láta hjá líða að leggja sérstaka áherzlu á það, hversu maður eins og Gunnar Benediktsson, sem mótast að miklu leyti í stjórnmál- um af viðhorfum kreppu- og heims- styraldarára, heldur fullkomnu jafnvægi sínu og raunsæju mati gagnvart stjórn- málahræringum líðandi stundar, bæði að því er varðar þróun innanlands sem utan. Slíkt finnst mér koma einkar vel fram í viðhorfum hans til þeirrar óhjá- kvæmilegu þróunar, sem framvinda tímans hlaut að hafa í för með sér til breytinga á stöðu hinnar sósíalistísku hreyfingar, sem hann lagði lag sitt við, þegar hann fór „að grufla út í þetta“ um árið; þetta birtist líka í því að geta, þrátt fyrir allt, dregið eðlilegar álykt- anir af óhugnanlegu framferði Sovét- ríkjanna með innrás þeirra í Tékkósló- vakíu sumarið 1968, án þess að fyrri afstaða blindaði sýn hans og léti hann daga uppi eins og nátttröll. „Að leikslokum", sem bindur enda- hnút á minningar hans, er beint fram- hald af 2. bindi, „Stiklað á stóru“, en áður hafði hann í „Smngið niður stíl- vopni" getið allmargra þátta, sem grípa inn í síðasta tímabilið. Kannski hefði orðið úr enn heildstæðara rit, ef efnis- atriði úr „Stungið niður stílvopni" og „Að leikslokum" hefðu verið sett á eina bók, a. m. k. fækkað nokkuð endurtekn- ingum, en slíkt kemur þó lítt að sök. „Að leikslokum" skiptist í átta meg- inkafla. I þrem þeim fyrstu fjallar hann mest um hið nýja „trúboð", sem beið hans, þá er hann skipti svo eftirminni- lega um sið með hugarfarsbreytingu sinni. Hann bregður upp ijóslifandi myndum af erindrekstri sínum fyrir málstað hins nýstofnaða Kommúnista- Umsagnir um bcekur flokks og er þar einna minnistæðust för hans til Vestfjarða vorið 1935, en hún er táknrænt dæmi um eðli köllunar hans og þau skilyrði, sem hreyfingin unga bjó við, þá er hann ferðaðist fótgang- andi um fjöll og firnindi í ókunna staði, án þess að eiga hvorki vísan næturstað né þann sjálfsagða beina, sem lúnum ferðalangi bar að hafa; úr öllu rættist þó giftusamlega, því að víða voru fórn- fúsir félagar, sem hlupu undir bagga, eða þá góðviijaðir andstæðingar, sem höfðu ánægju af alþekktum gesti og létu þá alla pólitík lönd og leið, en nutu þess að spjalla við „trúboðann"; hann átti þá líka létt með að segja skilið við boðskapinn eina næturstund og ræða um fróðleg viðfangsefni í þjóðlegum stíl, er huga hans stóðu nærri. Það er heldur ekki nokkur vafi á því, að Gunn- ar hefur einmitt verið þeim gáfum og hæfileikum gæddur að vera einkar ákjós- anlegur fulltrúi fyrir hreyfingu sína, þar sem reynsla hans, menntun, lundarfar og fjölþætt áhugamál á íslenzka, þjóð- lega vísu hafa aflað honum velvildar al- þýðu manna, en það kom hreyfingunni ótvirætt til góða. Eg hygg að Gunnar hitti naglann á höfuðið, þar sem hann segir (bls. 11): „Það var flokknum engin ný uppgötvun, hve mikilvægt það var að geta smeygt sinni rödd að, þar sem fjölmenni var saman komið á góðum stundum. Til þess að gegna því starfi sem bezt þurfti ekki aðeins mann, sem var vel máli farinn, á hinu valt ekki minna, að hann væri létmr í tali, gæti lagað sig eftir áhugaefnum viðmælenda og þætti eftir- sóknarverður til viðræðna. Eg þótti sýna umtalsverða hæfileika í þessum grein- um.“ Hér við bættist, að íslenzkt þjóð- félag þessa tima hafði upp á svo fá- breytt félagslíf að bjóða, að hverjum 347
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.