Tímarit Máls og menningar - 01.10.1979, Page 118

Tímarit Máls og menningar
þættur verður niðurröðun eða „klipp-
ing“ að vera hagleg, og auðvitað þeim
mun haglegri sem hlutföll ofangreindra
hlutfalla eru ójafnari. Auðvitað getum
við öll skotið okkur á endanum á bak við
að allt sé smekksatriði en af því að
þeim sem dæma verk annarra er skylt
að hafa nokkra skoðun þá finnst mér
að höfundur hefði hér getað fágað meir.
Ekki síst vegna þess að margt er x
þessari bók vel gert og í ætt við hóf-
semi, t.d. margt í samtölum persóna og
lýsingum eða kynningum á aðstæðum
eða persónum. Eg vona að mér verði
fyrirgefið þó ég lengi ekki þessi skrif
með dæmum þar um.
Höfundur bregður upp svipmyndum
úr lífi fólks sem Anna Dóra umgengst
og einna fyrirferðarmest er lýsingin á
saumaklúbbnum sem um leið er afmæl-
isveisla Onnu Dóru. Hugmyndin er
ágæt: að stefna saman á þennan hátt
vinkonum söguhetjunnar enda tekur
lýsingin yfir tæpar þrjátíu síður. Les-
andinn fær að vita um ýmis vandamál
sem opinberast í þessu kenndiríi kvenn-
anna en ekki er ég fær um að meta
hvort lýsing höfundar er dæmigerð
saumaklúbbslýsing — eða sérstæð, sem
undirstrikar þó um leið hið dæmigerða.
Og ekki hef ég fundið húmorinn í lýs-
ingunni sem ýmsir vilja meina að sé
þar eða tragíkómíkina enda á höfundur
vafalaust eftir að bæta mér það á öðr-
um vettvangi. Miklu áhrifaríkari finnst
mér lýsingin á eldra fólkinu í fjöi-
skyldu Onnu Dóru: Stefáni, sögðum
föður Guðmundar, bróður hans Dóra
og konu hans Gerði.
Myndin sem brugðið er upp af Gesti
keilu er líka til muna heilsteyptari en
sú af konunum í saumaklúbbnum enda
þar við eina persónu að fást og í fram-
haldi af því mætti kannski hnýta við
nokkrum orðum um Fanneyju. Þó hún
sé greinilega að sumu leyti málpípa höf-
undar og prédiki oft á „óheppilegum"
stöðum þá tekst höfundi dável upp í
lýsingu hennar að sumu öðru leyti svo
að lítt ber á. Fanney er augljóslega í
aðra röndina svolítið ábyrgðarlaus, hef-
ur gaman af að „sprella" svolítið í nýju
umhverfi — ekki síst þar sem vottar
fyrir því að fólk líti upp til hennar.
Það kann líka að vera að Anna Dóra
átti sig um síðir á þessu og því jafn-
framt að líklega sé Fanney ekki eins
„sterk" er á reynir:
— Við segjum bara að við höfum
skroppið upp á Hérað í gær og gist
hjá Tótu vinkonu minni. Mamma
hennar á hótelið.
— Af hverju ekki að segja sann-
leikann? spurði Anna Dóra undr-
andi og leit á hana. Eg hélt að við
hefðum engu að leyna?" (143).
og:
— Ætlarðu ekki að kyssa mig
bless? spurði Anna Dóra. Osjálf-
rátt leit Fanney út undan sér. Síðan
brosti hún og kyssti Onnu Dóru á
vángann (170).
Þetta kann að hafa sín áhrif á það
að Anna Dóra fylgir Fanneyju ekki
suður, — en hvað um það, óþarfar finnst
mér ábendingar á borð við.
En hvað sem því leið átti hún þarna
heima og hún þekkti sitt heima-
fólk (170).
Mestu varðar auðvitað að þegar við
kveðjum Onnu Dóru á leið heim til
Seyðisfjarðar þá vitum við að hún kann
364