Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.07.1980, Qupperneq 123

Tímarit Máls og menningar - 01.07.1980, Qupperneq 123
Brecht og Berliner Ensemble Á þessum árum var margt merkilegt að gerast í leikhúsum Berlínar sem hlaut að hafa áhrif á listamann á borð við Brecht. Sérstök ástæða er til að geta leikstjórans Erwins Piscators sem Brecht starfaði hjá um tíma, en sýningar hans í leikhúsinu við Nollendorfplatz, sem tók til starfa 1927, vöktu mikla athygli og umræðu. Piscator var einn helsti boðberi þjóðfélagslegrar róttækni í leikhúsi þessa tíma og hann hélt því fram að hið hefðbundna form leikhússins, þar sem átök einstaklinga skiptu meginmáli, hæfði ekki þeim efniviði sem framsæknir listamenn nútímans yrðu að taka til umfjöllunar. Stéttaátökin, efnahagsmálin, stjórnmálin og styrjaldirnar voru þau efni sem nú myndu ryðja sér til rúms á sviðinu og þeim varð að finna nýtt listform. I stað einstaklingsins og örlaga hans skyldi nú koma heildin, kollektívið, og félagsleg þróun. Til þess að ná þessu markmiði tefldi Piscator fram allri sviðstækni samtímans og voru sýningar hans hrikalegar að allri ytri gerð; sviðsmyndirnar voru á mörgum hæðum, rafknúnar rennibrautir og færibönd þutu um með leikara og sviðsmuni og kvikmyndir brugðu upp myndum af stórviðburðum samtímans. Það er óneitanlega all- kaldhæðnislegt að til þess að hrinda þessum voldugu sýningum í framkvæmd varð Piscator að leita á náðir þeirra kapítalista sem hann beindi spjótum sínum að á sviðinu. Brecht lærði margt af Piscator, ekki síst um uppbyggingu leikrita sinna, og ákveðin meginatriði í hugmyndum Brechts um epískt leikhús eru komin beint frá Piscator. I ýmsu sem hann skrifaði síðar á útlegðarárunum um kynni sín af leikhúsi Piscators kemur þó fram að honum hefur þótt Piscator leggja alltof mikla áherslu á kennslugildi sýninganna og vanrækja skemmtigildi þeirra. Áhorfendurnir urðu á sýningum Piscators nokkurs konar þingheimur, segir hann, sem meðtók frá sviðinu upplýsingar um ástand heimsmála og átti siðan að taka pólitískar ákvarðanir. Allt laut hinum pólitíska tilgangi og jafnvel list leikarans varð að aukaatriði í tæknibákni sviðsins. Hjá Piscator, skrifar Brecht, voru vélarnar í andstöðu við leikarana, og leikhús sem ýtti list leikarans út í horn var Brecht ekki að skapi. Og enda þótt list einstakra leikara skipti ekki höfuðmáli í þeim leikformum, sem Brecht og samstarfsmenn hans gerðu tilraunir með á árunum í kringum 1930 og voru hugsuð sem hjálpartæki í pólitísku uppeldi verkalýðsstéttarinnar, er hún eitt af grundvallaratriðunum í kenningunni um hið epíska leikhús. Þessi kenning, sem Brecht setti einkum fram í skrifum sínum á útlegðarár- unum frá 1933—48, spannar alla meginþætti leikhússins, allt frá gerð leikritsins til aðferða leikaranna. Kenningin byggist á þeim tilraunum sem hann gerði ásamt samstarfsmönnum sínum á síðustu árum Weimarlýðveldisins, m. a. í leikhúsinu við Schiffbauerdamm. Þetta leikhúsform nefndi hann „epískt“ til 245
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.