Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.12.1984, Qupperneq 75

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1984, Qupperneq 75
Herrann í sögunni eru öll hin heilögu tákn kristninnar, bóndinn sem plægir jörðina, tákn móðurinnar. Hann er að sá. Og samtímis þessu hefur maður plægt akur konunnar með plógjárni sínu, ráðalaus til bjarga þótt hjá honum sé uppskerutíð. Sagan er byggð sem samtvinnun tákna og hliðstæðna. Hún er skrifuð á ljóðmáli, tættum orðum með hálfkaraða merkingu eða innihald, jafnframt er það daglegt mál, efiaust rangt, að dómi málfræðinga, en alþýðumál. Vegna þess arna er næstum engin leið að þýða söguna eða færa hana í réttri mynd yfir á íslensku. Brauðið, safinn, jörðin, vindurinn, vatnið, uppskeran og fæðingin. Hinir frum- stæðu bændur. Helgiathöfnin. Vínið. Máltíðin. Og svo presturinn sem hefur lært eitthvað í ljósmóðurfræðum, hann fer með hendurnar inn í konuna og leysir vandamál lífsins með því að leyfa því að fæðast, svo það geti seinna dáið. Sagan gefur glögga mynd af kaþólskunni í upprunalegri trúnni og áköllun á efni jarðarinnar sem eru líka frumefni guðs. Að sjálfsögðu hvílir yfir sögunni það sem er kallað biblíuandi. Við sjáum engu að síður fyrir okkur þorpið á fjallaauðnunum í norð-austurhluta Portúgal, hinn grýtta jarðveg, hinar grýttu sálir, hina grýttu hugsun sem okkur er svo kær, okkur sem komum líka úr grýttu landi, þótt hraungrjótið sé annars eðlis en slípaðar ísaldar- klappir og steinar. Mest er þó um vert að kynna það sem gæti breytt hugmyndum fólks. Kannski er fólk ekki kaþólskrar trúar en ætti engu að síður að kynnast mannúðarstefnu hennar, skáldskap hennar og list og hugsun. Og sagan er gott dæmi um kaþólska portúgalska hugsun sem hefur verið færð í listrænan búning sem er hvorki í hreinum nýraunsæis- né biblíumyndastíl heldur mannlegur. Ymislegt fer fram hjá andans mönnum á þotuöldinni, eins og skáldskapur Torga. Fólk flykkist til landa Miðjarðarhafsins og ferðalög eru tíðari en þau hafa verið frá tímum rómverja. En það er eins og ferðamaðurinn færi ekkert heim með sér, annað en brúnan lit og leifar af sólarolíu í glösum. Sjaldan hefur menningin verið jafn einangruð og nú þegar einangrunin hefur verið afnumin. Það versta er þó að ferðamenn þykjast allt hafa séð og vita allt. Og engin leið að koma neinum vitsmunum að og hugsun í sólbökuð höfuð. Og svo er mannsandinn líka svo undursamlegur að hann kann að fela sig öldum saman fyrir öðrum en aðeins fáum. Til gamans má geta þess að nafn prestsins, Gusmao, og þess spænska Guzman í næstu sögu er það sama og Guðmann. Takið eftir leyndri skírskotun til upprunans — guðsmannsins. 545
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.