Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.04.1989, Qupperneq 25

Tímarit Máls og menningar - 01.04.1989, Qupperneq 25
Adrepur munur“(126) að heita má sé á samræmdri stafsetningu fornri og nútímastafsetn- ingu en í kjölfar þeirrar yfirlýsingar staðhæfir hann að „tvískinnungur“ (128) felist í því að halda í gamlar orðmyndir í fornum texta, en stafsetja hann á nú- tímavísu. Þessa sérkennilegu röksemdafærslu er ekki unnt að rekja til annars en fákunnáttu í málsögu. Aldrei sækja á huga EMJ efasemdir um hvort rétt sé að miða stafsetningu Islendinga sagna við málstig 13. aldar, enda þótt elsta varð- veitta handrit sagnanna sé frá því um og eftir 1300 og aðeins fáein brot eldri. Ef til vill lítur hann svo á að 13. öld sé fæðingaröld Fornmálsins með stórum staf og greini og þá sennilega frá og með árinu 1200; hann telur a.m.k. sjálfsagt að gera í lestrarútgáfu Islendinga sagna greinarmun á stuttu 9 og 0 en þessi hljóð tóku að falla saman um og eftir 1200. Einnig þykir honum sýnt að vilji menn ekki hrófla við gömlum beygingarmyndum eigi þeir m.a. að bægja frá rithætti Islendinga sagna stafnum -u- sem táknar stoðhljóðið er tók að skjóta sér inn í endingar orða um það bil sem margir telja að sagnaritun hafi staðið með mest- um blóma á síðari hluta 13. aldar. Loks heldur EMJ því fram, að orðræður sagnamannanna fornu gætu nútímamenn sennilega fyrr skilið en einfaldar setn- ingar á færeysku, og verður naumast annað af því ráðið en hann sé búinn að gleyma hljóðdvalarbreytingunni og aðdraganda hennar; bollaleggingar fræði- manna um tónkvæði eða hrynjandi í fornu máli virðist hann ekki þekkja. Nema honum sé líkt farið og þeim mönnum sem einu sinni var sagt um: En þegar menn eru orðnir svo vel að sér í íslenzku, að þeir geta helzt ekki lesið íslenzkar fornbókmenntir nema með danskri stafsetningu og íslenzkar nútímabókmenntir nema á ensku, er þá ekki von að spurt sé: hvar eiga þessir menn heima? (Halldór Laxness. Hvar eiga mennirnir heima. Þjódviljinn 13. 9. 1942). Undir lok hinnar löngu ræðu sinnar um stafsetningu kemst EMJ að gagn- merkri niðurstöðu: „. . . engin alþýðleg útgáfa verður verri fyrir það að vera með lögboðinni stafsetningu íslenska lýðveldisins. En hún verður heldur ekki hótinu betri fyrir það (. . .) Það er því alrangt að mínum dómi að gera þetta stafsetningarmál að sáluhjálparatriði . . .“ (128) Við óskum EMJ til hamingju með niðurstöðuna og lýsum þeirri skoðun okkar að hann hafi komist að henni fimm síðum of seint um leið og við viljum vekja athygli hans á því áliti sem fram kemur í tilvitnuðum orðum Halldórs Laxness: Ég álít, að íslendingasögur og aðrar fornar bækur vorar eigi að gefa út á tvennan hátt, í fyrsta lagi stafréttar textaútgáfur eða facsimile-útgáfur handa fræðimönnum og vísinda, og þá ekki síður af ungum en gömlum afskriftum bókanna; í öðru lagi almenningsútgáfur með stafsetningu þeirrar aldar, sem uppi er hverju sinni, eins og gert var á öllum fyrri öldum um þessar bækur; og þannig eigum við á tuttugustu öld að gefa þær út með tuttugustu aldar 151
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.