Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.1994, Page 74

Tímarit Máls og menningar - 01.09.1994, Page 74
Neil Mc Mahon Að færa skáldsögu yfir í myndform: Salka Valka Inngangur Gagnrýnendur, kvikmyndagerðarmenn og rithöfundar eru ekki á einu máli um tengsl bókmennta og kvikmynda. Því eru ýmsar skoðanir uppi um það hverju kvikmyndagerðarmaðurinn komi til leiðar með yfirfærslu milli miðl- anna tveggja. í greiningu á kvikmyndinni Salka Valka mun ég leitast við að skilgreina tengsl miðlanna og leggja áherslu á þá þætti sem sýna veikleika og styrk kvikmyndarinnar. Ég ræði erfiðleikana við það að færa skáldsögu yfir í myndform og þá þætti sem að mínu mati einkenna árangursríka endursögn bókmenntaverks í kvikmynd. Fordómar hafa ætíð verið ein helsta fyrirstaða kvikmyndalistar. I menningu þar sem orðræða skipar höfuðsess telja margir að hún sé óæðri bókmennt- um. Þetta er vitaskuld rangt. Kvikmyndin er mikilvægasti og vinsælasti miðill okkar tíma og á skilið sömu virðingu og aðrar listgreinar. Menn hafa löngum reynt að afla kvikmyndum virðingar með því að sækja þeim efni í heim bókmennta og gera þær fremur eftir skáldsögum en frumsömdum handritum. Sumir eru þó efins um aðlögunarhæfni miðlanna tveggja, svo ólíkir sem þeir eru. Ingmar Bergman segir: „Kvikmyndir eiga ekkert skylt við bókmenntir. Eðli og inntak listformanna tveggja stangast venjulega á .. . Við eigum að forðast það að gera kvikmyndir eftir bókum“ (Wagner, bls. 29). Að sama skapi hefur Norman Mailer staðhæft að „kvik- myndir og bókmenntir séu jafn ólíkar og hellamálverk og söngur“ (Wagner, bls. 28). Alan Resnais segir kvikmyndun bókar „líkasta því að hita upp mat“ (Wagner, bls. 184), á meðan rithöfundurinn Theodore Dreiser sá hana sem „spillingu“ góðra bókmennta. Vitaskuld eru ekki allir á þessari skoðun. Sergei Eisenstein hélt því t.d. fram að bókmenntir og kvikmyndir ættu nóg sameiginlegt til þess að réttlæta yfirfærslu frá öðrurn miðlinum yfir í hinn. Menn eru almennt sammála urn að frásögnin sé sá þáttur sem bókmenntir og kvikmyndir eiga sameiginlegan. Þó er rangt að álykta að þetta geri yfirfærsluna frá blaðsíðunni upp á tjaldið að einföldu ferli. Bókmenntir eru 72 TMM 1994:3
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.