Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.1994, Qupperneq 109

Tímarit Máls og menningar - 01.09.1994, Qupperneq 109
Ritdómar Að skipa sitt rúm íslensk bókmenntasaga I. Guðrún Nordal, Sverrir Tómasson og Vésteinn Ólason rit- stjóri. (Mál og menning 1992) Islensk bókmenntasaga II. Böðvar Guð- mundsson, Sverrir Tómasson, Torfi H. Tul- inius og Vésteinn Ólason ritstjóri. (Mál og menning 1993) Sá sem þessar línur pikkar hafði löngum hálfgerðan ímugust á yfirlitsverkum um bókmenntasögu og tók ógjarnan undir þann harmagrát, sem einu sinni tíðkað- ist, að „bókmenntaþjóðin mikla“ skyldi ekki eiga neina bókmenntasögu sem stæði undir nafni. Fannst honum að besti vettvangurinn fyrir bókmennta- fræði væri rit um eitthvert afmarkað svið, þar sem reynt væri að kafa til botns í viðfangsefninu, skoða það í margvís- legu ljósi og setja ffam um það ákveðnar og helst persónulegar kenningar. Meðan fátt var um yfirlitsrit yfir bókmennta- sögu skorti ekki að slík verk væru samin og þau ekki af verri endanum, allt ffá „Völuspá“ Sigurðar Nordals til „Túlk- unar Heiðarvígasögu“ eftir Bjarna Guðnason, svo tvö ólík dæmi séu nefnd og fjarlæg hvort öðru í tíma: þar sem rit af þessu tagi varpa gjarnan ljósi á bók- menntir sem standa utan við það svið sem aðallega er verið að fjalla um, mátti líta svo á að skaðinn væri bættur. Þetta viðhorf til bókmenntaffæða var reyndar mjög í takt við stefnu sem var á þeim tíma talsvert sterk í sagnfræði og oftlega sett fram í boðhætti til sagnfræð- inganna sjálffa: rannsakið ekki tímabil heldur vandamál. Því það liggur í hlut- arins eðli, að bókmenntasögur snúast um „tímabil“, sem fylgja miskunnar- laust hvert á eftir öðru, hvernig sem þeim kann annars að vera háttað, meðan afmörkuð rit taka fyrir „vandamál" og gæði þeirra fara oftar en ekki eftir því hvernig tekst að skilgreina þau og festa á þeim hendur. En þótt þessi stefna í sagn- fræði eigi reyndar við ýmis rök að styðjast, var afstaða undirritaðs til bók- menntasagna fyrst og fremst fordómar, og hafi hann ekki þegar verið fallinn frá þeim, mætti trúa því að sú íslenska bók- menntasaga sem Mál og menning er nú að gefa út og hér verður fjallað um hefði stuðlað að því á sinn hátt. En fordóm- arnir voru þó ekki með öllu gripnir út úr lausu lofti: bókmenntasögur lúta nefnilega allt öðrum lögmálum en rit um afmörkuð efni, þar sem tilgangur þeirra og hlutverk er með öðrum hætti, þær hafa sína kosti, ef vel tekst til, en einnig sína galla sem höfundar geta lítið gert til að sneiða hjá þar sem þeir eru nánast því innbyggðir í grundvallarlög- mál verka af þessu tagi. Segja má, að hlutverk bókmennta- sagna sé fyrst og fremst það að opna mönnum leið að bókmenntum fyrri tíma, gera þær á einhvern hátt lifandi og fá menn til að lesa þær, en án þess að reyna að kafa til botns í einu eða neinu eða setja fram persónulegar kenningar. TMM 1994:3 107 L
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.