Frjáls verslun - 01.11.2014, Blaðsíða 124

124 FRJÁLS VERSLUN 11 tbl. 2014
Gleðilegt
nýtt númer!
– er svarið
Spegill, spegill herm þú
mér?
Það er mikill fjársjóður fólginn í
því að geta fengið virka endur­
gjöf frá öðrum ef hún er veitt á
einlægan og heiðarlegan hátt
og án fordóma. Margir stjórn­
endur eiga þess vegna góða
bakhjarla utan fyrirtækisins
sem þeir leita til, mentora eða
þjálfara sem veita leiðbeiningar,
ráð og endurgjöf. En hver er
það innan fyrirtækisins, í þínum
starfsmannahópi, sem upplifir
reglulega hvernig þú kemur
fram, hver þinn raunverulegi
stjórnunarstíll er og hvernig þú
hagar þér?
Er einhver slíkur í þínum hópi
sem þú berð traust til og treystir
þér og getur gefið þér endur­
gjöf á einlægan og fordóma­
lausan hátt? Að byggja upp
tengsl og hefð fyrir endurgjöf
af þessu tagi, frá undirmönnum
sem næst þér standa, getur
verið ómetanlegur fjársjóður.
Einhverjum kann að finnast
þetta kjánalegt. En það þarf
ekki að vera það og getur verið
eins einfalt og að spyrja bara
undir fjögur augu á þessum
nótum: „Ég met álit þitt mikils,
hvaða ráð vilt þú gefa mér til
að ég geti bætt frammistöðu
mína og orðið betri stjórnandi?“
Eða: „Hvað gæti ég gert til að
auð velda okkur að ná meiri
árangri?“
Kannski er ekki hægt að bú ast
við að allir opni sig með þetta
strax, en almennt fagnar fólk
þessu tækifæri ef rétt er að
staðið og ef trúnaður er ekki
brotinn. Skapa þarf réttan vett ­
vang og ef það er gert reglu­
lega, að óska eftir endurgjöf af
þessu tagi og samræður eiga
sér stað, þá skapast hefð fyrir
því að fólk geti tjáð sig, traustið
vex og einlægari ábendingar
fara að berast. Bæði stjórnand­
inn og starfsfólkið þurfa að fá
tíma til að venjast og tileinka sér
nýjar leiðir í samskiptum.
Flestir stjórnendur eru mjög
faglega færir en suma skortir
samskiptahæfni. Eiga það til
að þjóta áfram á ljóshraða en
gleyma að upplýsa fólkið sitt
eða hlusta á hvað það hefur
fram að færa. Samtöl af þessu
tagi geta verið mjög dýrmæt í
slíkum tilfellum. Starfsfólk upp­
lifir það almennt jákvætt að vera
spurt álits, að það fái að hafa
áhrif á umhverfi sitt og verkefni
og því er með þessu móti líka
verið að efla og hvetja starfsfólk
og auka ánægju þess í starfi.
Að byrja með autt blað
Jafnvel þó að góð hefð sé komin
á samræður milli stjórn enda
og undirmanna um ár angur og
leiðir geta komið upp aðstæður
þar sem mál eru sér staklega
viðkvæm, snerta marga og fólk
á erfitt með að tjá sig.
Annað gott ráð er nefnt í
þessu sambandi sem auðveld ­
ar okkur að sækja endurgjöf
og það er að byrja frá grunni
með autt blað og spyrja: „Hvað
myndum við gera ef við værum
að stofna fyrirtækið í dag?“ Eða:
„Ef ekkert væri hér fyrir, hvað
myndum við gera þá?“
Á þennan hátt er hægt að
sleppa því að leggja dóm á
ákvarðanir eða aðstæður í
fortíðinni og fyrst og fremst
huga að núinu og framtíðinni.
Þessar upplýsingar eru stjórn ­
endum oft mjög mikilvægar til
að meta hverju er æskilegt að
þeir breyti eða geri öðruvísi
héðan í frá. Jafnframt er það
mjög árangursríkt að fá fram
með þessum hætti allan þann
auð sem býr í reynslu, þrótti og
sköpunarkrafti mannauðsins.
Skuldbinding hópsins verður
meiri ef hugmyndirnar fá hljóm­
grunn og áhugi á verkefninu
og árangrinum vex. Æfing sem
þessi getur þannig reynst mikil
vítamínsprauta fyrir liðsheildir
til að vinna að saman og ætti
tvímælalaust að endurtaka öðru
hvoru.
Báðar þessar leiðir, þ.e. reglu­
leg endurgjöf frá starfsfólki og
samræður um árangur og þessi
æfing að hugsa frá grunni með
autt blað, eiga með tímanum
að geta aukið umtalsvert á
viðbragðsflýti í fyrirtækinu.
Ef þetta er gert á árangurs ­
rík an hátt mun fyrirtækið eiga
auðveldara með að bregðast
við breytingum í umhverfinu,
takast á við samkeppni og hafa
forskot varðandi nýjungar á
markaði. Það er þess vegna
ekki bara stjórnandinn sem
uppsker persónulega, heldur
allir hagsmunaaðilar, starfsfólk,
eigendur, viðskiptavinir, birgjar
og samfélagið allt, þegar rekst­
urinn gengur betur. Stjórnendur
geta orðið margs vísari þegar
leitað er til starfsmanna eftir
endurgjöf. Mögu lega vaknar í
kjölfarið áhugi á að sækja sér
aukna fræðslu og þjálfun til að
eflast í stjórn enda hlutverkinu.
Slík þjálfun getur tekið tíma og
henni fylgir gjarnan kostnaður.
Þess vegna er mikilvægt að
huga að því að velja leiðir sem
skila raun verulegum árangri.
Samhengið – Ekkert er til sem heitir „ein stærð fyrir alla“. Það er
mikilvægt að hafa skýrt markmið um hvaða hæfni stjórnandinn vill
bæta. Kynna sér vel hvað námið felur í sér og átta sig á hvaða tvö
eða þrjú atriði stjórnandinn gæti unnið með í kjölfarið. Ekki einblína
á of marga þætti í einu. Það þarf að huga mjög vel að því hversu
vel námið eða þjálfunin fellur að markmiðum og hæfni stjórnandans
og því umhverfi þar sem hann starfar.
Tengsl við raunveruleikann – Oft eiga stjórnendur erfitt með að
tengja efni sem farið er yfir í námi eða á námskeiðum við raunveru­
legar aðstæður. Þess vegna er mikilvægt að tengja fræðsluna með
raunverkefnum við aðstæður hvers og eins og fylgja vel eftir. Gagn­
legt getur verið að hluti námskeiðs eða þjálfunar fari fram innan húss,
t.d. með aðstoð leiðbeinanda eða þjálfara samhliða fræðslu eða þá
alfarið. Eins er mikilvægt að velja námskeið þar sem mikil áhersla er
lögð á virka þátttöku nemenda, umræður og æfingar.
Hugarfar – Til að stjórnendaþjálfun skili árangri er mikilvægt að
stjórn andinn hafi raunverulegan áhuga á að gera breytingar og til­
einka sér nýja hæfni. Hann þarf einnig að gera sér ljóst að breyting­
um fylgir oftast tímabundin vanlíðan. Nokkurs konar „harðsperrur“
eins og þegar við erum að koma okkur í betra form líkamlega. Van­
líðanin getur t.d. falist í að horfast í augu við og viðurkenna veikleika
sem okkur voru huldir eða að sýna sjálfsaga. Ef stjórnandinn er ekki
tilbúinn í þessa vinnu er lítils árangurs að vænta.
Árangursmat – Allt of oft vanrækjum við að fylgja eftir fjárfestingu
í fræðslu og þjálfun með mælingum og mati á árangri. Það er engu
að síður mjög mikilvægt, bæði fyrir stjórnandann til að fylgjast með
framförum og líka fyrir fyrirtækið til að meta arðsemi fjárfestingar­
innar. Sýnt hefur verið fram á að auka má virði fjárfestingar í fræðslu
og þjálfun umtalsvert með eftirfylgni t.d. með aðstoð frá þjálfara (e.
coach) eða leiðbeinanda (e. mentor). Árangursmat getur farið fram
með 360°stjórnendamati eða öðrum tegundum af könnunum og svo
má líka fylgjast með og vænta breytinga á rekstrarniðurstöðu til góðs.
Svo nú er bara að bretta upp ermarnar og eyrun og leggja við hlustir.
Hvað þætti okkur gott að fá að vita frá okkar fólki sem hjálpar okkur
að ná auknum árangri og gera árið 2015 framúrskarandi gott?
Gleðilegt árangursríkt ár!
Algengustu mistökin við val á
stjórnendaþjálfun
stjÓrnun