Gripla - 20.12.2014, Page 269

269
SVErrIr tÓ MASSon
ÓLAfur HALLDÓrSSon
f. 18.4. 1920 — d. 4.4. 2013
meÐ ÓlaFi hallDÓrssyni gengnum er síðasti íslenski textafræð-
ingurinn sem menntaðist í kaupmannahöfn hjá jóni Helgasyni fallinn frá.
ólafur komst í læri hjá jóni skömmu eftir að hann lauk kandídatsprófi í
íslensku 1952. Prófritgerð hans fjallaði um Færeyinga sögu og bar titilinn
Færeyinga saga, varðveizla textans. Fyrst eftir að hann kom til Hafnar orð-
aði hann það við jón Helgason að hann vildi gefa söguna út, en jón leiddi
honum fyrir sjónir að fyrst yrði hann þá að gefa út Ólafs sögu Tryggvasonar
hina mestu. Það varð úr og tók ólafur til óspilltra málanna og vann að sög-
unni allt til þess að hann hvarf heim til íslands og tók við stöðu handrita-
fræðings við hina nýstofnuðu Handritastofnun Íslands (síðar Stofnun Árna
Magnússonar) 1963. urðu þetta tvö bindi, hið fyrra kom út 1958 en hið
síðara 1961. Loks birtist þriðja og síðasta bindið árið 2000.
Ólafs saga Tryggvasonar hin mesta hafði áður tvívegis verið gefin út;
frumútgáfa hennar kom út í skálholti 1689–90 og var þar prentað eftir
handritum komnum um milliliði frá Flateyjarbók. síðari útgáfa þessa verks
kom út í 1.–3. bindi Fornmanna sagna í Kaupmannahöfn 1825–27 og er
textinn þar prentaður eftir handritinu AM 61 fol., en einmitt það handrit
lagði ólafur Halldórsson til grundvallar í útgáfu sinni. texti Ólafs sögu í
Fornmanna sögum var í kjölfarið þýddur á latínu af sveinbirni egilssyni,
1828–29 (Historia Olavi Tryggvi filii).
Ólafs saga Tryggvasonar hin mesta varð fyrsta bindið í nýrri ritröð Árna-
stofnunar í kaupmannahöfn undir ritstjórn jóns Helgasonar. Þessi ritröð
markaði þáttaskil í útgáfu forníslenskra og fornnorskra texta. stuðst var
við textafræði sem komst til vegs og virðingar þegar á 19. öld enda var
danski prófessorinn J. n. Madvig einn helsti merkisberi þeirrar stefnu.
Finnur jónsson aðhylltist þessa aðferð að miklu leyti við útgáfur sínar.
Upphaflega var aðferðin kennd við þýskan fræðimann, Lachmann, en
Gripla XXV (2014): 269–290