Gripla - 20.12.2008, Page 276

GRIPLA274
því að lýsa undrun sinni á því að enginn hafi tekið sig til og ort lofkvæði
til heiðurs Worm. Hann segir: „…væri nú svo skáldum varið á Íslandi sem
í fyrri tíðinni, þá hefði þau látið hans minning uppi vera í sínum diktum
um aldur og ævi hvað vel væri verðugt.“76 Hugsa mætti sér að Guðmundur
hafi minnst þessara orða Björns á Skarðsá er hann var kominn á bak við lás
og slá í Bláturni því hann endar höfuðlausnarbréf sitt með því að yrkja tvö
lofkvæði til heiðurs Ole Worm, annað á latínu en hitt á íslensku.77
8. Lokaorð
Hér að framan var þess freistað að rýna í nokkur höfuðatriði úr brota-
kenndri lífssögu Guðmundar Andréssonar. Fyrir vikið hefur ýmislegt
orðið ljósara þó enn sé margt myrkt og eflaust megi gera betur. Helstu
niðurstöður eru þær að Guðmundur Andrésson hafi verið Skagfirðingur
að ætt og uppruna en ekki Húnvetningur eins og Jakob Benediktsson
vildi meina. Faðir hans var Andrés Guðmundsson leiguliði í Sólheimum
í Sæmundarhlíð en ókunnugt er um nafn móður hans og sömuleiðis
hvort hann hafi átt önnur systkin en eina ónafngreinda systur. Jakob taldi
Guðmund hafa útskrifast nokkru fyrir 1640, væntanlega þó um vorið 1638.
Með því að gaumgæfa ævi Einars Arfinnssonar, sem Guðmundur segist
hafa verið samtíða við skólann, fást traustari tímasetningar. Þrátt fyrir
það er ekki hægt að marka námsdvöl Guðmundar á Hólum þrengri bás
en svo að segja að hann hafi verið þar í fjögur ár á tímabilinu 1628–1635.
Jakob taldi að hin andlegu veikindi sem Guðmundur átti við að stríða um
hálfs árs skeið hafi átt sér stað snemma á árunum 1640–1649. Bréf Björns
á Skarðsá sýnir hins vegar að veikindin hófust um haustið 1637 og vöruðu
fram á vor 1638.
Guðmundi var líkast til veitt staða djákna að Reynistaðarklaustri
eftir fráfall séra Sæmundar Kárssonar í Glaumbæ þann 19. júlí 1638 eins
og Jakob bendir á. Þaðan var honum síðan vikið af ókunnum ástæðum
skömmu eftir 22. júní 1640 af Þorláki biskupi Skúlasyni.
76 Lbs 1199 4to, bl. 89r. Af ókunnum ástæðum horfir Björn hér fram hjá tveimur lofkvæðum,
öðru á íslensku en hinu á latínu, sem séra Magnús Ólafsson í Laufási samdi til heiðurs
Worm og birtist í bók hans um rúnir árið 1636, sbr. Magnúsarkver, bls. 103–104 og 107–
108. Björn hafði bók Worms líkast til undir höndum er hann samdi ritgerð sína um rúnir
eins og fram hefur komið.
77 Breve fra og til Ole Worm III, bls. 405.