Són - 01.01.2003, Qupperneq 14

KRISTJÁN EIRÍKSSON14
Hér er litadýrð látin tákna hljómdýrð og minnir hún vissulega meira
á rósaleppa en duggarasokk. Og trúlega vísar Jónas til þessarar
handavinnu þegar hann talar um að „gullinkamba“ og „fimbulfamba“
en það gefur augaleið að oft hlýtur merking og rétt málnotkun að
vera á kostnað gullinkembunnar. Hitt kemur þó endrum og sinnum
fyrir að dýrt kveðnar vísur séu ekki bara listilegar í forminu heldur
einnig að öðru leyti. Dæmi um slíkt má sums staðar finna í áður til-
vitnuðum „Göngu-Hrólfs rímum“. Þannig lýsir Hjálmar því er
Hrólfur vegur Grím Ægi í átjándu rímu:
Fárleg vóru fjörbrot hans,
fold og sjórinn léku dans,
gæfusljór með glæpa fans
Grímur fór til andskotans.
(Göngu-Hrólfs rímur XVIII, 73)
Af framansögðu má ljóst vera að list rímnanna er hæpið að meta
eingöngu út frá því hversu orðlist þeirra er hrein og tær. Þær verð-
ur einnig að meta út frá gullinkembunni, það er að segja dýrleikanum,
óháð beinu skáldskapargildi vegna þess að þær lúta að nokkru leyti
sömu lögmálum og hinn skrautlegi útskurður miðalda og einmitt
vegna þess féllu þær svo vel að kröfum barokktímans seinna.
Hér að framan hefur verið gerð nokkur grein fyrir hinni nýju
framsetningu og henni fyrst og fremst beitt á hætti rímna enda má
segja að flókin rímskipan þeirra kalli beinlínis á nýja framsetningu og
það gildir reyndar einnig um aðrar flóknar kvæðagreinar eins og
dróttkvæði og vikivaka. Einfaldari hætti má vissulega tákna með því
hefðbundna táknkerfi sem lýst hefur verið hér að framan í megin-
dráttum. Ekkert er þó því til fyrirstöðu að tákna slíka hætti einnig
myndrænt og þannig ætti bygging þeirra að birtast mönnum með
skýrara hætti en með hinu hefðbundna kerfi. Þannig mætti til dæmis
tákna myndrænt ítölsku oktövuna eins og Jónas Hallgrímsson beitir
henni í „Gunnarshólma“:10
Þar sem að áður akrar huldu völl
ólgandi Þverá veltur yfir sanda;
10 Jónas Hallgrímsson (1957:50–51).