Són - 01.01.2003, Síða 27

UM BRAGHRYNJANDI AÐ FORNU OG NÝJU 27
8 Sveinbjörn Beinteinsson (1985:24).
Dverghent:8
s v s v s v s v
Bæði tvö ef enn við ættum
s v s
orð til góðs,
s v s v s v s v
rakið skal af þúsundþættum
s v s
þræði ljóðs.
Í rauninni eru þessir hættir einungis tilbrigði við ferhendan rímnahátt
þar sem önnur línan í parinu er mismikið stytt. Hægt væri að skrifa
braghenduna upp í fjórum línum:
Hrífa mig úr heimalöndum
hrjósturfjöllin,
ég er orðinn eins og tröllin,
uni lítt við byggðasköllin.
Þá mætti segja að fyrsta, þriðja og fjórða lína hefðu fjögur ris og önnur
lína tvö. Þannig yrði fyrri helmingur vísunnar líkur dverghendu, þ.e.
með tveimur risum í síðlínu, en seinni helmingurinn yrði líkur breið-
hendu sem hefur fjögur ris í hverri línu.
III Bragspenna
Segja má að breytileiki í hrynjandi sé sumum háttum eðlilegur eða
eins og partur af skilgreiningu þeirra. Svo er t.a.m. um stakhendu
Shakespeares og aðra jambíska hætti eins og minnst hefur verið á.
Eins og sjá má af framangreindum dæmum lætur Shakespeare sjálfur
hrynjandi textans stangast dálítið á við hrynjandi bragarháttarins.
Þetta sést vel í línunni „Whether it’s nobler in the mind to suffer.“
Textinn byrjar á orðum sem eðlilegt er að myndi réttan þrílið:
„'Whether it’s.“ Meginhrynjandi bragsins byggist samt á öfugum
tvíliðum. Í íslensku sonnettunni og öðrum viðlíka háttum verður það