Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2010, Page 158

158
„Er hún virkilega að tala um Darcy?“, hugsar Elísabet og gónir á hana.
Tilfinningar Elísabetar til Darcys taka breytingum upp frá þessu og þann-
ig má sjá hvernig Austen tengir saman ást, peninga og göfuglyndi hins
fullkomna breska hefðarmanns. Klippingarnar, tónlistin, samræðurnar og
leikmyndin í þessari senu þáttaraðarinnar gefa svipað til kynna en nú er
áherslan meiri á kynferði Darcys. Þegar ráðskonan hefur hælt honum sjá
áhorfendur hann koma ríðandi í átt að ættarsetrinu. Hann stöðvar hest
sinn þungbúinn, horfir í átt að húsunum og stígur svo af baki við tjörn á
landareigninni. Næsta skot sýnir Gardiner-hjónin og Elísabetu ganga inn
í stórt og mikið herbergi þar sem hátt er til lofts, skrautlistar á lofti og
veggjum og málverk út um allt: „Þarna“, segir ráðskonan og Elísabet
stansar fyrir framan málverk af Darcy og horfir á það að því er virðist hug-
fangin. Næsta skot sýnir Darcy afklæða sig og stinga sér til sunds undir
klassískri og dramatískri tónlist (Pride and Prejudice, BBC).
Darcy rís upp úr vatninu sem eitt mesta kyntákn breskra bókmennta:
„Það er kunnara en frá þurfi að segja að sérhver kona sem horfir á BBC-
þáttaröðina fellur í yfirlið þegar hún sér tjarnarsenuna“ segir rithöfundur-
inn Lani Diani Rich og þykist tala fyrir meirihluta kvenna.34 Fundur
þeirra, þar sem Darcy rekst á Elísabetu í blautri, síðri hvítri skyrtu, er
orðin ein rómantískasta og frægasta sena í bresku sjónvarpi. Hinn sanni
breski hefðarmaður er ekki bara góður við fátæka heldur er hann einnig
kyntákn.
Eins og fram hefur komið kvarta margir gagnrýnendur yfir því hvernig
fortíðin er sýnd í arfleifðarmyndum. Kenningin er sú að hún birtist án
allrar pólitískrar spennu og sé þannig óraunsæ; hún sé upphafin og gerð
tælandi. En kannski er eitt af vandamálunum við viðtökurnar það að áhorf-
endur búast við því að myndirnar séu sagnfræðilega „réttar“, að fólk telji
sig vera að upplifa fortíðina á raunsannan hátt. En arfleifðariðnaðurinn
hengi við listræna skynjun. Þegar Elísabet skoðar setrið að innan gengur hún um
eins og í leiðslu og verður svo gagntekin af listaverkunum að hún gleymir stað og
stund. Hún starir á höggmyndir Darcys og virðist ekki heyra mikilvægar samræð-
ur Gardiner-hjónanna og ráðskonunnar um hvaða mann eigandinn hafi að geyma.
Hún ráfar frá einni styttu til annarrar, strýkur þeim annars hugar og staðnæmist
síðan við eftirmynd af Darcy. Þannig er lögð áhersla á listræna skynjun Elísabetar
sem áttar sig þarna á því að Darcy er fagurkeri. Rómantískar tilfinningar milli
Darcys og Elísabetar fléttast saman við listræna upplifun þeirra á umhverfinu.
34 Lani Diane Rich, „My Firth Love“, Flirting with Pride and Prejudice: Fresh Per-
spectives on the Original Chick-Lit Masterpiece, ritstj. Jennifer Crusie, Texas: Benbella
Books, Inc, 2005, bls. 113–122, hér bls. 120.
alDa BjöRK ValDimaRsDóttiR