Peningamál - 01.03.2004, Blaðsíða 48

PENINGAMÁL 2004/1 47
... auk þess sem nýtt eigið fé var gefið út
Allir viðskiptabankarnir að Sparisjóðabanka Íslands
hf. undanskildum gáfu út nýtt hlutafé á árinu 2003.
Þetta nýja hlutafé var m.a. notað sem endurgjald í
samrunum og kaupum á öðrum fyrirtækjum. Eigið fé
viðskiptabankanna jókst um ríflega 27 ma.kr., eða ríf-
lega 37%, aðallega vegna hagnaðar á árinu og yfir-
verðs á nýju hlutafé sem gefið var út. Þessi upphæð
mun lækka eitthvað aftur þar sem eftir er að greiða út
arð vegna ársins 2003.
Aukning heildarfjármagns viðskiptabankanna að
upphæð 420 ma.kr. var því að þremur fjórðu fjár-
mögnuð með lánsfé. Þróunin er reyndar að einhverju
leyti misjöfn á milli viðskiptabankanna en greinilegt
er að vogun bankanna jókst töluvert á síðasta ári sem
útheimtir mikinn aga og góða áhættustýringu af
þeirra hálfu.
Eiginfjárhlutfall stóð í stað frá fyrra ári
Lögbundið eiginfjárhlutfall viðskiptabankanna í
heild stóð því sem næst í stað frá árslokum 2002 til
ársloka 2003 og var ríflega 12%. Hlutfallið er þó mis-
jafnt hjá viðskiptabönkunum og er það lægst hjá
Landsbanka Íslands hf. eða 9,9% en hæst hjá KB
banka hf. og Sparisjóðabanka Íslands hf. eða ríflega
14%. Eiginfjárhlutfall sex stærstu sparisjóðanna
hækkaði á árinu 2003 og var í árslok um 14,8%. Við
útgreiðslu arðs á fyrsta ársfjórðungi þessa árs mun
hlutfallið lækka hjá bönkum og sparisjóðum.
Þótt eiginfjárhlutfallið stæði nánast í stað, hækk-
aði áhættugrunnur viðskiptabankanna töluvert á árinu
2003 sem m.a. má rekja til aukinna útlána og verð-
bréfaeignar. Áhættugrunnurinn hækkaði um 33,5% á
heildina litið hjá viðskiptabönkunum en hækkunin
var þó mest hjá Landsbanka Íslands hf. eða um 57%.
Áhættugrunnur sex stærstu sparisjóðanna hækkaði
einnig á árinu 2003 en þó töluvert minna en hjá
viðskiptabönkunum eða um 10,5%.
Landsbanki Íslands hf. og Íslandsbanki hf. gáfu út
víkjandi lán á árinu 2003 en að öðru leyti var lítið um
nýjar útgáfur víkjandi lána.
Eiginfjárhlutfall viðskiptabanka og sex stærstu
sparisjóða var tiltölulega sterkt í lok árs 2003 og hafa
þeir því meira borð fyrir báru en oft áður.
Erlendir markaðir
Útgáfa á alþjóðlegum skuldabréfamarkaði hefur
gengið vel ...
Útgáfa á alþjóðlegum skuldabréfamarkaði hefur
gengið vel það sem af er árinu. Óvissa um þróun
vaxta hefur þó aðeins dregið úr þrótti á markaðnum.
Sérstaklega á það við um lengri útgáfur, a.m.k. miðað
við það sem vænst var í upphafi árs, og hafa því fjár-
festar leitað eftir styttri og öruggari bréfum. MTN-
markaðurinn hefur verið líflegur. Á það sérstaklega
við um opinberar útgáfur ríkja, fjármálafyrirtækja og
fjölþjóðastofnana. Breytingar á vöxtum og gengi
gjaldmiðla hafa leitt til samdráttar í útgáfu sem teng-
ist afleiðum þar sem uppsagnarákvæði lána hafa
verið nýtt í minna mæli og hefur það dregið úr veltu.
Mikil eftirspurn hefur verið eftir verðbréfum útgef-
enda með góða lánshæfiseinkunn og lága áhættuvog-
un (skv. eiginfjárreglum BIS). Bankar hafa notið
góðs af þessu þar sem fjárfestar hafa sóst eftir vaxta-
álagi umfram það sem ríkisskuldabréf gefa. Fyrirtæki
1. Í B- og C-hluta. Heimild: Fjármálaeftirlitið.
11,4
10,3 10,3
9,7
11,3
12,2 12,3
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003
6
7
8
9
10
11
12
13
14
%
Eiginfjárhlutfall viðskiptabanka og sex stærstu sparisjóða 1997-2003
Mynd 15
Eiginfjárhlutfall í lok tímabils 31. desember 2003
Lögbundið lágmark Eiginfjárhlutfall án
víkjandi lána1
Eiginfjárhlutfall A
(Tier 1 hlutfall)
Eiginfjár-
hlutfall (CAR)
Íslands-
banki
KB banki Landsbanki SPRON
0
5
10
15
20
-5
%
A hluti B hluti C hluti Frádrag CAR