Peningamál - 01.03.2004, Blaðsíða 49

hafa dregið úr útgáfu og því hafa fjárfestar sóst eftir
bréfum fjármálafyrirtækja sem eru í raun svipuð eign
og fyrirtækjabréf.
... og vaxtaálag dróst saman á árinu 2003
Vaxtaálag dróst saman á árinu 2003 m.a. vegna vænt-
inga um að hagkerfi heimsins væru að taka við sér.
Átti það sérstaklega við um vaxtaálag fyrirtækja, en
þau áttu erfitt um vik á árunum 2001 og 2002. Fyrir-
tæki nýttu tækifærið á síðasta ári til endurfjár-
mögnunar og því hefur verið minna framboð af þess
háttar bréfum það sem af er 2004. Jafnframt virðast
fyrirtæki hafa minni þörf fyrir fjármagn enda fer fjár-
festing þeirra hægt af stað þar sem næg framleiðslu-
geta virðist vera til staðar. Hins vegar virðist
fjármögnun vegna samruna og yfirtöku vera aftur að
taka við sér eftir lægð. Slík fjármögnun er yfirleitt
stór í sniðum og eykur veltu á markaði.
Bankar hafa áfram þörf fyrir aukið fjármagn m.a.
vegna endurnýjunar lána, lána til einstaklinga og fjár-
mögnunar fasteignaviðskipta. Lánstími fjármögnunar
banka hefur verið í styttra lagi og hafa þeir nýtt sér
markað fyrir lán með breytilegum vöxtum í Evrópu,
þar sem 3–5 ára útgáfa hefur verið mikil. Útgáfa ríkja
og fjölþjóðastofnana hefur jafnframt gengið vel á
þessum lánstíma.
Síðasta ár og það sem af er þessu ári hefur verið
hagstætt fyrir íslenska banka. Þeir njóta þar góðrar
lánshæfiseinkunnar og lágrar áhættuvogunar og
lögðu áherslu á útgáfu styttri bréfa en þó hefur hún
verið að lengjast á síðustu mánuðum. Íslandsbanki
hf. er með hæstu lánshæfiseinkunn íslenskra banka.
Nýjar eiginfjárreglur gætu haft áhrif á lánskjör
banka þegar kemur að því að ný viðmið verði tekin
upp.
Sambankalán
Markaður fyrir sambankalán hefur verið góður og
hagkvæmur útgefendum og er það einkum vegna
þess að lausafjárstaða banka virðist vera traust. Bank-
ar hafa verið að auka eignir sínar, en eru viðkvæmir
fyrir lánshæfi í fjárfestingu sinni. Þátttaka banka í
sambankalánum hefur gjarnan tengst eflingu við-
skiptasambanda, þ.e. að bankar vonast til að fá við-
skipti á öðrum sviðum fjármálastarfsemi sem búbót.
Íslenskir bankar hafa um langt skeið verið reglulega
á lánamarkaði. Á síðustu árum hefur skuldabréfa-
útgáfa þeirra aðallega verið á MTN-markaðnum og
hefur hún að miklu leyti komið stað beinnar fjár-
mögnunar þeirra með sambankalánum. Mest ber á
tveggja til fimm ára útgáfum. Íslensku bankarnir nota
nú sambankalán í auknum mæli sem ódregnar láns-
heimildir í tengslum við víxlaútgáfu (svokölluð ECP
útgáfa – European Commercial Paper).
Innlendir markaðir
Rekstraröryggi Kauphallarinnar og Verðbréfaskrán-
ingar er mikið …
Regluumgjörð Kauphallarinnar er mjög traust, byggð
á grundvelli reglna Evrópusambandsins og reglum
sem mótaðar eru af NOREX-samstarfinu. Reglurnar
eru sambærilegar við reglur helstu markaða í hinum
vestræna heimi. Kauphöll Íslands er fjárhagslega
stöndugt fyrirtæki24 og hefur yfir að ráða þróuðu og
traustu viðskiptakerfi sem er í notkun í stærstu kaup-
höllum Norðurlandanna. NOREX er samband kaup-
hallanna í Stokkhólmi, Kaupmannahöfn, Ósló og
Kauphöll Íslands. Kauphöllin í Helsinki, sem á kaup-
hallirnar í Tallinn og Riga ásamt eignarhlut í kaup-
höllinni í Vilnius, er að verða þátttakandi í NOREX.
Væntanlega verður skrifað undir samninga fyrir lok
mars 2004 og viðskiptakerfið SAXESS tekið upp
næsta haust. Í framhaldinu er þess vænst að kauphall-
irnar í Eystrasaltslöndunum taki einnig upp sameigin-
lega viðskiptakerfið. Kauphöllin í Færeyjum hefur
samið um náið samstarf við Kauphöll Íslands. NOR-
EX-samstarfið snýr að rekstri sameiginlegs viðskipta-
kerfis (SAXESS) og svipaðri regluumgjörð. Sameig-
inlegt viðskiptakerfi eykur mjög öryggi í viðskiptum
þar sem margir aðilar taka þátt í rekstri og skipta með
sér kostnaði. Viðskiptaumhverfið er að fullu tölvuvætt
og frágangur viðskipta er það einnig að mestu leyti.
Rekstraröryggi viðskiptakerfisins er mikið og við
fjölgun sæsímastrengja til landsins var bætt úr helsta
áhyggjuefninu sem hefur verið símasambandið við
hinar kauphallirnar.
Verðbréfaskráning Íslands er starfrækt í samræmi
við lög um rafræna skráningu verðbréfa. Stofnun
Verðbréfaskráningar var mikið framfaraspor sem hef-
ur sparað þjóðfélaginu stórfé sem áður fór í umsýslu
pappírsverðbréfa. Tilkoma Verðbréfaskráningar jók
48 PENINGAMÁL 2004/1
24. Hagnaður Kauphallarinnar eftir skatta á árinu 2003 var ríflega 36 m.kr.
af ríflega 363 m.kr. rekstrartekjum. Eigið fé hennar í árslok var um 180
m.kr. af um 250 m.kr. heildarfjármagni.