Peningamál - 01.03.2006, Page 28

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
6
•
1
28
Ætla mætti að svo mikil gengislækkun leiddi til samdráttar innflutnings
í ár í ljósi þess að aðeins var spáð ½% vexti í desember, og að spáð er
minni vexti einkaneyslu nú en í síðustu spá. Skýringin er sú að spáð er
nokkrum vexti fjármunamyndunar nú í stað samdráttar í síðustu spá.
Eigi að síður dregur úr vexti innflutnings þegar líður á árið og kominn
verður samdráttur á síðasta fjórðungi ársins.
Hagvöxtur og framleiðsluspenna
Verulega lakari hagvaxtarhorfur en í síðustu spá
Í desember spáði Seðlabankinn að hagvöxtur í þessari uppsveiflu næði
hámarki í ár, þegar hann yrði 6½%, og að vöxturinn yrði 4% á næsta
ári. Þrennt hefur breytt þeirri mynd sem var dregin upp af þróun hag-
vaxtar í síðustu spá.
Í fyrsta lagi, eins og kom fram í upphafi þessa kafla, sýna end-
urskoðaðir þjóðhagsreikningar Hagstofu Íslands fyrir árið 2004 og
fyrstu áætlanir fyrir árið 2005 mun meiri hagvöxt á síðustu tveimur
árum en áður var talið, eða 8,2% árið 2004 og 5,5% í fyrra.
Í öðru lagi er gert ráð fyrir enn neikvæðara framlagi utan ríkis-
viðskipta í ár en spáð var í desember, sökum meiri innflutnings og
minni útflutnings.
Í þriðja lagi er spáð meiri samdrætti þjóðarútgjalda á næsta ári
en gert var í desember. Hægari vöxtur einkaneyslu vegur þar þyngra
en minni samdráttur fjármunamyndunar.
Niðurstaðan er að spáð er 4,2% hagvexti í ár og einungis 0,4%
vexti á næsta ári. Hagvaxtarhorfur eru því mun lakari nú en í des-
ember.

Meiri spenna í þjóðarbúskapnum en áður var talið og helst há út
spátímabilið
Mat á framleiðsluspennu hefur tekið nokkrum breytingum samfara
upptöku nýs þjóðhagslíkans. Sömuleiðis hafa verið gerðar nokkrar
breyt ingar á framsetningu matsins til að leggja áherslu á hina miklu
óvissu sem ríkir um mat á framleiðsluspennu, eins og nánar er fjallað
um í rammagrein IV-3.
Mun meiri hagvöxtur árin 2004 og 2005 felur í sér meiri fram-
leiðsluspennu en talið var í desember. Framleiðsluspennan í ár er þó
óbreytt frá síðustu spá vegna mun minni hagvaxtar, en töluvert meiri
á næsta ári. Miðað við óbreytta stýrivexti og gengi í grunnspá bankans
eru horfur á að framleiðsluspenna hverfi ekki úr þjóðarbúskapnum fyrr
en á fyrsta fjórðungi ársins 2010.
-10
-5
0
5
10
15
20
25
30
200720052003200119991997
Magnbreyting frá fyrra ári (%)
Mynd IV-9
Vöxtur innflutnings 1997-20071
1. Spá Seðlabankans 2006-2007.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
Mynd IV-10
Framleiðsluspenna/framleiðsluslaki
1992 - 20071
% af framleiðslugetu
1. Mat á framleiðsluspennu með óvissubili, þar sem 50%, 75%
og 90% líkur eru á að framleiðsluspennan verði innan við það, miðað
við meðaltal staðalfráviks ólíkra aðferða síðan 1981.
Heimild: Seðlabanki Íslands.
-7
-6
-5
-4
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
6
7
‘93 ‘95 ‘97 ‘99 ‘01 ‘03 ‘05 ‘07