Peningamál - 01.03.2006, Side 50

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
6
•
1
50
Ramma grein VIII-2
Könnun á mati
sérfræðinga á
fjármálamarkaði
á horfum í
efnahagsmálum
Eftirfarandi tafl a sýnir efnahagsspár sérfræðinga á fjármálamarkaði
sem gerðar voru um miðjan mars sl. Að venju voru þátttakendur í
könnuninni greiningardeildir Glitnis hf., KB banka hf., Landsbanka
Íslands hf. og Ráðgjöf og efnahagsspár ehf.
Auk þeirra upplýsinga sem fram koma í töfl unni var spurt um
nánara álit á vaxtaferli Seðlabankans þ.e. hvenær og við hvaða gildi
hámarki og lágmarki stýrivaxta verði náð innan spátímabilsins.
Helstu breytingar frá spá sömu aðila í nóvember sl. eru þær
að þeir gera nú ráð fyrir heldur minni hagvexti í ár en meiri á næsta
ári, meiri verðbólgu í ár en svipaðri árið 2007, hærri stýrivöxtum og
lægra gengi krónunnar á spátímabilinu.
Sérfræðingar spá meiri verðbólgu á þessu ári en í grunnspá
Seðlabankans
Eins og í september og nóvember sl. telja sérfræðingarnir að
verðbólgan verði töluvert yfi r 2,5% verðbólgumarkmiði Seðlabankans
allt spátímabilið. Mat þeirra á verðbólgu milli ársmeðaltala 2005 og
2006 hefur hækkað töluvert frá því í nóvember og er nú 5,4%,
sem er heldur hærra en 4,9% spá Seðlabankans. Árið 2007 telja
spámenn að verðbólgan lækki í 4,6% en samkvæmt grunnspá
Seðlabankans verður verðbólga þá verulega meiri, eða tæplega 6%.
Við samanburð á þessum spám þarf að hafa í huga að í grunnspá
Seðlabankans er reiknað með óbreyttum vöxtum og gengi á
spátímabilinu, ólíkt spám sérfræðinganna. Fráviksspá, sem byggist á
breytilegum vöxtum og gengi, gerir ráð fyrir meiri verðbólgu á næsta
ári en grunnspáin. Frávikið er því enn meira milli fráviksspár bankans
og spár sérfræðinganna.
Hagvaxtarhorfur hafa breyst
Hagvaxtarspá sérfræðinganna hefur breyst mikið frá því í nóvember.
Hún hefur lækkað fyrir árið 2006 en hækkað fyrir árið 2007. Nokkur
munur er á einstökum spám, einkum fyrir árið 2007. Að meðaltali
reikna sérfræðingar með 4,6% hagvexti í ár og 2,5% á næsta ári. Í
spá Seðlabankans gætir meiri svartsýni: Búist er við 4,2% vexti nú í
ár en aðeins 0,4% á næsta ári.
Sérfræðingar spá frekari lækkun á gengi krónunnar...
Sýn svarenda á þróun gengisvísitölu hefur breyst mikið frá síðustu
spá enda gengi krónunnar lækkað hratt undanfarið og reikna þeir
nú með miklu veikari krónu en síðast bæði til eins og tveggja ára.
Spá þeir 123 stiga gengisvísitölu eftir tólf mánuði og nánast þeirri
sömu eftir tvö ár. Gengisvísitalan stóð í rúmum 116 stigum 17. mars
sl. Í fráviksspá Seðlabankans er reiknað með að gengisvísitalan verði
komin í rúmlega 127 stig eftir tvö ár.
... hækkun stýrivaxta Seðlabankans...
Stýrivextir Seðlabankans voru hækkaðir um 0,25 prósentur tvívegis
á síðustu mánuðum, hinn 2. desember árið 2005 og 26. janúar sl. og
eru nú 10,75%. Sérfræðingarnir búast við frekari hækkun stýrivaxta
og er spá þeirra jafnframt hærri en hún var í nóvember. Að meðal tali
spá þeir að stýrivextir verði rúmlega 12% eftir eitt ár en að þeir
lækki á ný og verði tæplega 9% eftir tvö ár en töluverður innbyrðis
munur er á spám – sérstaklega þegar litið er til tveggja ára. Sem fyrr
segir var einnig spurt um hágildi og lággildi stýrivaxtanna á næstu
tveimur árum. Svarendur eru mjög ósammála um hvert hágildi
stýrivaxta verður og eru svör á bilinu 11,25-14,75%. Meirihluti telur
þó að hágildi vaxtanna náist á síðari hluta þessa árs og lággildi verði
í byrjun ársins 2008 en um það eru menn frekar sammála, telja að
lággildi verði í kringum 8%. Einn svarenda er á annarri skoðun og