Peningamál - 01.05.2010, Side 56

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
0
•
2
56
að þetta hlutfall verði tæplega 2 prósentum lægra en í fyrra og 9½
prósentu lægra en þegar það varð hæst í uppsveiflunni á árunum
2006-2008. Hlutfallið hækkar síðan aftur í takt við aukna atvinnu og
minnkandi atvinnuleysi á árinu 2012.
Atvinnuleysi svipað og í síðustu spá
Vinnumarkaðir taka oftast seinna við sér en hagvöxtur eftir efnahags-
áfall. Algengt er að vinnuaflsnotkun dragist jafnvel saman í upphafi
efnahagsbata. Eins og í öðrum löndum jókst atvinna t.d. hægt eftir
niðursveifluna í byrjun aldarinnar.6 Um langt skeið eftir að hagvöxt-
ur hafði tekið kröftuglega við sér dró verulega úr vinnuaflsnotkun.
Atvinnuleysi jókst jafnvel fram á mitt árið 2004. Svipaða sögu er að
segja um lönd þar sem sveigjanleiki vinnumarkaðar er einnig mikill eins
og Bandaríkin.
Rannsóknir benda til þess að eðli áfalla skipti jafnan máli fyrir
þróun á vinnumarkaði eftir að samdráttarskeiðinu lýkur.7 Að jafnaði
eykst atvinna ekki aftur fyrr en þremur ársfjórðungum eftir að hag-
vöxtur hefur tekið við sér í venjulegum samdrætti og atvinnuleysi nær
ekki toppi fyrr en tveimur ársfjórðungum síðar. Áhrifin eru jafnvel
meiri ef um fjármálakreppu og/eða húsnæðisbólu er að ræða. Vegna
sveigjanleika vinnumarkaðar gerir sú spá sem hér er birt ráð fyrir svip-
uðum hraða bata í atvinnu og á venjulegu samdráttarskeiði, en sam-
kvæmt spánni tekur atvinna að aukast á ný milli ársfjórðunga á þriðja
fjórðungi næsta árs eða um ári seinna en hagvöxtur verður jákvæður.
Atvinnuleysi tekur einnig að minnka á svipuðum tíma en það verður
þó enn mjög mikið miðað við íslenskar aðstæður eða um 9% árið
2011 og tæplega 6% á árinu 2012.
6. Sjá ,,Ráðgátur á vinnumarkaði“ eftir Rannveigu Sigurðardóttur í Peningamálum 2005/1.
7. Sjá t.d. Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn (2010). World Economic Outlook, apríl 2010.