Peningamál - 01.05.2010, Blaðsíða 14

Peningamál - 01.05.2010, Blaðsíða 14
ÞRÓUN OG HORFUR Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM P E N I N G A M Á L 2 0 1 0 • 2 14 aðstæður yrði innlend eftirspurn veikari en í grunnspánni, slakinn meiri og samdráttarskeiðið lengra. Hlutfall einkaneyslu af landsframleiðslu á raunvirði fór lægst í tæplega 47% á fjórða ársfjórðungi 2008. Þetta er lægsta hlutfall einkaneyslu af landsframleiðslu frá því að mælingar hófust en hlutfall- ið hefur verið um 57% að meðaltali síðustu þrjátíu ár. Hlutfallið hefur heldur hækkað frá árslokum 2008 og mældist í árslok 2009 um 51%. Samkvæmt grunnspánni heldur það áfram að hækka og er komið í tæplega 53% í lok spátímans. Spáin um bata einkaneyslu er því varfærin, enda heimilin skuldsett og lækkun ráðstöfunartekna mikil. Í fráviksdæminu er hins vegar gert ráð fyrir að batinn verði enn hægari og að hlutfall einkaneyslu af landsframleiðslu haldist svo til óbreytt í rúmlega 50% út spátímann. Í því felst að vöxtur einkaneyslu verður tæplega 1% á þessu ári og u.þ.b. 1% á næstu tveimur árum, sem er nokkru minni vöxtur en í grunnspánni. Hagvaxtarhorfur samkvæmt fráviksdæminu eru því dekkri og yrði samdráttur landsframleiðslu á þessu ári hátt í 4%. Meiri slaki í þjóðarbúinu kallar að öðru óbreyttu á lægri vexti sem valda heldur lægra gengi krónunnar á spátímanum. Lægri vextir og lægra gengi krónunnar styðja við fjárfestingu og útflutning sem, ásamt minni innflutningi, leiðir til þess að hagvöxtur næstu tveggja ára er svipaður og í grunnspánni. Eins og sjá má á mynd I-17 er framleiðsluslakinn meiri en í grunnspánni á öllu spátímabilinu. Lægri vextir og lægra gengi vega síðan á móti meiri slaka og leiða til þess að verðbólga verður mjög svipuð og í grunnspánni (mynd I-18). Hraðari aðlögun raungengis að langtímajafnvægi Í grunnspánni er gert ráð fyrir að raungengið sé nú undir langtíma- jafnvægisgildi og verði það um nokkurn tíma vegna mikillar erlendrar skuldsetningar þjóðarbúsins og hárrar áhættuþóknunar á íslenskar fjáreignir, sem m.a. endurspeglar takmarkaða trú á gengi krónunnar og lélegt lánshæfismat íslenskra aðila. Raungengisþróunin í grunn- spánni er því svipuð og t.d. þróun raungengis í Finnlandi í kjölfar fjár- málakreppunnar snemma á tíunda áratug síðustu aldar. Í því felst að raungengið er í lok spátímans tæplega 10% undir langtímagildi sínu.7 Um þessa gengisspá ríkir hins vegar mikil óvissa þar sem mjög erfitt er að spá um gengi gjaldmiðla. Því er ekki útilokað að snarpur við- snúningur í utanríkisviðskiptum, meiri trúverðugleiki efnahagsstefnu stjórnvalda, hagstæðari þróun erlendra skulda (t.d. vegna betri heimta á erlendum eignum) og bætt lánshæfismat íslenskra aðila geti leitt til þess að raungengið hækki hraðar og verði hærra en gert er ráð fyrir í grunnspánni. Í þessu fráviksdæmi er því gert ráð fyrir því að raungengið hækki hraðar en í grunnspánni og að þróunin verði frekar í takt við reynslu Suður-Kóreu og Tælands eftir fjármálakreppuna þar á seinni hluta tíunda áratugar síðustu aldar og verði u.þ.b. komið í jafnvægi á seinni hluta spátímans. Þótt hærra raungengi dragi eitthvað úr vexti útflutn- ings, ætti mikil skuldsetning íslenskra útflutningsfyrirtækja í erlendri 7. Þetta langtímajafnvægi er jafnframt heldur lægra en söguleg meðaltöl gefa til kynna. Sjá greinar Ásgeirs Daníelssonar (2009), „QMM: A steady state version“, Seðlabanki Íslands Working Papers, og Roberts Tchaidze (2007), „Estimating Iceland‘s real equilibrium exchange rate“, IMF Working Papers, nr. 07/276. Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands. Mynd I-18 Verðbólga - fráviksdæmi Breyting frá fyrra ári (%) Grunnspá Fráviksdæmi með veikari einkaneyslu Fráviksdæmi með sterkara raungengi Verðbólgumarkmið 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 2013201220112010‘09 Heimild: Seðlabanki Íslands. Mynd I-17 Framleiðsluspenna - fráviksdæmi % af framleiðslugetu Grunnspá Fráviksdæmi með veikari einkaneyslu Fráviksdæmi með sterkara raungengi -5 -4 -3 -2 -1 0 1 2013201220112010‘09
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94

x

Peningamál

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Peningamál
https://timarit.is/publication/1144

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.