Peningamál - 01.05.2010, Blaðsíða 60

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
0
•
2
60
Áframhaldandi halli á viðskiptajöfnuði á næstu árum samkvæmt
opinberum tölum en undirliggjandi jöfnuður áfram jákvæður
Vaxtatekjur og -gjöld eru langstærsti liður þáttatekjujafnaðarins og
mun þróun þeirra ráða mestu um þróun jafnaðarins á næstu árum.
Vextir á erlendum lánum hafa lækkað mikið undanfarið sem hefur
endurspeglast í lækkandi vaxtagjöldum á síðasta ári. Þegar pen-
ingastefna viðskiptalanda Íslands færist í eðlilegt horf á ný munu
vextir hækka og vaxtajöfnuðurinn versna á ný að öðru óbreyttu. Í
spá Seðlabankans eru einnig áætluð áfallin vaxtagjöld vegna Icesave-
skuldbindingarinnar. Því er útlit fyrir að halli á þáttatekjum muni
aukast á ný á næstu árum.
Viðskiptahallinn, samkvæmt opinberum tölum, mun því aukast
á ný og er áætlað að hann nemi um 2% af vergri landsframleiðslu
næstu tvö árin, vegna þess að aukinn þáttatekjuhalli vegur þyngra en
afgangur af vöru- og þjónustujöfnuði, auk þess sem vægi vaxtakostn-
aðar vegna innlánsstofnana í slitameðferð fer minnkandi. Hins vegar
er áætlað að afgangur á undirliggjandi viðskiptajöfnuði á árunum
2011-12 nemi u.þ.b. 2% af landsframleiðslu. Eins og fjallað er nánar
um í rammagrein VII-2, stuðlar þessi viðskiptajöfnuður að sjálfbærum
greiðslujöfnuði og tryggir að skuldir þjóðarbúsins fara smám saman
minnkandi þegar líður á spátímann.
Rammagrein VII-2
Horfur um
greiðslujöfnuð
Seðlabankinn hefur lagt mat á hugsanlega þróun greiðslujafnaðar á
næstu misserum. Mikil óvissa er í matinu, því að forsendur er liggja
til grundvallar spánni geta hæglega breyst og haft mikil áhrif á þróun
greiðslujafnaðarins.
Tafla 1 sýnir spá bankans um greiðslujöfnuðinn fram til árs-
loka 2012. Liðirnir eru sýndir sem hlutfall af vergri landsframleiðslu.
Spáð er jákvæðum undirliggjandi viðskiptajöfnuði út tímabilið, þótt
þáttatekjuhallinn aukist nokkuð þegar líður á það.1 Fjármagnsjöfn-
uðurinn er aftur á móti neikvæður árin 2011-2012 og nemur hreint
fjármagnsútflæði seinna árið 13% af vergri landsframleiðslu.
1. Undirliggjandi viðskiptajöfnuður er viðskiptajöfnuður að frádregnum reiknuðum vaxta-
tekjum og áföllnum gjöldum vegna innlánsstofnana í slitameðferð. Nánari umfjöllun um
undirliggjandi viðskiptajöfnuð og viðskiptajöfnuð út frá opinberum tölum er að finna í
kafla VII.

2009 2010 2011 2012
Viðskiptajöfnuður1 3,0 5,0 2,4 1,6
Vöru- og þjónustujöfnuður 8,0 9,8 9,7 9,6
Þáttatekjujöfnuður -4,4 -4,8 -7,3 -8,0
Fjármagnsjöfnuður (án forða) -8,5 41,4 -6,7 -13,2
Hrein skuldastaða2 28 75 68 56
Heildarskuldir2 234 301 269 235
1. Taflan sýnir undirliggjandi þáttatekju- og viðskiptajöfnuð, þ.e. þar sem reiknaðar vaxtatekjur og
vaxtagjöld innlánsstofnana í slitameðferð eru tekin burt.
2. Heildarskuldir og hrein skuldastaða eru undirliggjandi skuldir og undirliggjandi hrein skuldastaða, þ.e.
einungis er tekið tillit til skulda innlánsstofnana í slitameðferð sem eignir eru taldar innheimtast fyrir.
Heimild: Seðlabanki Íslands.
Tafla 1 Greiðslujöfnuður (% af VLF)