Skírnir

Ukioqatigiit
Ataaseq assigiiaat ilaat

Skírnir - 01.01.1955, Qupperneq 188

Skírnir - 01.01.1955, Qupperneq 188
Skírnir 184 Ritfregnir dyTa hjá oss og vakið hefur menn til siðfræðilegra íhugana. Hvað eigum við að gera nú? Þrátt fyrir það, að sá, er þetta ritar, er í ýmsum efnum á öðru máli en höf. F. og n. v., er óhætt að hvetja menn mjög eindregið til þess að lesa bókina og lesa vandlega, þvi að hér er ekki á ferðinni auðmelt léttmeti. F. og n. v. er mjög snotur bók, bandið smekklegt, prentunin skýr og góð, prófarkalesturinn ágætur. Höf. beitir oftast rökum, en ekki áróðri, og það lýsir vel virðingu hans fyrir efninu, er hann fjallar um, að hann skirrist ekki við að leita álits fróðra manna á handritinu, áður en hann sendir það til prentunar. Páíl S. Árdal. G. Révész: Thinking and Speaking. A Symposium. Amsterdam 1954. North-Holland Publishing Company. Hinn nafnkunni sálfræðingur próf. G. Révész í Amsterdam hefir safnað í þessa bók 10 ritgerðum eftir ýmsa merka heimspekinga og málfræð- inga víða um heim, og fjalla þær allar um sambandið milli hugsunar og tungumáls. Er hægt að hugsa, ef menn gætu ekki talað, og er hægt að tala án þess að hugsa? Um þetta efni hafa margir heimspekingar fjallað á liðnum öldum, og enn er þetta hið mikilvægasta vandamál. Höfundar þessara 10 ritgerða eru ekki sammála um meginatriði þessa máls, og segja þeir fré ýmsu mikilverðu í ritgerðum sinum, sem því miður er ekki hægt að skýra frá nema í löngu máli. En hitt má öllum vera ljóst, að spuming sú, er varpað er fram í bók þessari og hver skýrir á sinn hátt, er eitt af merkustu viðfangsefnum heimspekinnar. Einn af þessum höfundum, próf. John Cohen (í Manchester), heldur því fram, að mannlegt mál kunni að vera ekki eldra en 30000 ára (frá eldra steinaldartímabili), og er það mjög svipað því, er undirritaður hefir haldið fram í ritum sínum, og styðst við það m. a., að leifar þessarar frumsköpunar sjást enn í margs konar rótum ýmissa óskyldra tungumála. Vér getum gert oss í hugarlund, hve skammt maðurinn væri kominn í þróun sinni, ef hann hefði aðeins getað rekið upp hljóð líkt og dýrin (geðbrigðahljóð) eða hermt eftir náttúruhljóðum (hljóðgervingar), en þessi tvenns konar hljóð eru mjög lítill hluti mannlegs máls í öllum tungumálum. Börn læra að tala af móður sinni og föður og þeim, sem þau umgangast, en mál hins fullorðna manns mótast af arfi forfeðranna langt aftur í aldir og er í hverju tilfelli bundið við lifskjör og ytri aðstæður, landslag, loftslag, atvinnuhætti og eðli kynstofnsins. Þess vegna er t. d. íslenzk tunga fjötruð hlekkjum vanans, og örfáir rithöfundar þora að rjúfa þessa fjötra og orða hugsanir sínar öðruvisi en aðrir höfundar, er lifað hafa á undan eða samtímis, eins þótt rnn viðurkennda meistara málsins sé að ræða. Af þessu leiðir, að erfitt er að tjá allar hugsanir sínar nema að nokkru leyti. Það má viðurkenna með ýmsum þessara 10 höfunda, að unnt sé að hugsa én þess að kunna að tala, og ýmsir geta tjáð hugsanir sínar í myndum, i hljómlist eða á annan hátt, en sambandið milli hugsana
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182
Qupperneq 183
Qupperneq 184
Qupperneq 185
Qupperneq 186
Qupperneq 187
Qupperneq 188
Qupperneq 189
Qupperneq 190
Qupperneq 191
Qupperneq 192
Qupperneq 193
Qupperneq 194
Qupperneq 195
Qupperneq 196
Qupperneq 197
Qupperneq 198
Qupperneq 199
Qupperneq 200
Qupperneq 201
Qupperneq 202
Qupperneq 203
Qupperneq 204
Qupperneq 205
Qupperneq 206
Qupperneq 207
Qupperneq 208
Qupperneq 209
Qupperneq 210
Qupperneq 211
Qupperneq 212
Qupperneq 213
Qupperneq 214
Qupperneq 215
Qupperneq 216
Qupperneq 217
Qupperneq 218
Qupperneq 219
Qupperneq 220
Qupperneq 221
Qupperneq 222
Qupperneq 223
Qupperneq 224
Qupperneq 225
Qupperneq 226
Qupperneq 227
Qupperneq 228
Qupperneq 229
Qupperneq 230
Qupperneq 231
Qupperneq 232
Qupperneq 233
Qupperneq 234
Qupperneq 235
Qupperneq 236
Qupperneq 237
Qupperneq 238
Qupperneq 239
Qupperneq 240
Qupperneq 241
Qupperneq 242
Qupperneq 243
Qupperneq 244
Qupperneq 245
Qupperneq 246
Qupperneq 247
Qupperneq 248
Qupperneq 249
Qupperneq 250
Qupperneq 251
Qupperneq 252
Qupperneq 253
Qupperneq 254
Qupperneq 255
Qupperneq 256
Qupperneq 257
Qupperneq 258

x

Skírnir

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Skírnir
https://timarit.is/publication/59

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.