Sagnir - 01.06.1998, Síða 57

Sagnir - 01.06.1998, Síða 57
SAGNIR ‘ 98 56 19 18 - 1 99 8 Fyrir nokkrum árum fjallaði Eggert Þór Bernharðsson á síðum Sagna um þau vandamál sem blasa við sagnfræðingum sem rannsaka samtímasögu og þurfa að leita að skjölum á hinum ýmsu skjalasöfnum, heim- ildirnar geti verið dreifðar og þær erfitt að finna.1 Segja má að mörg svipuð vandamál blasi við þeim sem þurfa að vinna með gamlar ljósmyndir, en þær eru sagnfræðingum afar mikilvægar, ekkert síður en gömul skjöl.2 HVERT LEITA SAGNFRÆðINGAR OG AðRIR SEM þURFA Að NOTA GAMLAR LJÓSMYN- DIR? Á Þjóðminjasafni Íslands er trúlega eitt stærsta safn ljós- mynda, eða um 1,6 milljón myndir. Ljósmyndasafn Reykjavíkur varðveitir um 1.4 milljón mynda og er næst stærsta safn landsins. Önnur söfn sem varðveita ljósmyndir eru til dæmis Byggðasafn Hafnarfjarðar, Byggðasafn Vestmannaeyja, Skjalasafn Ísafjarðar og Minjasafnið á Akureyri, svo nokkur séu nefnd.3 Því má ljóst vera að mikið magn ljósmynda er til á hinum ýmsu söfnum víðs vegar um landið og myndefnið er að sama skapi afar fjölbreytt.4 Á þessum stofnunum standa menn oft frammi fyrir hinum ýmsu vandamálum. Ljósmyndasöfn koma til þeirra í afar misgóðu ástandi. Ýmisleg efnaferli valda því að með tíð og tíma eyðileggjast myndirnar, en þó er hægt að hægja á þessum innri eyðileggingarferli til muna með því að varðveita þær við sérstök skilyrði. Þá þekkist það einnig að ljósmyndir hafa beinlínis legið undir skemmdum, svo sem af völdum vatns eða raka. Algengt er að ljósmyndir séu illa, ef nokkuð merktar og upplýsingar um myndefnið eru oft af skornum skammti. En til þess að ljósmyndirnar nýtist sagnfræðingum fyllilega sem heimildir, er mikilvægt að slíkar upplýsingar séu sem bestar; ítarlegar og áreiðanlegar. HVERNIG ERU LJÓSMYNDIR SEM RATA INN Á SÖFN MEðHÖNDLAðAR? Við móttöku einstakra ljósmyndasafna5 er útfyllt mót- tökuskýrsla, þar sem skráð er nafn gefanda og móttökudagur og safnið fær svokallað aðfanganúmer. Einnig eru skráðar allar fáanlegar upplýsingar um safnið og þá muni sem því kunna að fylgja (oft nefnt fylgifé). Samkvæmt lögum falla ljósmyndir undir höfundarétt, en það þýðir að ekki er leyfilegt að nota þær án leyfis höfund- ar eða rétthafa. Greiðslur fyrir notkun ljósmynda eru samkvæmt ákveðnum gjaldskrám. Vegna þessa eru í mörgum tilfellum gerðir samningar við gefendur myndasafna. Næsta skref er að skrá safnið, flokka myndirnar og númera hverja einustu mynd. Stundum eru myndir í það slæmu ástandi að þær þarf að meðhöndla sérstaklega og jafnvel er mikilla viðgerða þörf. Slíkar aðgerðir geta verið afar flóknar, dýrar og vandasamar. Því næst eru svo kallaðir kontaktar6 gerðir af frummyndunum (hvort heldur það eru filmur, glerplötur, eða pappírskópíur). Mikið kapp er lagt á að varðveita frummyndirnar á sem Sagnir 19 (1998) Guðbrandur Benediktsson: Af Ljósmyndasafni
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105

x

Sagnir

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.