Sagnir - 01.06.1998, Síða 61

SAGNIR ‘ 98 60
Sagnir 19 (1998)
19
18
-
1
99
8
„Ímyndunaraflið til valda“ var slagorð sem lýsti vel þeirri
stemmningu sem ríkti á götum Parísar í maímánuði 1968.
Á sjöunda áratugnum gripu stúdentar víðs vegar um heim
til þess ráðs að mótmæla ríkjandi samfélagsskipan. Frá
París til Prag, Tokyo til London, Peking til San Francisco,
bárust fréttir af uppþotum. Í þessari grein verður gert
grein fyrir þessari öldu mótmæla sem meðal annars barst
upp að íslenskum ströndum fyrir réttum 30 árum.
UPPHAF STÚDENTAÓEIRðANNA
Upphaf uppreisnar unga fólksins er gjarnan miðað við
uppþotin við Berkeleyháskóla í Kaliforníu 1964. Þar með
hefst barátta þess sem kenna má við breytt gildismat.
Með tímanum harðnaði tónninn og kröfurnar urðu
háværari. Samfélagið í heild sinni var dregið í efa. Því
var haldið fram að tengsl manns og samfélags hefðu
slitnað. Slagorðið um firrt þjóðfélag hljómaði æ oftar
næstu árin. Þar með hafði tónninn verið gefinn. Næstu
árin urðu stúdentaóeirðir í um 2000 háskólum víða um
heim.1
Um sömu mundir tók allsérstæð neðanjarðar-
menning að skjóta upp kollinum. Andmenning sú sem átti
eftir að slá í gegn á síðari hluta sjöunda áratugarins kom fyrst
fram í San Francisco. Um var að ræða ungt fólk sem bjó í
kommúnum, gekk í skrautlegum klæðnaði og neytti marijúana
og LSD í „hugvíkkunarskyni“. Nokkru síðar bættust hipparnir
í hópinn með sítt hár skrýddu blómum. Þar við bættust áhrif
frá menningu svertingja og indíána ásamt austrænum
trúarhugmyndum og amerískum draumsýnum. Þessi
margþætta andmenning myndaði bræðing sem vann lönd með
rokkið sem boðbera hinna nýju tíðinda. Með því breiddust hin
nýju pólitísku- og félagslegu viðhorf út meðal unga fólksins
um allan hinn vestræna heim. Hin nýja andmenning reyndist
mikilvæg til að skapa jarðveg þjóðfélagsgagnrýni sem
stúdentahreyfingin átti eftir að þrífast í.2
Eitt stærsta baráttumál þessara ára var andstaðan gegn
stríðsrekstri Bandaríkjanna í Víetnam. Á
síðari hluta sjöunda áratugarins tóku
viðhorf manna gagnvart kalda
stríðinu að breytast. Við-
teknar hugmyndir um að
Leifur Reynisson:
imyndunaraflid
til valda!
Barátta 68-kynslóðarinnar
fyrir betri heimi
Vinstri stjórnin 1971 stílfærð. Efst og
réttsælis: Hannibal Valdimarsson, Ólafur
Jóhannesson, Halldór E. Sigurðsson, Lúðvík
Jósepsson, Einar Ágústsson og Magnús
Kjartansson. Í miðjunni er Magnús Torfi
Ólafsson.