Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2000, Síða 111

Þáttur af Hallgrími harða
kvartaði á nokkurn hátt yfir örlögum sínum,
öðru nær. Hvar sem rnaður hitti hann var
hann alltaf jafnhress í máli og rúskinn með
sig, með munninn á réttum stað, tilbúinn að
láta allt flakka sem honum lá á hjarta eða
datt í hug.
Eg vona að Hallgrímur hafi verið prúður
í máli þegar hann kom yfir landamærin og
hitti Pétur, og að Pétur hafi tekið vel á móti
honum og látið harðan hatt á koll honum
um leið og hann lauk upp fyrir honum
Gullna hliðinu.
/ \
Eftirmáli
Andrés sendi mér bréf með greininni um Hallgrím harða, þar sem hann bað mig um
að hagræða henni og reyna að hafa upp á því sem venjulega er tekið fram í æviskrá.
Nú sem stendur eru kirkjubækur ekki tiltækar, en aftur á móti hef eg Ættir
Austfirðinga, Sveitir og jarðir (Búkollu) með ábúendatali og æviskrá Guðlaugar og
reyndar Hallgríms að nokkru í ljósmæðratali (Ljósmœður á Islandi). Hallgrímur var
skv. Búkollu fæddur 19. febr. 1858, en í ljósmæðratali sagður fæddur 13. febr. 1859.
Ekki er getið fæðingarstaðar en móðir hans var frá Heiðarseli í Tungu að sögn
ljósmæðratalsins. Hún hét Ingibjörg Sigurðardóttir en faðirinn var Jón Guðmundsson
af sömu slóðum, kallaður sólargangur. Hann var ættaður af Miðhéraðinu, m.a. skyldur
séra Grími (Grímúlfi) Bessasyni, klámskáldi. Hallgrímur var dáinn skv. Búkollu 17.
apríl 1923.
Guðlaug var skv. Búkollu fædd 23. ágúst 1863 en 1862 skv. ljósmæðratalinu. Hún
var úr Hjaltastaðaþinghá. Móðir hennar hét Aðalbjörg Sveinsdóttir á Tjarnarlandi og
Kóreksstöðum en faðir Jón Jónsson smiður í Firði í Seyðisfirði, ættaður af Völlum og
Skriðdal. Guðlaug lærði ljósmóðurfræði hjá Zeuthen lækni á Eskifirði, lauk því námi
1888 og var síðan ljósmóðir í Eiðaþinghá til 1897 og í Hjaltastaðaþinghá til 1906.
Dánartími er hvorki tilgreindur í Búkollu né ljósmæðratalinu. Þau Hallgrímur og
Guðlaug eru í ljósmæðratalinu talin hafa farið til Ameríku, sem er a.m.k. hvað
Hallgrím snertir vitleysa. Andrés minnir að Guðlaug hafi dáið á Seyðisfirði en slær því
ekki föstu. Hún kynni því að hafa farið vestur en það þó ekki líklegt.
Þau sambýlishjúin munu hafa búið á Hrafnabjörgum í Hjaltastaðaþinghá 1902-07,
í Breiðuvík 1907-12 og í Hvannstóði 1912-19, síðan stutt á Bakkagerði og síðast á
Seyðisfirði, líklega frá 1921.
Hallgrímur og Guðlaug áttu ekki börn sarnan en Hallgrímur þrjár dætur með öðrum
konum. Með Guðrúnu Hjörleifsdóttur á Nefbjamarstöðum átti hann Jónínu sem bjó
með Sigurði Jónssyni Árness á Bakkagerði, þeirra dóttir Dagmai'. Með Stefaníu
nokkurri átti hann tvær stúlkur, Guðfinnu sem giftist Hallgrími Ólafssyni,
sunnlenskum manni, og aðra ónafngreinda sem fór með móður sinni til Ameríku.
Hallgrímur er sagður léttúðarmaður í Ættum Austfirðinga.
V _________________________________Armann Halldórsson J
109