Jökull


Jökull - 01.12.1984, Blaðsíða 95

Jökull - 01.12.1984, Blaðsíða 95
Fig. 18. Schematic illustration to explain the apparent vertical displacement associated with a dyke when the dyke (D) is not perpendicular to the lava (L) it dissects. Below the lava is scoria. The vertical displacement, x, is given by: x = tan cþ • t, where 4> is the dip of the lava or, if the dyke is not vertical, the angle between a line per- pendicular to the dyke and the surface of a lava that the dyke dissects, and t is the thickness of the dyke. For instance, if the dip of the lava is 7°, and if the dyke is 4m thick and vertical, then the verti- cal displacement is about 0.5m. Mynd 18. Skýringarmynd sem sýnir hvernig lóð- rétt sýndarfœrsla á hraunlögunum kemur fram þegar gangurinn sker þau undir minna en 90° horni. to decide whether the dyke had a significant associated vertical displacement. Of these 116 dykes only 18 dykes (15.5%) had associated verti- cal displacement, the average displacement being about 3 m. These 18 dykes, however, did not occupy ordinary normal faults. Ordinary normal faults dip 60°—70° (Roberts 1982, p. 142, Price 1966, p. 59), but most of these dykes dip 82°—83°. As the dip of these dykes is usually in the oppo- site direction to the dip of the lavas then, assum- ing the tilting of the lava pile to have occurred later than the intrusion of the dykes, initially most of these dykes must have been nearly verti- cal. Moreover, the vertical displacement along many of these dykes is reverse (for instance, the downthrow on a dyke dipping to the east is to the west). This indicates that the vertical displace- ment along many of these dykes results only from the fact that they dissect the lavas at angles less than 90° (Fig. 18). I suggest that it is the low in situ tensile strength of the host rock that makes it easier for the dykes to advance their own extension frac- tures rather than to flow into the normal faults they meet on their way towards the surface. The low tensile strength, probably of the order of a few MPa or less (Gudmundsson 1983b, Haimson and Rummel 1982), can be attributed to the numerous columnar joints in the lava flows (Gud- mundsson 1984). FORMATION OF DYKES The dykes are usually composed of up to tens of columnar rows. This can be explained if indi- vidual dykes are formed in magma phases (Gud- mundsson 1984). Each phase of magma is subse- quently split in two by the next phase, and so on (Fig. 19). There is some seismological evidence that dykes formed by a lateral flow may also form in phases in a vertical section, that is, the magma does not intrude simultaneously on the whole height (i.e. the vertical dimension) of the dyke (Páll Einarsson, personal communication, 1983). Dykes of up to three columnar rows may have formed in a single phase. The columns in the middle parts of dykes are sometimes bent upwards, from which one can infer that there was an upward movement of magma in the middle part after the outer parts had already consoli- dated. Consequently, the middle one of the three columnar rows in dykes formed in a single magma phase is attributable to movement in the mobile part of the dyke after the outer parts had consolidated. Dykes that have more than three columnar rows are likely to have formed in several magma phases (Fig. 19). Between successive phases the outer parts of the dyke cool down and form columns, but the next magma phase splits the old one in two, using the middle part where the dyke-material is still liquid or at least weak. Before the second magma phase intrudes, the magma of the first one will have solidified and its columns formed. Otherwise the structure of the columns would be deformed by the pressure of the second magma phase. The magma of the first phase will, however, not have completely cooled down before the intrusion of the next phase, as then there would not be any particular tendency for the second magma phase to intrude the mid- dle of the first phase. This follows because the tensile strength of a completely cooled dyke rock JÖKULL 34. ÁR 93
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.