Jökull


Jökull - 01.12.1985, Page 144

Jökull - 01.12.1985, Page 144
Trausti með Leifi Ásgeirssyni á öðru námsári í Gött- ingen. íslendingar hafa gengið og klifrað jafn víða um landið og hann. Trausti Einarsson lést í Reykjavík 26. júlí 1984 eftir langvarandi veikindi. Eftirlifandi kona hans er Nína Þórðardóttir (f. 27. janúar 1915), dóttir Þórðar Sveins- sonar yfirlæknis og prófessors og konu hans Ellen Jo- hanne Kaaber. Trausti og Nína gengu í hjónaband 20. janúar 1951 og eignuðust eitt barn, Kristínu Höllu (f. 7. júlí 1951), sem er líffræðingur og gift Jóni Ingimarssyni verkfræðingi. KENNARI Kennsla, fyrst á menntaskólastigi og síðar á háskóla- stigi, var alla tíð aðalstarf Trausta Einarssonar. Þegar hann hóf kennslu við stærðfræðideild Menntaskólans á Akureyri kenndi hann 30 stundir á viku í stærðfræði, eðlisfræði og stjörnufræði. Eins og svo algengt er um kennara fer tvennum sögum af kennslu Trausta: sumum féll hún afbragðs vel, öðrum miður. Ljóst er að hann var mjög kröfuharður við nemendur sína og strangur, en hann var enn kröfuharðari við sjálfan sig. Það er erfitt að vera áhugavekjandi, fræðandi og skemmtilegur til lengdar í 30 tíma menntaskólakennslu, enda hefur Trausti vart talið það skyldu sína, a.m.k. ekki skemmtilegheitin. Hins vegar fundu þeir sem raun- verulegan áhuga höfðu á náttúruvísindum strax í menntaskólakennslunni þá rannsóknarástríðu og áhuga á eigin verkefnum sem alla tíð einkenndu Trausta. Eins og aðrir sem haldnir eru rannsóknarástríðu hefur Trausti örugglega oft óskað þess að vera laus við kennsluna og getað helgað sig rannsóknunum óskiptur. En þegar hann leit yfir farinn veg eftir áratuga kennslu og rannsóknir segist hann hafa fundið jákvætt gildi kennslunnar sem hvatningu til þekkingaröflunar, sem tilbreytingu frá erfiðum rannsóknarstörfum, og sem hugmyndagjafa í rannsóknum. Trausti taldi að menntaskólar og aðrir framhalds- skólar ættu að vera ein af þeim leiðum sem ungir kennarar gætu farið eftir upp í æðri rannsóknarstofnanir eins og Háskólann. Hann áleit menntaskólana ágæta þroskabraut fyrir verðandi háskólakennara og mikil- vægt að leið menntaskólakennara til Háskólans væri haldið opinni og menn örvaðir til rannsókna innan menntaskólanna. Sjálfur fór Trausti þessa leið, byggir því á reynslu sinni, og er talandi dæmi um ágæti þeirrar leiðar. Ég kynntist Trausta fyrst verulega er ég sótti tíma hjá honum í kúrs um innri gerð jarðar á vorönn 1976. Kennsla Trausta í þessum kúrs var afburðagóð og kennslustundirnar í heild ógleymanlegar. Kom þar margt til en einkum þó brennandi og smitandi áhugi Trausta á viðfangsefninu. Að auki voru allar aðstæður og umhverfi eins og best verður á kosið: kennslustund- irnar voru haldnar á notalegu heimili Trausta og Nínu, og milli umræðnanna bar Nína fram kaffi og meðlæti. Þessi umbúnaður ásamt þeirri tilfinningu að verið væri að fást við þau verkefni sem máli skiptu, og af sannri vísindaástríðu, gerðu fyrirlestra þessa einstaka í röð þeirra sem ég sótti við Háskóla íslands. Trausti var óhræddur við stóru vandamálin: uppruni sólkerfisins, uppruni basaltkvikunnar, eðlisástand möttulsins undir íslandi, eru sýnishorn af þeim verkefnum sem tekin voru fyrir. Að baki fyrirlestrunum lá augljóslega geysi- mikil vinna. Til dæmis fengu nemendur ljósrit af á þriðja hundrað handskrifuðum blaðsíðum. Ánægja Trausta af snörpum rökræðum naut sín vel í fyrirlestrunum. Til þess að mynda sér skynsamlega skoðun á vísindakenningum og tilgátum, sem og öðrum málum, verða menn að kynna sér bæði meðrök og mótrök. Að öðrum kosti þekkja menn ekki þá kenningu sem þeir fylgja. Trausti var óþreytandi að tíunda mót- rök gegn ýmsum viðteknum kenningum og skoðunum í jarðfræði, og þó einkum þeim er snertu jarðfræði ís- lands. Landreks- eða plötukenninguna, en fyrir and- stöðu sína við hana var Trausti kunnastur síðustu árin, bar þó aðeins einu sinni eða tvisvar stuttlega á góma. I ljósi meðraka og mótraka var það nemendanna að vega 142 JÖKULL 35. ÁR
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164

x

Jökull

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.