Jón á Bægisá - 01.09.2003, Blaðsíða 72

Auðna HöddJónatansdóttir og Rannveig Jónsdóttir
Val, Strumpunum og fleiri heimilisvinum fyrir tíu til fimmtán árum, er
nánast horfið.
Nú, árið 2001, gefur Edda út vikulegt Andrésblað ásamt Syrpunni sem
er einnig frá Disney og kemur út mánaðarlega. Nordic Comics gefur út
ZeM-blaðið fimm til tíu sinnum á ári. Þeir hafa einnig gefið út um tíu bók-
artitla síðan þeir hófu starfsemi fyrir um tveimur árum. Markaðurinn virð-
ist aðallega vera áskriftarmarkaður og óumdeilanlegur áskriftarkóngur
þessa markaðar er Andrés önd, með milli fimm og sex þúsund áskrifendur.
Syrpan og Zeta miða á eldri markhóp en Andrés, og er Syrpan með svipað
efni og Andrésblöðin. Hún er í formi vasabókar upp á um 250 síður og
hefur um 4000 áskrifendur, en Zeta, sem státar af Lukku-Láka, Batman og
öðrum ofurhetjum, hefur rúmlega eitt þúsund áskrifendur, auk þess sem
selst í lausasölu. Myndasögur fyrir stálpaða unglinga og fullorðna er einnig
hægt að nálgast hér á landi — og þá ber helst að nefna sérverslunina Nexus
á Hverfisgötu - en ekki í íslenskri þýðingu.
Einn viðmælandi okkar, sem unnið hefur við útgáfu teiknimyndasagna
um árabil, sagðist einmitt hafa lagt það niður fyrir sér hvers vegna teikni-
myndamarkaðurinn hrundi án nokkurrar viðvörunar. A örmarkaði eins og ís-
landi, þar sem metsölutitill selst e.t.v. í 2000 eintökum, seldust teiknimynda-
sögurnar í allt að 15000 eintökum, ár eftir ár. Þetta voru ekki ódýrar bækur —
voru á svipuðu verði og videospólur í dag — og þegar sölutölur voru í þessum
dúr skilaði teiknimyndaútgáfan ótrúlegum hagnaði. Þetta voru „ódýrir pen-
ingar“ úr óvæntri átt í vasa útgefenda en peningarnir voru ekki notaðir í að
byggja upp fullorðinsmarkað eða teiknimyndakynslóð, heldur fór hagnaður-
inn í að fóðra ýmis „háleitari" gæluverkefni - eins og t.d. fræðibækur.
Því stóð þessi markaður völtum fótum þegar samkeppni barst úr
óvæntri átt. Tækniframfarir urðu á flestum vígstöðvum öðrum en prentun
og nýjar afþreyingarleiðir komu til sögunnar. Nýjar sjónvarpsstöðvar hófu
göngu sína á Islandi og myndbandstækið rataði inn á heimili þjóðarinnar.
Myndbandsspólur var bæði hægt að kaupa og leigja. Einnig komu tölvu-
spil og tölvuleikir á markaðinn á svipuðum tíma og því var úr nógu að
velja fyrir aldurshópinn sem hafði með neyslu sinni á teiknimyndasögum
haldið uppi gæluverkefnum útgefenda um nokkurra ára skeið.
í kjölfar þessara tækniframfara hríðféllu sölutölur teiknimyndabóka úr
10—15000 eintökum í 500—1000 eintök. Eflaust hefði teiknimyndasagan
verið samkeppnishæf og verið áfram inni í myndinni ásamt ofannefndum
tækninýjungum hefðu útgefendur lagt sig fram við að þróa markaðinn og
leyft sögunum að vaxa með neytendunum, en líklega þótti engum teikni-
myndasagan vera þess virði að tryggja framtíðarhorfur hennar. „Menning-
armafían“ hafði lengi haft horn í síðu þessa bókmenntaforms og þegar
70
á .Z3eey/áiá — Tímarit þýðenda nr. 7 / 2003