Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.2011, Blaðsíða 56

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 5. tbl. 87. árg. 201152
Tafir og truflanir
Ýmislegt kom fram sem tafið gat og truflað vinnu sjúkraliða.
Símsvörun var eitt af því sem tók mikinn tíma á kvöldin og
um helgar. Einnig kom fram að talsverður tími færi í að leita
að hjálpartækjum og tólum á milli deilda og hlupu sjúkraliðar
því oft langar leiðir til að hafa uppi á þeim. Þátttakendur voru
sammála um að hjálpartæki þyrftu að vera fleiri og að erfitt væri
að komast að þeim. Lín og aðrar hjúkrunarvörur virtust yfirleitt
vera til á deildunum en á stöku deildum vantaði alltaf eitthvað
og þyrfti þá að hlaupa eftir því á nærliggjandi deildir.
Töluvert var um að sjúkraliðar þyrftu að flytja sjúklinga í
rannsóknir á milli deilda. Þetta átti sér stað á kvöldvöktum
og um helgar þegar starfsfólk í flutningum var ekki til staðar.
Flutningarnir gátu orðið þó nokkrir og álitu þátttakendur þetta
vera töf í starfi þeirra á deildum auk þess að vera mikið álag.
Einnig nefndu þeir tíma sem fór í að finna eigur sjúklinga sem
komu af öðrum deildum. Þátttakendur sögðu mikil veikindi í
býtibúri hafa orðið til þess að sjúkraliðar voru stundum látnir
sjá um býtibúrið á sinni vakt auk þess að hlaupa í skarðið fyrir
ritara ef þeir forfölluðust. Eitt af því sem hafði aukið álag og
tafði fyrir var að þurfa að túlka fyrir starfsfólkið sem skildi ekki
eða talaði ekki íslensku. Þátttakendum fannst að vinnuveitandi
ætti að gera kröfu um að starfsfólkið skildi og talaði íslensku.
Starfskröfur
Starfskröfur voru ólíkar eftir því hvar sjúkraliðarnir störfuðu
og virtist sá munur skapast vegna mismunandi hlutfalls
hjúkrunarfræðinga og sjúkraliða á deildunum. Á sumum
deildum voru sjúkraliðarnir mikið í aðhlynningu, aðrir unnu mikið
með hjúkrunarfræðingum, enn aðrir störfuðu mjög sjálfstætt og
var algjörlega treyst fyrir hjúkrunarverkunum. Þátttakendur voru
sammála því að þeir gætu leyst fleiri flóknari verkefni af hendi
en þeir gera í dag. Fram kom að mikill munur var á starfskröfum
eftir því hvaða hjúkrunarfræðingur var á vakt hverju sinni. Þetta
leiddi oft til þess að sjúkraliðar fyndu fyrir vantrausti í sinn
garð. Töluverður tími fór í að ná í hjúkrunarfræðing til að klára
verk sem sjúkraliðar töldu að þeir ættu að geta lokið sjálfir,
svo sem að fjarlægja útbláæðaleggi, sondumata, meta sár og
setja umbúðir yfir skurðsár, gefa loftúða, mæla blóðsykur, taka
þátt í fjölskyldufundum og setja í og taka úr CIPAP­ og BIPAP­
öndunarvélum. Sum þessi verk voru unnin af sjúkraliðum en
það fór eftir því á hvaða deild þeir störfuðu.
Ekki voru allir á eitt sáttir um að bæta á sig hjúkrunarverkum.
Sumum sjúkraliðum fannst þeir hafa nóg að gera með sín verk
og vildu ekki bæta meiri vinnu á sig en öðrum fannst spennandi
að fá að læra meira og takast á við ný verkefni. Virtist aldur ekki
hafa áhrif á það en á þeim deildum, þar sem sjúkraliðar fengu
að sinna fjölbreyttari verkefnum, var meiri áhugi fyrir að bæta
við sig nýjum verkefnum. Það kom einnig fram í umræðunum
að sjúkraliðar gætu skipt á milli sín störfum eftir sérhæfingu
hvers og eins, meira en gert var, á þeim sviðum þar sem
sérhæfni var krafist.
Þegar störf sjúkraliða inni á deildum voru rædd barst talið að
sjúkraliðanáminu. Þar kom fram að ekki virðist vera nægjanlegt
samræmi milli náms þeirra annars vegar og vinnu hins vegar að
loknu námi. Þátttakendur sögðu að sumt af því sem þeir lærðu
í námi gerðu þeir sjaldan eða aldrei og sumt af þeirri þekkingu,
sem búið væri að afla í náminu, glataðist þar af leiðandi smám
saman.
Þátttakendur töldu sig geta fært einhver verka sinna yfir til
annarra. Þau verk, sem sjúkraliðar nefndu sem dæmi um slíkt,
voru: að ganga frá á óhreina skolinu, fylla á línvagnana, setja
lín á baðherbergi, ganga frá líni, panta lín og hjúkrunarvörur,
rúmaþvottur, þrif á næturvöktum, að sjá um matarkort og
sumir nefndu að sjá um matinn fyrir sjúklinga. Ekki voru allir
sammála því að aðrir ættu að sjá um matinn þar sem gott væri
að sjúkraliðar fylgdust með hvernig sjúklingarnir nærðust.
Flestir sjúkraliðanna voru sammála því að starfsþróun væri
nauðsynleg og að spennandi væri að takast á við ný og
krefjandi verkefni. Deildirnar voru sérhæfðar og gátu störfin
því verið misjöfn. Þátttakendur tókust sumir á við spennandi
verkefni inni á sinni deild en vinna annarra var í nokkuð föstum
skorðum alla daga.
Þegar rætt var um starfsþróun kom fram að frekar erfitt væri
að sækja námskeið, aðallega vegna skorts á starfsfólki, og
þátttakendur sögðust þurfa að stunda vinnu samhliða þar sem
erfitt reyndist að komast frá vinnu eða fá frí. Ekki virtust vera
gerðar miklar kröfur um að sjúkraliðar ykju færni sína í starfi.
Þátttakendur voru sammála um að ekki væru gerðar til þeirra
óraunhæfar kröfur í vinnunni. Ef viðkomandi væri beðinn um
að taka að sér nýtt verk eða verkefni fengi hann yfirleitt góða
leiðsögn og kennslu þar að lútandi.
Skipulag og stjórnun
Skipulag á vinnu hjúkrunarfræðinga og sjúkraliða var mjög
misjafnt eftir deildum og í sumum tilfellum þurftu sjúkraliðar að
bíða eftir hjúkrunarfræðingi í aðhlynningu. Í einstaka tilfelli kláraði
sjúkraliðinn aðhlynninguna einn þar sem hjúkrunarfræðingurinn
komst aldrei í aðhlynninguna vegna annarra verka sem hann
þurfti að sinna.
Þó svo að skipulag væri misjafnt eftir deildum var grundvallar­
skipulagið, sem unnið var eftir, ávallt skýrt. Þátttakendur
töldu samband sitt við stjórnendur almennt vera gott, sögðu
yfirmenn yfirleitt vera á staðnum. Einhverjir þátttakendur höfðu
áhyggjur af sínum yfirmanni vegna stanslausra vakta og lítill
tími gafst því til að sinna starfsfólkinu. Starfsmannafundir voru
haldnir reglulega á sumum deildum en annars staðar gafst
lítill tími fyrir fundi og starfsmannaviðtöl og þátttakendum
þótti það miður. Þátttakendur voru sammála um að samskipti
væru góð á flestum deildum og góður starfsandi. Þó kom
í ljós óánægja með samskipti við erlent starfsfólk sem var
búið að starfa lengi en talaði ekki íslensku og skildi hana
ekki. Sjúkraliðarnir sögðu að í einstaka tilfellum hefðu
orðið árekstrar milli starfsfólks vegna ræstinga. Þetta væri
oftast vegna tungumálaerfiðleika. Á sumum deildum gekk
samstarfið við erlent starfsfólk mjög vel.