Þjóðmál - 01.06.2012, Síða 46

Þjóðmál SUmAR 2012 45
framt að velta fyrir sér hvað kunni að gerast
við afnám hafta, þar með talið líkunum á
því að aðrir aflandskrónueigendur ryðjist þá
út með látum .
Eftir því sem fleiri aflandskrónur eru
losaðar út og þátttaka minnkar í útboðum
Seðlabankans aukast líkur á því að tilboðum
þeirra sem eftir standa verði tekið . Þeir
aflandskrónueigendur sem vilja losna út, af
ótta við gengisfall við afnám eða af öðrum
ástæðum, hafa því aukinn hvata til þátttöku
í útboðunum . Staðreyndin er hins vegar
sú að tiltölulega fáar nýjar aflandskrónur
hafa bæst við útboðin eftir því sem aðrar
hafa verið losaðar út . Að teknu tilliti til
viðskipta sem Seðlabankinn átti í desember
2011 hefur hann losað um 60 milljarða
aflandskróna úr landi sl . ár, eða áþekka
fjárhæð og nam heildarfjárhæð tilboða í
fyrsta útboði bankans í júní 2011 . Í síðasta
útboði stóðu einungis eftir 16 milljarðar
aflandskróna sem ekki var hleypt út .
Reyndar má halda því fram að hönnun
útboða Seðlabankans fram að síðasta útboði
í maí kunni að hafa dregið úr hvata til
þátttöku þrátt fyrir væntingar um langvinn
gjaldeyrishöft . Á ég þar við að Seðlabankinn
bauðst til að kaupa tiltölulega lágar fjárhæðir
í hverju útboði sem minnkar líkur á útgöngu .
Í útboðunum sl . sumar bauðst hann í hvoru
útboði til að kaupa 15 ma . kr . Í útboðinu í
mars sl . var útboðsfjárhæðin aukin í 25 ma .
kr . Það og væntingar um minni þátttöku
(vegna fyrri losunar aflandskróna úr landi)
hefði átt að að auka hvata til þátttöku í
samanburði við fyrri útboð .11
Þrátt fyrir að útboðsfjárhæð hafi verið
aukin í skilmálum útboðsins í mars mætti
færa rök fyrir því að vísbending Seðlabankans
fyrir útboðið um lágmarksverð í útboðinu,
255 kr . per evru, hafi dregið úr hvata til þátt­
töku . Niðurs taðan reyndist þó á endanum
hag stæðari þeim aflandskrónueigendum sem
fengu tilboð sín samþykkt, 235 kr . á evru .
Í útboðinu í maí var síðan brugðið á
það ráð að tiltaka hvorki útboðsfjár hæð né
gefa vísbendingu um lágmarksverð, en það
virtist ekki hafa afgerandi áhrif á þátttöku .
Aftur má reyna að leita skýringa sem séu
í samræmi við kenninguna um óþreyju
aflands krónueigenda . Skýr ásetningur
Seðla bank ans um að nýta ekki gjaldeyris­
forða sinn í þeim tilgangi að losa út aflands­
krónu eigendur og takmarkað innflæði
gjaldeyris eftir þeim leiðum sem áætlun um
losun hafta býður upp á gæti hafa dregið
úr vænt ingum aflandskrónueigenda um að
komast út í útboðinu í maí og því latt þá
11 Í öllum útboðunum þremur áskildi Seðlabankinn sér rétt
til að hækka eða lækka útboðsfjárhæðina .
TAFLA 1 – Kaup Seðlabankans á krónum fyrir evrur í útboðum
Dags . útboðs Heildarfjárhæð
til boða ma . kr .
Fjárhæð tilboða sem
var tekið ma . kr .
Lágmarksverð
ISK pr . EUR
Útboðsfjárhæð
ma . kr .
7 .6 . 2011 61,1 13,4 215 15
12 .7 . 2011 52,2 14,9 215 15
28 .3 2012 26,3 4,9 235 25
9 .5 2012 25,3 9,1 239 Á ekki við
Upplýsingar í töflu eru úr fréttatilkynningum Seðlabankans .
Að auki keypti Seðlabankinn í desember 2011 ríkisskuldabréf fyrir evrur í tengslum við afnám gjaldeyrishafta .
Nam fjárhæð viðskipta 17–18 ma .kr . (heimild: http://www .vb .is/frettir/68970/?q=Seðlabanki%20Íslands) .