Þjóðmál - 01.06.2012, Qupperneq 47

46 Þjóðmál SUmAR 2012
til þátttöku . Þetta er að mínu viti nokkuð
langsótt skýring en á hana mætti láta reyna
frekar í næsta útboði í júní með því að senda
skýr skilaboð um vilja Seðlabankans til að
losa út hærri fjárhæðir en í fyrri útboðum .
Við túlkun á niðurstöðum útboða Seðla­
bankans verður ekki fram hjá því litið að
þau eru eingöngu opin aflandskrónum sem
hafa verið í samfelldu eignarhaldi frá 28 .
nóvember 2008, eins og áður er getið . Þeir
sem hafa keypt krónur á aflandsmarkaði
frá þessum tíma hafa því verið útilokaðir
frá þátttöku í útboðunum .12 Þeir eru hins
vegar eðli málsins samkvæmt líklegri til að
vera tiltölulega þolinmóðir enda keyptu
þeir aflandskrónur þótt þeir vissu af þeim
tak mörkunum sem þeirri eign fylgja . Þá
hafa útboðin ekki verið opin innlendum
krónu eigendum . Því liggja ekki fyrir neinar
upp lýsingar sem byggjandi er á um óþreyju
þessara aðila .
Það er bagalegt að útboðin veiti svo
takmarkaðar upplýsingar . Úr þessu má þó
bæta með tiltölulega einföldum ráðum við
útfærslu næstu skrefa við afnám hafta . En
þær upplýsingar sem fyrir liggja eru um það
bil eins afdráttarlaus vísbending og útboðin
geta veitt um mikla þolinmæði aflands­
krónueigenda (eða vilja til að vera áfram
með eignir sínar í íslenskum krónum) og
sæmilegan árangur við að losa út óþolin­
móðasta fjármagnið .
Kaup Seðlabankans á evrum fyrir
krónur — hvernig ber að túlka
niðurstöður útboða?
Kaup Seðlabankans á evrum í út boð­um frá því í júní 2011 nema svip­
aðri fjárhæð og losuð hefur verið út í þeim
útboðum sem beint hefur verið að aflands­
12 Að líkum lætur stafar þetta af ótta um sniðgöngu gjald­
eyrishaftanna ef opnað væri fyrir þátttöku allra aflands­
krónueigenda .
krónueigendum . Seðlabankinn hefur krafist
þess að þær krónur sem fjárfestar hafa
fengið í skiptum fyrir evrurnar séu bundnar
í við komandi fjárfestingu í 5 ár . Þetta eru
afar óvenjulegir gjörningar og lítt vænir
til markaðss etningar til flestra fjárfesta .
Bind ingin gerir það að verkum að ógerlegt
er að selja þá nema á gengi sem er mun
hagstæðara þeim sem láta evrur af hendi
en opinbert gengi hennar gagnvart krónu .
Ef litið er til niðurstöðu útboða í tengslum
við fjárfestingarleiðina og tekið tillit þess
að helmingur fjárfestingar verður að koma
inn í landið á opinberu gengi Seðlabank­
ans, þá hafa fjárfestar fengið evruna metna
á 17–20% yfir opinberu gengi gagnvart
krónu . Erfitt er að túlka með einhlítum
hætti niðurstöðu þessara útboða . Þau hafa
gengið síst verr en vænta mátti með tilliti til
þeirra sérstöku fjármálaafurða sem verið er
að bjóða . Fæstir fjárfestar hafa smekk fyrir
svona afurðum, jafnvel þótt þeir kynnu
að hafa áhuga á fjárfestingu í viðkomandi
landi, og tæplega er þess að vænta að hægt
sé að binda mjög miklar fjárhæðir með
þessum hætti .
Bú föllnu fjármálafyrirtækjanna
K röfur erlendra aðila á innlenda aðila umfram kröfur innlendra aðila á
erlenda aðila í tengslum við uppgjör búa
föllnu fjármálafyrirtækjanna nema um 620
milljörðum króna samkvæmt mati sem birt
er í nýjasta hefti Peningamála Seðlabanka
Íslands . Enn ríkir eðlilega nokkur óvissa um
hver fjárhæðin á endanum verður enda er mat
á eignum búanna háð stöðugu endurmati .
Framangreind fjárhæð hækkar (lækkar) ef
innlendar eignir bankanna munu reynast
verðmætari (verðminni) en nú er reiknað
með . Að sama skapi lækkar (hækkar) hún
ef erlendar eignir munu reynast verðmætari
(verðminni) en núverandi mat segir til um .