Morgunblaðið - 31.12.2015, Blaðsíða 36

36 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 31. DESEMBER 2015
VINNINGASKRÁ
35. útdráttur 30. desember 2015
363 8729 17273 28249 38686 50960 62632 72987
825 8801 18008 28694 39316 51486 62944 73083
826 8812 18143 28781 39623 51848 63119 73232
927 9012 18566 28834 40077 52472 63369 73419
1353 9283 18676 28842 40476 53107 63672 73528
1686 9426 18895 28875 41613 53269 63774 73607
2254 10172 19327 29302 41621 53353 64518 73746
2423 10228 19752 30943 41756 53528 64701 74156
2424 10531 20274 30949 42183 53877 64705 74372
2528 10593 20322 31143 42198 54372 64994 75719
2569 11413 20513 31359 42205 54444 65395 75782
2571 11473 20625 31414 42210 54507 65407 75875
2699 12020 21457 31440 42312 54528 65590 76022
2806 12127 22130 31580 42993 54576 65652 76279
3387 12292 22385 32086 43070 54637 66666 76641
3512 12307 23552 32145 43174 54880 66815 76651
4132 12408 24063 32242 43253 55868 66988 76801
4342 12840 24090 32386 43300 56557 67120 77406
4972 12854 24091 32492 43430 56599 67123 77435
5141 13003 24193 32543 44323 56939 67582 77850
5263 13098 24481 33074 44928 57062 67607 78115
5708 13191 24521 33127 45179 57125 68922 78157
5743 14021 24625 33657 45418 57403 69045 78576
5879 14094 24709 33811 46914 57572 69488 78661
5978 14203 24745 33973 47017 57785 69969 78772
6420 14379 25073 34470 47170 58217 70159 78961
6618 14494 25499 34754 47378 58841 70375 79135
6654 15003 25883 34794 47763 59159 70523 79247
6799 15283 26017 34922 48091 59209 71037 79320
6956 15616 26483 34942 48759 59212 71146 79564
7284 15707 26709 35151 48777 59424 71164 79911
7399 16308 26921 35173 49118 60439 71436
7636 16427 26931 35955 49513 60471 72059
7663 16564 26982 36745 49519 60502 72385
7716 16634 27352 37997 49723 60629 72553
7883 16987 27441 38624 50063 60883 72633
8646 17221 28172 38683 50218 60923 72661
124 11276 25560 39881 44226 51437 66514 75233
381 11438 28081 39947 44443 51855 67057 75630
971 13995 30334 40047 45588 52778 67062 75838
1401 14498 31298 40064 45878 54499 68297 76314
2467 16219 32640 41277 46458 55724 68386 76498
4215 17059 32886 41497 46485 55742 68406 77248
4279 17071 33304 41625 46963 55947 68948 77303
4358 18118 33897 41633 47067 56531 70182 79528
4483 18242 34636 41917 49567 57645 71404 79833
6581 22710 35947 42560 50094 58160 71974
7038 24181 36024 42929 50262 61110 73286
7304 24972 37600 42977 50495 63150 73511
7914 25210 39186 43232 51100 64036 74201
Næstu útdrættir fara fram 7., 14., 21. & 28. janúar 2016
Heimasíða: www.das.is
Vinningur
Kr. 10.000 Kr. 20.000 (tvöfaldur)
Vinningur
Kr. 20.000 Kr. 40.000 (tvöfaldur)
Vinningur
Kr. 150.000 Kr. 300.000 (tvöfaldur)
13015 48680 66674 67682
Vinningur
Kr. 50.000 Kr. 100.000 (tvöfaldur)
907 21153 35481 43150 59075 70819
5488 21969 35919 45528 66494 74119
7704 26097 41049 50315 68660 78417
21092 33446 43003 57748 70232 79795
Íbúðar v iningur
Kr. 2.000.000 Kr. 4.000.000 (tvöfaldur)
6 2 9 8 7
SVIÐSLJÓS
Kristín Norðfjörð
Í ár eru liðin hundrað ár frá því að
konur fengu kosningarétt til Alþing-
is. Áður en árið líður í aldanna skaut
er ástæða til að minnast Kristínar
Bjarnadóttur sem varð fyrst reyk-
vískra kvenna til að kjósa til bæj-
arstjórnar Reykavíkur árið 1888.
Í bókaflokki Bjargar Ein-
arsdóttur rithöfundar „Úr ævi og
starfi íslenskra kvenna“ sem kom út
1984 er brugðið upp myndum og
frásögum af konum sem létu til sín
taka á ýmsum sviðum og mörkuðu
spor í söguna. Ein þessara kvenna
var Kristín Bjarnadóttir frá Vatns-
horni í Skorradal sem fæddist árið
1812. Hún giftist Bjarna Bjarnasyni
frá Seli í Grímsnesi og hófu þau bú-
skap að Esjubergi á Kjalarnesi. Þau
eignuðust sex börn, misstu þau öll í
frumbernsku nema yngsta barnið
Ingibjörgu sem síðar varð ein af
fyrstu kaupkonunum í Reykjavík.
Kristín lærði ljósmóðurfræði í
Reykjavík og stundaði ljósmóð-
urstörf á Kjalarnesi um árabil.
Búkona og dugnaðarforkur
Kristín var sögð mikil búkona og
dugnaðarforkur. Hún og maður
hennar brugðu búi eftir 1870 og
fluttu til Reykjavíkur til að mennta
einkadótturina. Þau keyptu fljótlega
húsið að Lækjargötu 4 sem var
reisulegt tveggja hæða timburhús.
Ingibjörg giftist Þorláki Johnson
kaupmanni árið 1876 og stofnuðu
þau heimili sitt í Lækjargötu 4.
Kristín lét sig ekki muna um að
byggja við húsið til suðurs og norð-
urs og varð húsið, sem nú hefur ver-
ið endurbyggt í Árbæjarsafni, eitt
hið reisulegasta í Reykjavík á þess-
um tíma. Kristín leigði skólapiltum
húsnæði og hafði auk þess kost-
gangara. Hún setti á laggirnar eitt
fyrsta kaffihúsið í Reykjavík sem
hét Café & Conditori Hermes. Það
varð vinsælt meðal skólapilta í
Reykjavík þótt ekki væri veitt þar
áfengi. Útlendingar vöndu komur
sínar þangað enda var þar töluð
bæði enska, danska og franska.
Lækjargata 4 varð fljótlega eins
konar miðstöð félags- og mennta-
mála og oft voru fluttir fyrirlestrar
um ýmis framfaramál. Versl-
unarmannafélag Reykjavíkur var
stofnað í kaffihúsinu og var það not-
að undir starfsemi verslunarskóla
sem komið var á fót árið 1890 að til-
hlutan Þorláks Johnson, svo fátt eitt
sé nefnt
Með lögum frá 12. maí 1882 var
ekkjum og ógiftum konum sem áttu
með sig sjálfar og orðnar 25 ára
veittur kosningaréttur til bæj-
arstjórnar. Við kosningarnar 3. jan-
úar 1888 munu rúmlega 40 konur
hafa átt rétt til að kjósa. Kristín var
þá nýorðin ekkja, hafði sjálfstæða
atvinnu og átti fasteignir þannig að
hún uppfyllti skilyrðið.
Vildi frelsi og réttindi kvenna
En hvað varð til þess að Kristín,
sem þá var orðin 75 ára gömul, gekk
að kjörborðinu? Þorlákur Johnson,
tengdasonur hennar, hefur vafalaust
hvatt hana til þess. Hann hafði dval-
ið í mörg ár í Bretlandi og hrifist af
kenningum Harriet Taylor og John
Stuart Mill um frelsi og réttindi
kvenna. Einnig mun hann hafa verið
fyrstur manna til að halda fram á
prenti þeirri réttlætiskröfu að konur
fái sömu laun og karlmenn fyrir
sömu vinnu. Það gerði hann í bók
sinni „Mínir vinir“. Þess má geta að
Bríet Bjarnhéðinsdóttur flutti
fyrsta opinbera fyrirlesturinn um
réttindi kvenna milli jóla og nýárs
1887. Fyrirlesturinn var vel sóttur
og vakti mikla athygli. Andinn sveif
yfir vötnunum þó enn væri vegferð-
in að fullum kosningarrétti kvenna
bæði löng og ströng. Kristín ákvað
að nýta sér þetta tækifæri og kaus.
Þannig varð hún fyrst reykvískra
kvenna til að kjósa til bæjarstjórnar
og sú eina sem nýtti sér réttinn að
þessu sinni.
Kaus fyrst kvenna
til bæjarstjórnar
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Framtakssöm Kristín Bjarnadóttir bjó í reisulegu timburhúsi við Lækjargötu 4. Hún leigði skólapiltum húsnæði,
hafði kostgangara og rak kaffihús sem var mikið menningarsetur í Reykjavík. Húsið er nú í Árbæjarsafni.
 Kristín Bjarnadóttir frá Esjubergi markaði spor í söguna
Brautryðjandi Kristín Bjarnadóttir kaus fyrst kvenna til bæjarstjórnar á Ís-
landi. Hún var 75 ára þegar hún gekk að kjörborðinu 3. janúar 1888.
Höfundur er lögfræðingur
og fyrrverandi skrifstofustjóri.
Nú geta allir fengið
iPad-áskrift
Skráðu þig í iPad-áskrift á
www.mbl.is/mogginn/ipad/