Orð og tunga - 01.06.1998, Page 13

Orð og tunga - 01.06.1998, Page 13
Mörður Ámason: Endurútgáfa íslenskrar orðabókar: Stefna - staða - horfur Þegar Bókaútgáfa Menningarsjóðs var lögð niður árið 1992 ákvað Mál og menning að kaupa íslenska orðabók Arna Böðvarssonar. Það var frá upphafi markmið forlagsins að gefa út nýja endurskoðaða útgáfu, og það verk er nú hafið, meðal annars í samvinnu við Orðabók Háskólans. Mitt erindi hér er að fjalla um þau grundvallarsjónarmið sem liggja að baki þessari endurskoðun af okkar hálfu, reifa nokkur af vandamálunum við slíka endurskoðun einsog þau koma mér fyrir sjónir og segja frá helstu stefnuákvörðunum sem liggja fyrir um þetta verk. Fyrsta útgáfa íslenzkrar orðabókar handa skólum og almenningi (hér eftir IO), einsog hún hét upphaflega, kom út árið 1963, og þetta var fyrsta almenna íslenska orðabókin. Það er erfitt fyrir okkur sem þá vorum ekki komin til vits og ára að skilja hvernig menn komust áður af án slíkrar bókar, hvort sem um var að ræða skóla eða almenning. Þegar verið er að takast á við þriðju útgáfu hálfum fjórða áratug síðar getur þó einmitt verið gagnlegt að íhuga hvemig menn björguðu sér án íslensk-íslenskrar orðabókar, vegna þess að þær aðstæður mótuðu verklag og útgáfustefnu frumherjanna, Arna Böðvarssonar, ritstjórabókarinnar, og samverkamanna hans. Hvað var til? Miðaldafræðingar gera sér stundum að leik að reyna að skyggnast um í bókasöfnum fomra rithöfunda og ritstjóra, geta sér til um hverjar bækur hafi verið í hillu hjá Snorra Sturlusyni og höfundi Njálu. Ef við reynum að skoða á svipaðan hátt í bókaskápinn hjá áhugamanni um íslensku á árunum í kringum 1960 — meðal annars með hjálp hinnar ágætu samantektar Guðrúnar Kvaran um orðabækur og orðasöfn — þá vitum við semsé að þessi áhugamaður okkar á enga almenna íslenska orðabók. Öndvegi í orðabókasafni hans skipar Blöndalsbók, sem er mikil náma, en samt íslensk-dönsk bók frá um 1920. Viðbætinn á hann ekki, hann kemur ekki út fyrr en á sama ári og Árnapostilla. Okkar 1

x

Orð og tunga

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Orð og tunga
https://timarit.is/publication/1210

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.