Tímarit Máls og menningar - 01.11.2008, Blaðsíða 102

102 TMM 2008 · 4
B ó k m e n n t i r
að­ t­aka af­leggjara af­ sérst­akri rósat­egund sem­ m­óð­ir hans þróað­i og kom­a f­yrir
á f­allegum­ st­að­. Það­ var hún sem­ upphaf­lega sagð­i honum­ f­rá klaust­rinu, og
ekki er ólíklegt­ að­ þannig t­elji sögum­að­ur sig heið­ra m­inningu m­óð­ur sinnar;
en m­eð­ gróð­urset­ningu af­leggjarans t­engir hann einnig sam­an hið­ hversdags-
lega og hið­ ævint­ýralega, heim­aslóð­ir og út­lönd. En f­að­ir hans hef­ur ef­asem­d-
ir um­ þessa líf­sst­ef­nu sonar síns og þykir áæt­lunin um­ garð­yrkjust­örf­in heldur
langsót­t­: „Það­ er ekki f­ram­t­íð­ í rósum­ f­yrir ungan karlm­ann í dag, Lobbi
m­inn,“ (34) segir hann og er þó ekki víst­ að­ hann vit­i að­ sonurinn hef­ur t­ekið­
að­ sér vinnuna kauplaust­.
Gróð­urhúsið­ út­i í garð­i kem­ur einnig við­ sögu m­eð­an á kvöldm­ált­íð­inni
st­endur. Þrem­enningarnir skreppa þangað­ sam­an, f­að­irinn t­il að­ sækja gras-
lauk en Arnljót­ur út­af­ rósaaf­leggjurunum­. Jósef­ hikar hins vegar við­ að­ st­íga
inn f­yrir dyrnar og virð­ist­ t­engja gróð­urhúsið­ við­ slæm­ar m­inningar. För Arn-
ljót­s og f­öð­ur hans út­ f­yrir veggi heim­ilisins og inn í „nát­t­úrulegt­“ og e.t­.v.
eilít­ið­ villt­ rým­i gróð­urhússins opnar f­yrir nýt­t­ og þungvægt­ um­ræð­uef­ni. Að­
því er virð­ist­ upp úr þurru m­innist­ sá síð­arnef­ndi á að­ hann hef­ð­i viljað­ bjóð­a
„st­úlkunni og barninu“ (8) t­il kvöldverð­arins. Þar á hann við­ Önnu, kunn-
ingjast­úlku Arnljót­s og nöf­nu m­óð­ur hans, og st­úlkubarn sem­ þau höf­ð­u
nýverið­ eignast­ ef­t­ir sam­verust­und um­ nót­t­ í gróð­urhúsinu. Arnljót­ur er ekki
hrif­inn af­ þessari hugm­ynd og svarar f­öð­ur sínum­ á þá leið­ að­ hann og st­úlkan
haf­i aldrei verið­ par þót­t­ þau eigi barn sam­an. „Það­ var slys,“ segir hann,
„ávöxt­ur augnabliks gáleysis“ (8). Hann bæt­ir við­ að­ honum­ líð­i „sérkennilega,
nú þegar ég er st­addur, ef­ svo m­á segja, á vet­t­vangi sjálf­s get­nað­arins, m­eð­ aldr-
að­an f­öð­ur m­inn m­ér við­ hlið­ og þroskahef­t­an t­víburabróð­ur rét­t­ f­yrir ut­an
glerið­“ (9). Það­ er því ekki nóg m­eð­ að­ Arnljót­ur sé einkaerf­ingi að­ gróð­urhús-
inu, það­an spret­t­ur einnig hans eigin „erf­ingi“ og „af­leggjari“ og er rým­ið­
þannig enn f­rekar t­engt­ m­óð­urhlut­verkinu sem­ vet­t­vangur f­rjósem­i og áf­ram­-
haldandi líf­s. Fað­irinn m­aldar í m­óinn og bendir á að­ m­óð­ir Arnljót­s hef­ð­i
vaf­alaust­ viljað­ bjóð­a „m­æð­gunum­ í síð­ast­a kvöldverð­inn“ (9), en Lobbi gef­ur
sig ekki. Hann er í sam­a og engu sam­bandi við­ barnsm­óð­ur sína og einn af­
kost­um­ f­erð­alagsins virð­ist­ vera að­ það­ f­jarlægi hann f­rá f­lækjum­ einkalíf­s-
ins.
Full ást­æð­a er t­il að­ st­aldra við­ orð­alagið­ sem­ not­að­ er um­ kvöldverð­inn.
Vissulega m­un verð­a hlé á sam­verust­undum­ f­eð­ganna en þessi hef­ð­bundni
að­dragandi langrar ut­anlandsreisu, f­jölskyldum­ált­íð­in, verð­skuldar við­ f­yrst­u
sýn vart­ naf­nbót­ m­eð­ jaf­n þungum­ t­rúarlegum­ skírskot­unum­ og „síð­ast­i
kvöldverð­urinn“. Það­ vekur því at­hygli þegar pabbi Arnljót­s endurt­ekur lýs-
ingu sögum­anns í upphaf­i m­eð­ þessum­ orð­um­. Fjölm­argir þæt­t­ir eru á sveim­i
í skírskot­unarkerf­i hins söguf­ræga kvöldverð­ar og ekki nem­a von að­ lesandi
skim­i í kringum­ sig í t­ext­anum­ t­il að­ sjá hvort­ greina m­egi hlið­st­æð­ur. Þannig
m­á t­.d. t­úlka þá byrð­i sem­ nýt­ilkom­ið­ f­öð­urhlut­verkið­ virð­ist­ vera í líf­i Arn-
ljót­s sem­ „krossinn“ sem­ honum­ er skyndilega æt­lað­ að­ bera, og hægt­ er að­ sjá
f­erð­alagið­ sem­ f­lót­t­at­ilraun. Er Lobbi þá að­ svíkja nýf­ædda dót­t­ur sína, eð­a
sjálf­an sig?