Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.05.2001, Blaðsíða 25

I aetla að kaupa sér eldhúsinnréttingu og ræða kosti og
galla við þá sem veita þessi ráð, þá get ég alveg séð það
fyrir mér að það verði sams konar ráðleggingar varðandi
heilsu í framtíðinni. Og við erum hér að tala um forvarnir.
Það verður auðvitað kostnaður við þetta, sumir einstak-
1 lingar vilja eflaust leggja fram ákveðið fjármagn í þessu
, skyni sjálfir. Ég er ekki að segja að þessi ráðgjöf verði
endilega ríkisrekin...
Sigríður: ...má ég þá aðeins bæta við þetta, þar sem
ég er nýkomin frá Bandaríkjunum og hef verið að fylgjast
með því sem er efst á baugi í viðskiptalífinu. Þar er mikið
I talað um þá möguleika sem við búum við núna, það er
mjög mikið að gerast í heilbrigðismálunum. í fyrsta sinn í
langan tíma eru t.d. áhættufjárfestar farnir að sjá mögu-
leika innan heilbrigðisfyrirtækja og þeirra aðila sem bjóða
upp á heilbrigðisþjónustu í ýmsu formi, þeirra sem halda
utan um heilsu almennings. Þetta er ný og ánægjuleg
þróun, menn sjá nú nýjar leiðir og möguleika.
Kristín: Ég held það skipti svo miklu máli fyrir okkur í
hjúkruninni að finna leiðir til að taka á púlsinum á því sem
er að gerast í samfélaginu, fylgjast með ólíkum menningar-
heimum, t.d. ungu kynslóðinni og hvað hún er að fást við,
því það er fólk sem við eigum eftir að hafa afskipti af. Börn
okkar kynslóðar eru í sumum tilfellum búin að hafna þeirri
rökhyggju sem við foreldrarnir byggðum á.
Valgerður: Mig langar að skjóta einu atriði inn í
umræðuna. Það eru þær breytingar sem eru að verða á
íslensku samfélagi á nýrri öid, eða fjölmenningarsamfélag
sem við komum til með að upplifa. Hvernig bregst heil-
brigðiskerfið við þessu?
Ragnheiður: Mig langaði einmitt til að koma að þessu,
bæði þessu fjölþjóðlega samfélagi sem við munum búa í
og líka því að hjúkrun á íslandi mun alltaf verða háð því
hvernig hjúkrun þróast í nágrannalöndunum. Ég heyrði
fyrst í dag hugtakið hinn hjúkrunarfræðilegi samhljómur
sem mér finnst alveg stórkostlegt. Það hefur ákveðna
kosti fyrir okkur að finna þennan samhljóm en það eru líka
miklar ógnir sem steðja að hjúkrun víða, við höfum oft
heyrt að hjúkrun verður aldrei mjög sterk í einu landi í fjöl-
þjóðlegu samfélagi ef hún er að veikjast annars staðar. í
öðru lagi langar mig að ræða áhrif aukinnar sérfræðiþekk-
ingar í hjúkrun á þróun í framtíðinni og ég held við hjúkr-
unarfræðingar séum flest á þeirri skoðun að hjúkrun sé í
eðli sínu generalistískt fag. Styrkur okkar liggur í því að við
horfum með víðri sýn á samfélagið og einstaklinginn og
fjölskylduna og mjög þröng sérfræðiþekking er í dálítilli
, andstæðu við þetta viðhorf. En í þessari þröngu sérfræði-
þekkingu felast samt ákveðin tækifæri og völd og það eru
bara þessar andstæður sem mig langar til að minnast á
og fá kannski umræður um.
Vilborg: Það var út frá þessu sem Ásta minntist á
áðan, þeirri sýn að fólk geti farið að kortleggja sig og
heilsu sína á einstaklingsgrundvelli. En líffræðilegi hlutinn er
Ragnheiður: „Ég tel að í framtíðinni sé mjög mikilvægt
að grundvallarviðhorf hjúkrunar heyrist mjög skýrt í
samfélaginu. Það er mjög margt varðandi
teymisvinnuna sem gerir það að verkum að þessi rödd
heyrist skýrar og sterkar. En það eru líka ákveðnar
breytingar á starfssviði annarra heilbrigðisstétta, það
er mikill skortur á hjúkrunarfræðingum og það er
fyrirsjáanlegt að hann verður meiri og meiri. Þess
vegna hlýtur sú spurning að vakna: Hvað getum við
gert til þess að tryggja að þessi grundvallarviðhorf,
sem eru okkur öllum svo mikilvæg, fái notið sín?“
bara einn hluti myndarinnar. Við þurfum líka að skoða: Við
hvaða aðstæður býr fólk í þjóðfélaginu? Hvernig er
fjölskyldugerðin? Hvernig er vinnuumhverfi fólks og
umhverfið almennt? Hjúkrun verður að reyna að skapa
hjúkrunarfræðinga sem geta mætt hinu óþekkta því við
vitum ekki hvernig samfélagi við komum tii með að búa í.
Verður t.d. atvinnuleysi hér eftir 10 ár? Verðum við með ríkt
eða fátækt samfélag? Við erum með mjög mikla breidd í
samfélaginu í dag. Hjúkrunarfræðingar, sem vinna úti í
heilsugæslunni, hitta fólk sem býr undir fátækramörkum
og þeir hitta líka fólk sem býr við mjög góð kjör. Og sorgin
mætir öllum, bæði þeim sem eru ríkir og fátækir. Hjúkrun
spannar mjög vítt svið og þess vegna held ég að við
verðum að reyna að halda í sveigjanleika og opinn hug
gagnvart því sem mætir okkur og þeim skjólstæðingum
sem við ætlum að sinna. Ég held að hjúkrunarfræðingar í
framtíðinni verði líka að koma meira að stefnumörkun, vera
meira vakandi fyrir áherslum á samfélaginu, taka meiri þátt
í umræðu um áhættu sem samfélagið skapar okkur,
umferð, verðlagningu á vörum, aðgengi að þjónustu,
aðgengi að heilbrigðisþjónustu og annarri þjónustu, stuðn-
ingi við fjölskyldur, skólagöngu, við getum nefnt hvað sem
er af þessu. Þetta eru allt viðfangsefni sem eiga að koma
hjúkrunarfræðingum við. Þeir eiga að láta sig þau varða.
Þar held ég að hjúkrunarfræðingar geti gegnt svo miklu
forystuhlutverki með þessari opnu sýn. Með þessari miklu
nálægð sem þeir geta haft við skjólstæðingana hvar sem
105
Tímarit hjúkrunarfræðinga • 2. tbl. 77. árg. 2001