Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.05.2001, Page 43

segja frá því að ég hafi verið á geðdeild. Ég hef ekki fundið
fyrir neinum fordómum og finnst ég á engan hátt hafa
tapað. Vera má að einhverjum, einhvers staðar út í bæ
finnist ég hafa tapað á því án þess að ég viti það.
Ég var á þessu tímabili í viðtölum hjá geðlækni sem
setti mig á lyf og beitti viðtalsmeðferð sem hjálpaði til að
halda mér gangandi þrátt fyrir stöðuga vanllðan.
Að lokum var það sálfræðingur sem beitti langskilvirk-
asta greiningartækinu á alvarleika þunglyndisins. Þetta var
staðlað próf og þar fékk ég í fyrsta og eina skiptið tækifæri
til að tjá hlutlægt hvernig mér liði. Það sem kom út úr
prófinu var að ég þjáðist af djúpu þunglyndi þrátt fyrir að
ég hefði fram að þessu getað framkvæmt nokkurn veginn
það sem var ætlast til af mér.
„Finnst þér ég ekki skrítin að vilja frekar vera hér en heima
hjá mér?“ En hún brosti svo fallega og skilyrðislaust til mín
og sagði: „Það finnst mér ekki. Vertu bara velkomin."
- Hvernig lýsti þessi ógn og kvíði eiginmannsins sér?
„Hann hefur sagt mér að á þeirri stundu hafi hellst yfir
hann kvíði og angist um að mér myndi aldrei batna. Hann
gat ekki skilið að ég veldi frekar þessar aðstæður en að
vera heima. Hann þurfti svo sannarlega á því að halda að
vera boðið viðtal þar sem hann var sá sem stóð með mér í
erfiðleikunum.
Eydís Sveinbjarnardóttir hjúkrunarfræðingur hefur gert
merkilega rannsókn þar sem kemur fram að stuðningur við
aðstandendur geðsjúkra er ónógur, og það var svo
sannarlega reynslan í okkar tilfelli.
Heimtaði að leggjast inn á geðdeild
í framhaldi af þessari einföldu greiningu bað ég um að fá
að leggjast inn á geðdeild. Þá var ég hætt að geta unnið
og leið eins og algjöru skipsflaki, án tilgangs og markmiðs.
Tilhugsunin um að komast yfir daginn var mér óyfirstígan-
leg, ég gat ekki séð hvort ég myndi lifa hann
af.
Að leggjast inn á geðdeild var besta hjálpin
sem ég fékk og ég held að ég hefði átt að fá
hana miklu fyrr.“
- Hvað var það sem skipti mestu máli fyrir
þig í meðferðinni á deildinni?
,,Að fá stóra skammta af þunglyndislyfjum,
að geta gefist upp fyrir kvíðanum, að komast í
skjól og geta lagt frá mér allar kvaðir og
skyldur hversdagslífsins.
Eftir tvær vikur á geðdeild fór að koma smá léttir í
kvíðann, ég þorði að taka meira af kvíðastillandi lyfjum og
lagði mig í hendur meðferðaraðilanna. Þegar lyfin fóru að
verka fór mér að líða skár.
Ég hef oft verið spurð hvort ekki sé ógnvekjandi að
vera á geðdeild með öðru mikið veiku fólki. Það fannst
mér aldrei. Auðvitað var erfitt að horfast í augu við að
maður væri einn af þessum hópi fárveiks fólks - en maður
var það bara hvort sem var. Og þetta var á vissan hátt
staðfesting á því að mikið væri í húfi að berjast fyrir bata.
Ég hafði líka samkennd með fólkinu í kringum mig; maður
er eins og opið sár og skilur betur en ella hinn óstjórnlega
sársauka sem verið er að berjast við.
Manninum mínum fannst reyndar ótrúlegt að ég vildi
frekar vera á þessum óvistlega stað en heima hjá fjölskyld-
unni, og hann upplifði mikla ógn og kvíða þess vegna, en
honum var aldrei boðið viðtal á meðan ég dvaldi þarna.
Ég man aftur á móti eftir einu tilviki sem festist mér í
minni. Ég hafði verið á deildinni í þrjár vikur en ætlaði að
dvelja heima yfir helgi. Þegar leið á daginn var ég gripin
svo miklu kvíðakasti að ég bað um að fá að fara aftur inn á
deild. Ég sagði við hjúkrunarfræðinginn sem var á vakt:
Batinn
Ég var frá vinnu í rúma 2 mánuði alls og eftir það komst ég
aftur til starfa. Nú var batinn kominn í gang en það tók um
2 ár að ná fullum bata. Ég tók þunglyndislyf í 1-2 ár eftir
veruna á deildinni og ég átti kvíðastillandi lyf til að grípa til.
Ég var einnig í viðtölum hjá sálfræðingi sem
leiddi mig áfram í batanum og ég stundaði
jóga og líkamsrækt auk þess sem ég fór í
ýmsa sjálfshjálparmeðferð.
Ég fékk aftur trúna á guð og gat reitt mig á
hennar hjálp. Ég er í Kvennakirkjunni, stunda
áfram líkamsrækt, vara mig á áfengi, varast að
ætla mér ekki um of og ég hlusta á tilfinningar
mínar.
Þessi lífsreynsla hefur gert mig sterkari, glaðari
og skilningsríkari manneskju og það gagnast
mér mjög vel í starfi mínu sem hjúkrunarfræðingur. Ég er
þakklát fyrir hvern dag sem guð gefur mér, þakklát fyrir
heilsu mína, fjölskylduna og starfið.
Það kostar baráttu en það er hægt að ná fullum bata.
Enginn ætti að sætta sig við minna. Það er grundvallar-
skoðun mín að þrátt fyrir að kvíði og þunglyndi sé sjúk-
dómsástand þá eigi allir möguleika að komast út úr því.
En til þess þurfa margir fagmenn á heilbrigðissviði að
leggja sig fram af einlægni og nýta þar mismunandi þekk-
ingu fagstétta til fulls. Vinna þarf með einstaklingnum að
því að efla trú hans á að honum geti og muni batna. Og
hann þarf sjálfur að leita að bataleiðum og vinna ötullega
að eigin bata.“
Með þessum orðum Ingibjargar Ijúkum við þessu
viðtali. Eins og hún segir sjálf hefur henni aldrei þótt erfitt
að ræða þessu reynslu sína og hún á erfitt með að skilja
hvernig enn geta verið fordómar hjá fagstéttum heilbrigðis-
kerfisins í garð sjúkdóma af geðrænum toga.
Tímarit hjúkrunarfræðinga þakkar Ingibjörgu fyrir að
deila reynslu sinni með lesendum og tekið er undir þau orð
hennar að öll umfjöllun um þessa sjúkdóma minnir á að
þeir geta hent okkur öll.
„Auðvitað var
erfitt að horfast í
augu við að
maður væri einn
af þessum hópi
fárveiks fólks -
en maður var
það bara hvort
sem var.“
Tímarit hjúkrunarfræðinga ■ 2. tbl. 77. árg. 2001
123