Ráðunautafundur - 15.02.1988, Side 72

-62-
RÁÐUNAUTAFUNDUR 1988
GRÓÐURVERND OG LANDGRÆÐSLA
Sveinn Runólfsson
Landgræóslu ríkisins
I. Inngangrur
Gróður og jarðvegur á íslandi er víða mjög viðkvæmur og
hættara við eyóingu en þekkist í þeim iöndum, sem við berum okkur
helst saman við. Til þess liggja margar ástæður. Jaróvegur á
þurrlendi er yfirleitt gosöskublandinn og grófur og skortir svo
til alveg leir og aðrar fíngerðar agnir til þess að binda hann
saman. Gróðurinn og rótarkerfi hans gegna því mikilvægu hlutverki
við aó vernda jarðveginn og verja hann fyrir eyðingu, en vatn og
vindar ná auðveldlega yfirtökunum ef gróðurhulan veikist af
einhverjum orsökum.
í aldanna rás hefur íslenska vistkerfið orðió fyrir miklum
skakkaföllum. Ætla má að meira en 3 milljónir hektara lands hafi
orðið örfoka frá landnámi og líklega hefur engin þjóð á jarðríki
glatað jafn stórum hluta af upphaflegum gróðurlendum sxnum á
sögulegum tíma. Allstór hluti þess gróðurs sem eftir stendur er
einnig í óviðunandi ástandi. Enn stafar umhverfi okkar hætta af
þeirri geigvænlegu gróóur- og jarðvegseyóingu sem herjar víða um
land, sem óhikað má telja alvarlegasta umhverfisvandamálið hér á
landi.
Með fyrstu grein laga um landgræðslu er Landgræðslu ríkisins
falið af stjórnvöldum aó koma í veg fyrir eyðingu gróðurs og
jarðvegs og græóa upp eydd og vangróin lönd. í lögum þessum sem
leggja þungar skyldur á herðar Landgræðslunnar um að gæta
hagsmuna gróðursins í landinu, er einnig kveðió á um að
gróðurvernd og gróðureftirlit sé eitt af meginverkefnum
stofnunarinnar. Landgræðslunni ber að fylgjast grannt með notkun
gróðurs og vinna gegn ofnotkun hans og hvers konar skemmdum á
gróóurlenainu. Hér á eftir verður gerð grein fyrir starfi
Landgræóslunnar að gróðurverndarmálum, en timans vegna og til