Ráðunautafundur - 15.02.1988, Page 104

-94-
Niðurstöðurnar sýna fyrst og fremst mikin mun milli að-
ferða fremur en milli húsagerða. Hér er eingöngu tekin sú
v/inna sem er bundin þuí að koma taðinu út úr húsunum, en ekki
akstur eða dreifing á uöll. Niðurstöðurnar eru í stórum
dráttum þær, að ef ekki er hægt að koma uið uélbúnaði er
útmoksturinn mjög uinnufrekur eða um 13 dagsuerk á ári á 400
kinda búi. Ur uélfærum taðkjöllurum hins uegar um 1,9 dags-
uerk og úr grunnum uélfærum kjöllurum um 3,8 dagsuerk á ári.
Af þessum tölum er þuí ljóst að ef á annað borð er hægt að
koma uið uélbúnaði uið útmokstur hefur sá uerkþáttur mjög
lítið uægi í heildaruinnu á meðalstóru sauðfjárbúi.
XI. Yfirlit oq ályktanir
Skoðanir manna á heppilegri gerð fjárhúsa eru mjög ólíkar
eins og fjölbreytni í gerð þessara húsa uíða um land ber uotít
um. A sama hátt er mjög mikill munur á stofnkóstnaði hinna
ýmsu húsagerða og er munurinn allt að 48% frá ódýrustu húsa-
gerðum og til þeirra sem mest er í lagt. Þessi munur minnkar
uerulega þegar kostnaðurinn er færður á leigu af tilteknu
flatarmáli í húsunum. Ástæður.nar eru eins og kunnugt er að
lán og styrkir eru breytileg eftir húsagerðum. Taka þyrfti
til yfiruegunar huort ekki uæri skynsamlegra að miða styrkina
út á áburðargeymslur uið flatarmál húsanna að þuí tilskildu að
taðgeymslan rúmaði uetrartaðið. Með þuí .móti mætti lækka
hlutdeild húsanna í framleiðslukostnaði án þess að heildarupp-
hæð styrkja yrði hærri.' Að flestra áliti koma ódýrustu gerðir
fjárhúsa, taðhús, tæpast til greina nema láta liggja uið opið
og seinka sauðburði. Að öðrum kosti má búast uið allt að 40%
uerðskerðingu á ullinni og uerulegum uandkvæðum uið sauðburð.
Ekki er nauðsynlegt að einangra fjárhús nema þar sem féð er
uetrarrúið. "Köld" hús uirðasi ekki hafa neikuæð áhrif á
frjósemi, fóðurnýtingu né fæðingarþunga lamba suo fremi sem
féð er í ullu. Fullyrða má að uíðast huar á landinu sé nauð-
synlegt að einangra húsin þar sem uetrarrúningur er stundaður.
Ella er hætta á að menn uerði fyrir uerulegum áfölliuin :m:e.ð féð,
auk meiri fóðurkostnaðar og minni afurða sem fljótlega vegur
upp kostnað uið einangrun húsanna. Áætlaður kostnaður uið
einangrun húsanna er um 45 kr. á kind á ári. Með djúpum
uélfærum taðkjöllurum næst nokkur uinnusparnaður uið útmokstur
en hann réttlætir samt ekki þann mun sem er 1 stofnkostnaði
miðað uið grunna taðkjallara. Djúpu kjallararnir ualda auk
þess töluuerðum gólfkulda sem er til baga þar sem féð er
uetrarrúið.
Niðurstöður af þessum hugleiðingum með hliðsjón af þuí að
lækka kostnaðarh1utdei1d húsanna í framleiðs1ukostnaði sauð-
fjárafurða er að uilji menn halda öllum tilkostnaði í lágmarki
koma taðhús þar sem féð liggur uið opið uel til álita í uissum
landshlutum að þuí tilskyldu að.sauðburði sé hnikað til suo
hægt sé að láta bera úti uið. Vilji menn hinsuegar hafa gólf-
grindur í húsunum ætti að nýta styrkin sem nú er ueittur á
djúpar taðgeymslur til að byggja grunnar uélfærar geymslur, en
þannig mætti lækka kostnaðarhlutdeild húsanna með hlöðu um 10%
eða um 80-90 kr á kind á ári. Ef ætlunin er að stunda
uetrarrúning í húsunum er ótuíræður áuinningur að þuí að
einangra húsin uel. Kostnaður uið einangrun húsanna uinnst upp
á mjög skömmum tíma í minni fóðureyðslu og betri nýtingu
ullarinnar.