Dagblaðið Vísir - DV - 26.01.2018, Blaðsíða 6

6 Helgarblað 26. janúar 2018fréttir
Keypti glænýjan lúxusbíl fyrir son sinn
n Bíllinn var settur á sölu
um leið og DV spurðist fyrir
um bílamál samtakanna
L
ovísa Christiansen, fram-
kvæmdastjóri Með-
ferðarheimilisins í Krýsu-
vík og stjórnarmaður
Krýsuvíkursamtakanna, lét sam-
tökin greiða átta og hálfa milljón
króna fyrir glænýjan pallbíl handa
syni sínum, Þorgeiri Ólasyni. Þor-
geir starfar sem forstöðumað-
ur meðferðarheimilisins. Glæsi-
kerran var keypt í maí í fyrra. Þá
greiddu Krýsuvíkursamtökin yfir
hálfa milljón í breytingar á bílnum.
Var því greitt vel á tíundu milljón
fyrir bílinn handa forstöðumanni
lítillar meðferðarstöðvar. Krýsu-
víkursamtökin fengu 112 milljónir
af almannafé á síðasta ári og hef-
ur stjórnarformaðurinn, Sigurlína
Davíðsdóttir, víða, bæði í ræðu og
riti, talað um hversu litla fjármuni
samtökin hafa á milli handanna.
Tryllitækið sem Þorgeir forstöðu-
maður fékk frá framkvæmdastjór-
anum móður sinni kostaði því um
10 prósent af þeim fjármunum
sem samtökin fengu á fjárlögum
frá ríkinu á síðasta ári.
DV spurðist fyrir um bílakaup
Krýsuvíkursamtakanna til handa
forstöðumanni í síðustu viku.
Sigurlína vildi ekki svara spurn-
ingu DV um hið rándýra ökutæki.
Daginn eftir að DV forvitnaðist um
málið var bíllinn settur á sölu hjá
bílasölunni Heimsbílar. Hvorki
framkvæmdaráð né aðrir stjórnar-
menn en þær Lovísa og Sigurlína
vissu af bílakaupunum. Starfs-
menn voru furðu lostnir að svo
dýr bíll væri keyptur fyrir peninga
ríkisins fyrir jafnlítinn vinnustað.
Aðrir starfsmenn heimilisins ferð-
ast saman til Krýsuvíkur, í ódýr-
um skrjóðum, og hefur staðgeng-
ill Þorgeirs, undanfarin misseri,
tekið fram að hún þurfi ekki sér-
stakan vinnubíl heldur ferðist með
öðrum starfsmönnum. Þá hefur
DV heimildir fyrir því að fjár-
hagsstaða samtakanna
hafi verið svo slæm
að ekki voru keypt
nagladekk undir bíl
sem flytur starfs-
menn milli staða.
Á svipuðum tíma
voru stærri dekk
keypt undir lúx-
usbíl Þorgeirs fyr-
ir um 300 þúsund
krónur. „Bíll-
inn er af
tegundinni Dodge Power Wagon
og er stærsta gerð af pallbílum.
„Efnaðir menn kaupa svona bíla,“
segir einn heimildarmanna DV.
Samkvæmt heimildum DV voru
bílakaupin réttlætt fyrir stjórn
samtakanna með því að Þorgeir
myndi annast neyðarsíma sam-
takanna á kvöldin og bregðast við
ef eitthvað kæmi upp á í Krýsuvík.
Eins og komið hefur fram í umfjöll-
un DV eru skjólstæðingar með-
ferðarheimilisins, sem eru venju-
lega 20–22 talsins, einir í húsinu
frá klukkan 16.00 dag hvern og til
morguns. Þá eru þeir einnig ein-
ir í húsinu allar helgar. Rétt er að
geta þess að við þetta fyrirkomulag
hefur Landlæknisembættið gert
alvarlegar athugasemdir.
„Þorgeir hefur ekki séð um
neyðarsímann lengi. Hann kom
því yfir á einn ráðgjafa á virkum
kvöldum og síðan hefur sá ráðgjafi
sem er á bakvakt um helgar séð
um neyðarsímann þá. Starfsmenn
voru afar hneykslaðir yfir þessari
fjárfestingu og hún var gerð á
fölskum forsendum,“ segir fyrrver-
andi starfsmaður í samtali við DV.
Hefur bíllinn lítið sést á svæð-
inu þar sem Þorgeir forstöðumað-
ur hefur haldið sig til hlés síðustu
mánuði. Á síðustu stjórnarfund-
um Krýsuvíkursamtakanna hefur
verið rætt að ráða lögfræðinga til
að bregðast við ef farið verði fram
á bætur vegna meintra kynferð-
isbrota Björns Ragnarssonar. DV
hefur einnig heimildir fyrir því
að samtökin hafi ráðið almanna-
tengil til að bregðast við neikvæðri
fjölmiðlaumfjöllun.
„Það sem þær óttast er að
einhver nýr taki við sem fram-
kvæmdastjóri Krýsuvíkursam-
takanna,“ segir einn af mörg-
um heimildarmönnum DV. „Það
eru nokkrir starfsmenn sem eru
ákveðnir í að segja af sér ef Þorgeir
kemur aftur en æðstu menn ætla
að bíða þennan storm af sér og
þegja allt í hel.“
Neita að svara
Þorgeir Ólason
forstöðumaður
hefur verið sak-
aður um óeðli-
leg samskipti við
kvenkyns skjól-
stæðinga. Eft-
ir umfjöllun DV
undanfarnar vikur
var Þorgeir sendur í
tveggja mánaða sum-
arfrí. Þá hafa þrír
aðrir karlkyns
starfsmenn á
Óeðlileg samskipti for-
stöðumanns við skjól-
stæðinga
Ótal heimildarmenn DV hafa
upplýst að Þorgeir Ólason, for-
stöðumaður heimilisins, hafi átt
í óeðlilegum samskiptum við
kvenkyns skjólstæðinga heimil-
isins, jafnvel ástarsamböndum.
Sigurlína Davíðsdóttir, stjórn-
arformaður samtakanna, hefur
staðfest það og Þorgeir hefur ver-
ið sendur í tveggja mánaða leyfi.
Starfsmenn í kynlífs- og ástar-
samböndum við skjólstæðinga
DV hefur sagt frá þremur öðr-
um starfsmönnum sem hafa átt
kynferðislegt samneyti við skjól-
stæðinga. Einn þeirra hefur verið
kærður til lögreglu.
Óttastjórnun
Fyrruverandi starfsmenn hafa
upplýst DV um að í meðferð skjól-
stæðinganna sé beitt óttastjórn-
un, þannig að fólki sé sífellt hótað
brottrekstri vegna brots á hús-
reglum. Misjafnt sé hins vegar
hvernig reglunum sé fylgt og
hverjum sé refsað.
„Ég dey í kvöld“
Heimildarmenn DV hafa sagt frá
því að einum skjólstæðingi, Jóni
Einari Randverssyni, hafi verið
vikið úr meðferðinni, með því
að reglum heimilisins var beitt í
þágu vildarvina stjórnenda. Jóni
hafði vegnað vel í meðferðinni
og tók brottrekstrinum illa. Degi
síðar lést hann vegna of stórs
skammts af eiturlyfjum.
Fjölskyldustemning
Fyrrverandi starfsmenn hafa lýst
því að ef starfsmenn falla ekki inn
í þá fjölskyldustemningu og þann
kúltúr sem hefur myndast meðal
starfsmanna og stjórnenda heim-
ilisins þá verði þeir ekki langlíf-
ir í starfi. Framkvæmdastjórinn
Lovísa er móðir forstöðumanns-
ins Þorgeirs, á skrifstofunni
starfar mágkona hans og hann
ræður oft góða vini sína til ráð-
gjafarstarfa fyrir samtökin.
Falleinkunn frá Landlækni
Landlæknir gerði úttekt á starf-
semi og meðferð heimilisins
árið 2016 og gerði nokkrar alvar-
legar athugasemdir. Hálfu ári síð-
ar fylgdi Landlæknir úttektinni
eftir en þá kom í ljós að stjórn-
endur höfðu virt athugasemd-
ir hans að vettugi. Það virðist þó
ekki hafa haft neinar afleiðingar
gagnvart Landlækni eða velferð-
arráðuneytinu sem veitir heimil-
inu fjárframlög. Þvert á móti, því
fjárframlögin hafa aukist frá því
úttektin var gerð.
Enginn að störfum eftir klukk-
an fjögur
Helsta gagnrýni Landlæknis
var að engir starfsmenn væru á
heimilinu eftir klukkan fjögur á
daginn og enginn um helgar. Af-
staða stjórnenda heimilisins var
og er enn sú að því fyrirkomulagi
verði ekki breytt.
Engin gæðahandbók og
heilsufarsupplýsingar skráðar
í Excel
Landlæknir benti á í úttekt sinni
að ekki væri að finna gæðahand-
bók á heimilinu fyrir starfsmenn
að vinna eftir. Þá væru heilsufars-
upplýsingar skjólstæðinga skráð-
ar í Excel-skjal en ekki samkvæmt
viðurkenndum samræmdum
kerfum. Sigurlína stjórnarfor-
maður hefur fullyrt að gæða-
handbók hafi verið gerð en
enginn kannast við að hafa séð
hana. Heilsufarsupplýsingar eru
ennþá skráðar í Excel-skjal.
Umdeilt árangursmat
Stjórnendur samtakanna hafa í
yfirlýsingum hreykt sér af góðum
árangri meðferðarinnar. Þeir hafa
þó ekki fengist til að afhenda eða
sýna DV skýrslur eða önnur gögn
um matið eða hvernig það var
framkvæmt. Samkvæmt heimild-
um DV mun það hafa verið fram-
kvæmt af nemendum Sigurlínu í
Háskóla Íslands en aðferðarfræði
matsins er á huldu.
Stóraukin fjárframlög ríkisins
síðustu ár
Meðferðarheimilið hefur um
árabil notið framlaga frá ríkinu
samkvæmt fjárlögum. Lengst af
nam framlagið um 70 milljónum
króna. Árið 2015 óskaði Sigurlína
opinberlega eftir því að framlag-
ið yrði hækkað upp í 105 millj-
ónir, því „staðan á okkur er sú að
við rétt skrimtum.“ Árið 2016 var
framlagið hækkað í 106 milljónir
og árið 2018 verður það 114 millj-
ónir króna.
Skrimta á glæsikerru
Samtökin keyptu í maí í fyrra
stóran pallbíl sem með öllu kost-
aði vel á tíundu milljón króna.
Kostnaðurinn nemur því tæplega
10 prósentum af því fjárframlagi
sem samtökin njóta frá ríkinu á
ári. Bíllinn var keyptur fyrir for-
stöðumanninn. Daginn eftir að
DV spurðist fyrir um bílakaupin
var bíllinn settur á bílasölu, þar
sem hann stendur nú, ásett verð
8,7 milljónir króna.
Uppljóstranir DV um Krýsu-
víkursamtökin teknar saman
síðustu árum, samkvæmt heimild-
um DV, verið sakaðir um kynferðis-
lega áreitni í garð sjúklinga.
Sigurlína Davíðsdóttir svaraði
nokkrum spurningum DV eftir
fyrstu umfjöllun blaðsins. Bar hún
þá mikið lof á meintan kynferðis-
brotamann sem fékk annað tæki-
færi á meðferðarstöðinni þrátt fyr-
ir að hafa brotið af sér í starfi. Ekki
leið á löngu þar til hann hafði ver-
ið sakaður um mjög alvarlegt kyn-
ferðisbrot og var vikið úr starfi.
Sigurlína er nú hætt að svara
DV en hún og Lovísa Christian-
sen eru sakaðar um að þagga mál-
ið niður í stað þess að taka á þeim
alvarlegu vandamálum sem upp
eru komin. Þá hafa þær einnig
sett sig í samband við fyrrverandi
skjólstæðinga sem var vísað burt
vegna brota og spurt þá um upp-
lifun þeirra á meðferðinni og boð-
að á fund til að ræða reynslu þeirra
frekar. Finnst skjólstæðingum
að með þessu athæfi séu stjórn-
endurnir að freista þess að þagga
málið niður. Skjólstæðingar eru
ekki einir um það, starfsmönn-
um og einstaka stjórnarmönnum
sem og fyrrverandi stjórnarmönn-
um finnst illa tekið á þeim mál-
um sem upp hafa komið. Upplif-
un þeirra nú er að þagga eigi málið
niður. Nýverið sagði stjórnarmað-
ur af sér, en honum fannst sam-
visku sinnar vegna ekki hægt að
sitja í stjórn sem færi illa með al-
mannafé og ætlaði að stinga öllu
óþægilegu undir stól. Þess ber að
geta að Sigurlína hefur lýst því yfir
að umfjöllun DV sé ósanngjörn og
óvægin í hennar garð.
Bjarga mannslífum
Það er óhætt að segja að krísa sé
í Krýsuvík. DV hefur fjallað ítar-
lega á síðustu vikum um alvar-
lega bresti sem virðist vera á stjórn
Meðferðarheimilisins í Krýsuvík.
Gagnrýnin beinist helst að stjórn-
arformanninum Sigurlínu Davíðs-
dóttur, framkvæmdastjóranum og
stjórnarmanninum Lovísu Christ-
iansen, og forstöðumanninum
Þorgeiri Ólasyni, syni Lovísu.
Margir heimildarmenn segja
þó á að heimilið og meðferðin sem
þar fer fram hafi gagnast mörgum
í gegnum tíðina.
„Það er margt vel gert í Krýsuvík
og meðferð hefur bjargað manns-
lífum. Mörg okkar tengjast staðn-
um sterkum böndum,“ segir fyrr-
verandi skjólstæðingur. Ráðgjafi
sem DV ræddi við tekur í svipað-
an streng og segir nauðsynlegt að
fjarlægja hin skemmdu epli sem
séu efst í valdastiganum. „Ráð-
gjafar hafa flestir unnið mjög gott
starf og bjargað mannslífum þarna
inni. Þó hafa komið upp óafsak-
anleg atvik í tengslum við suma
starfsmenn og yfirstjórnin hefur
haldið afar illa á spilunum. Í stað
þess að gangast við athæfinu og
uppræta það þá er öllu sópað und-
ir teppið,“ segir einn af mörgum
viðmælendum DV. Hann segir enn
fremur að afar óheilbrigt sé að all-
ur rekstur samtakanna sé í hönd-
um lítillar fjölskyldu. „Það bíður
bara upp á spillingu og vanhæfni,“
segir viðmælandinn.
Landlæknir hefur gert alvar-
legar athugasemdir við hvernig
„Efnaðir menn
kaupa svona bíla.
Kristjón, Sigurvin, Björn
bjornth@dv.is / sigurvin@dv.is
kristjon@dv.is
Lovísa Christiansen Samþykkti
að kaupa tæplega 10 milljóna
króna glæsikerru handa syni sínum,
forstöðumanninum Þorgeiri Ólasyni.
Það eru tæplega 10 prósent af árlegu
heildarframlagi ríkisins til Krýsuvíkur.
Á sama tíma hefur talsmönnunum
meðferðarheimilisins verið tíðrætt
opinberlega um fjárskort.