Morgunblaðið - 26.04.2018, Blaðsíða 64

64 MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 26. APRÍL 2018
✝ Þórður ÞórðarKristjánsson
fæddist á Suður-
eyri við Súganda-
fjörð 18. júní 1924.
Hann lést á Landa-
koti 16. apríl 2018.
Foreldrar hans
voru hjónin Krist-
ján B. Eiríksson og
Helga G. Þórðar-
dóttir. Börn þeirra
voru auk Þórðar
Sturlína Vigdís (látin), Sigríður,
Guðfinna, Eyrún og Ásdís.
Þórður kvæntist Unni Har-
aldsdóttur, f. 26. september
1923, d. 27. september 2011.
Þórður átti fyrir Ómar, f.
1945, kvæntur Friðgerði Björk
Friðgeirsdóttur. Ómar átti fyrir
Sigurþór Yngva, kvæntur Berg-
lindi Ásgeirsdóttur. Dóttir Sig-
urþórs er Eva María.
Börn Ómars og Friðgerðar
eru a) Atli, kvæntur Sigrúnu
Huldu Jónsdóttur, börn þeirra
eru Anton Örn, Margrét Sif og
Diljá Björk. b) Gunnsteinn
Reynir, kvæntur Berglindi Ósk
Haraldsdóttur. Gunnsteinn átti
fyrir Fannar. Börn Gunnsteins
og Berglindar eru Helga Ósk,
Hildur Björk, Andrea Ösp og
er Máni. c) Unnar, sambýlis-
kona er Unnur Helga Marteins-
dóttir en hún á Emilíu Diljá,
Ástvald Ými og Benóný Vikar.
Fyrir átti Kristján d) Kristínu
Erlu, sambýlismaður Þórður
Halldórsson, börn þeirra eru
Kolbrá Jara og Hrafnhildur
Birna. d) Elísabetu Dröfn, sam-
býlismaður Guðjón Karl Arnar-
son, börn þeirra eru Benjamín
Karl og ónefnd stúlka. 4) Unn-
ur, f. 1956, gift Valdimar Er-
lingssyni, börn þeirra eru a)
Erla Hrönn, börn hennar eru
Magni, Freyr og Þór. b) Erling,
kvæntur Berthu Kristínu
Óskarsdóttur, börn þeirra eru
Valdimar, Margrét Ösp og Þór-
unn Emilía. c) Þórunn, sam-
býlismaður er Kristinn Loftur
Einarsson, börn þeirra eru
Baldur Freyr og Unnur Freyja.
5) Þórður Már, f. 1964, d. 1990,
sambýliskona var Arndís
Sævarsdóttir, börn þeirra eru
Ruth Þórðar, sambýlismaður er
Wentzel Steinarr, og Þórður
Atli, sambýliskona er Þóra
Sayaka.
Þórður stundaði nám í húsa-
smíði og lauk meistaraprófi í
þeirri grein árið 1951. Þau
hjónin bjuggu í Reykjavík.
Þórður vann sem húsasmíða-
meistari en síðustu árin hjá
Reykjavíkurborg.
Þórður verður jarðsunginn
frá Áskirkju í dag, 26. apríl
2018, og hefst athöfnin klukkan
15.
Emilía Ýr. c) Re-
bekka, gift Reyni
Guðfinnssyni, börn
þeirra eru Ómar
Örn, Kolbrún Olga
og Rebekka Krist-
ín.
Börn Þórðar og
Unnar eru 1) Har-
aldur, f. 1949, d.
1968, 2) Kristján, f.
1950, kvæntur Guð-
rúnu G. Þórarins-
dóttur. Börn þeirra eru a) Guð-
laug Þóra, gift Örnólfi
Þorvarðarsyni, börn þeirra eru
Guðrún Sara, Þorvarður Snær
og Kristján Sölvi. b) Unnur Ýr,
gift Bjarna Pálssyni, börn
þeirra eru Kristján Frosti, Álf-
heiður og Páll Theodór. c)
Þórður Örn, kvæntur Völu
Gísladóttur, börn þeirra eru
Fróði og Óðinn. d) Þórarinn
Már, sambýliskona hans er Elsa
Dóra Hreinsdóttir. 3) Helga, f.
1953, gift Kristjáni Guðmunds-
syni, barn þeirra er a) Alexand-
er Pétur, unnusta er Melkorka
Rán Hafliðadóttir. Helga átti
fyrir b) Harald Hannes, dóttir
hans er Ylfa Marín, sambýlis-
maður hennar er Sigbjartur
Skúli Haraldsson, barn þeirra
Þórður pabbi minn var bor-
inn og barnfæddur á Suðureyri
við Súgandafjörð hjá foreldrum
sínum Helgu Þórðardóttur og
Kristjáni Bergi Eiríkssyni.
Hann stundaði nám í húsasmíði
við Iðnskólann á Ísafirði og
lauk svo meistaraprófi í þeirri
grein árið 1951. Pabbi flutti til
Reykjavíkur ásamt mömmu,
sem kom frá Siglufirði, og
bjuggu þau fyrst um sinn á
Leifsgötu með bræður mína
Harald og Kristján. Haraldur
fæddist 1949 og Kristján 1950.
Þegar afi og amma fluttu líka
til Reykjavíkur réðust þeir
pabbi og afi í að byggja stórt
þriggja hæða fjölskylduhús í
Njörvasundi 35. Í þessu húsi
bjuggu lengi margar kynslóðir,
þar bjuggu pabbi, mamma og
við systkinin fjögur ásamt afa
og ömmu og fjórum systrum
pabba. Svo þegar þær eignuð-
ust sín börn byrjuðu þær sinn
búskap í kjallaranum. Oft var
margt um manninn og glatt á
hjalla í Njörvasundinu. Það dró
fyrir sólu þegar lömunarveikif-
araldur gekk yfir landið því þá
veiktust báðir bræður mínir og
lamaðist Haraldur, svo hann
var bundinn hjólastól allt sitt
líf, hann lést 1968 á 19. aldurs-
ári. Þetta var mikill skellur og
álag á fjölskylduna, en þá vor-
um við Unnur fæddar, ég 1953
og Unnur 1956. Þrátt fyrir
mikla vinnu og álag á heimilinu
ákváðu pabbi og mamma að
byggja sér nýtt og þægilegra
hús í Ásenda 5. Allt á einni hæð
og án þröskulda. Þangað flutti
fjölskyldan svo vorið 1964.
Þórður Már fæddist svo 30. júní
sama ár. Eins og úr Njörva-
sundinu á ég mjög góðar minn-
ingar úr Ásendanum. Enn eitt
reiðarslagið skall svo á fjöl-
skyldunni árið 1990, en þá fórst
Þórður Már bróðir af slysför-
um, þá 26 ára gamall og lét eft-
ir sig sambýliskonu og tvö
börn. Þetta var mjög erfiður
tími fyrir okkur öll og lifum við
með þeirri sorg.
Pabbi minn elskulegur vann
alltaf mikið en aldrei heyrðist
hann kvarta undan hag sínum.
Hann hefur gegnum tíðina
byggt mörg húsin í Reykjavík,
sem standa nú sem minnisvarð-
ar um hann. Hann vann alla tíð
sem húsasmíðameistari en dró
saman seglin í þeim rekstri síð-
ustu árin og vann þá hjá
Fræðsluskrifstofu Reykjavíkur-
borgar, þar hafði hann umsjón
með viðhaldi og viðgerðum á
skólum borgarinnar.
Pabbi var mikill íþrótta-
maður, sem ungur maður
stundaði hann skíðaíþróttina af
kappi og fimleika einnig. Það
geta væntanlega fáir státað af
því að hafa staðið á höndum 80
ára, en það gerði hann. Hann
elskaði líka útiveru, sólböð og
að ferðast til heitari landa. Í
huga mínum eru bara góðar
minningar um pabba og ekki
man ég eftir að hann skipti
skapi, þó maður hafi verið ansi
uppátektarsamur. Hann lifði líf-
inu af æðruleysi og af virðingu
fyrir sjálfum sér og öðrum. Það
sem ég er þakklát fyrr að hafa
átt hann sem pabba, hann hefur
kennt mér svo margt sem ég
hef reynt að tileinka mér.
Helga Þórðardóttir.
Í dag kveðjum við elskulegan
tengdapabba minn sem lést eft-
ir stutta sjúkrahúslegu.
Árið 1949 kvæntist Þórður
Unni Haraldsdóttur, sem lést
árið 2011. Þau eignuðust fimm
börn en Þórður átti einn son frá
fyrri tíð. Unnur og Þórður áttu
gott líf saman en ekki var það
alltaf auðvelt. Elsti sonurinn,
Haraldur, lést 19 ára gamall og
hafði þá verið í hjólastól í 13 ár.
Dauði Haraldar var mikil sorg
sem þurfti að takast á við. En
það sat ekki hér við. Yngsti
sonurinn, Þórður Már, drukkn-
aði 25 ára gamall. Aftur er
höggvið í sama knérunn, enn
hellist sorgin yfir fjölskylduna.
Með æðruleysi, jákvæðni og
bjartsýni tókst Þórði að vinna
úr sorginni og lifa áfram án bit-
urðar.
Frá barnsaldri var Þórður
mikill íþróttamaður. Allt til
endaloka þjálfaði hann líkam-
ann. Sagði að maður fengi bara
einn líkama í þessu lífi og eng-
inn hugsaði um hann nema
maður sjálfur. Hann var því vel
á sig kominn líkamlega allt til
dauðadags. Hann var einnig
mikið snyrtimenni og var alltaf
vel til fara. Hann var mikill vel-
unnari lífsins, naut lystisemda
þess en þó alltaf í hófi. Hann
var sælkeri á mat og drykk og
naut þess að koma í mat til fjöl-
skyldunnar, barna sem barna-
barna. Í hvert skipti þegar sest
var að borði tók hann til máls
og sagði: „Skál og mikið er
gaman að vera hérna með
ykkur“.
Þórður var alla tíð mikill sól-
dýrkandi, naut hvers sólar-
geisla sem hann náði í. Hann
hafði gaman af að ferðast og fór
margar sólarlandaferðir á
seinni árum, þá síðustu 92 ára
gamall.
Þórður vann mestalla ævi
sína sem húsasmíðameistari,
byggði fjöldann allan af ein-
býlishúsum frá grunni. Hann
var vandvirkur og lét hlutina
ekki frá sér fara nema þeir
væru honum til sóma. Á þess-
um árum var stundvísi ekki
hans sterka hlið. Oft kom hann
allt of seint en á þessu varð
breyting, sérstaklega eftir að
hann var orðinn einn. Eftir það
mátti stilla klukkuna eftir
Þórði. Í mörg ár stundaði hann
líkamsrækt í Bata í Kringlunni,
mætti þar á hverjum morgni.
Hann lagði af stað að heiman
kl. 7.20 og var kominn á sinn
fyrsta áningarstað kl 7.30 á
læknastofu Kristjáns sonar
hans, þar sem hann fékk
morgunkaffi. Væri Kristján of
seinn beið hann fyrir utan.
Hann sat nákvæmlega 15 mín-
útur og þá var haldið áfram í
Bata.
Á seinni árum lagði Þórður
fyrir sig ljóðalestur. Þetta var
bæði hugarleikfimi og utanbók-
arnám en hann lærði ógrynni af
vísum. Allar þessar vísur áttu
það sameiginlegt að hafa boð-
skap, eitthvað gott fram að
færa. Hann fór með vísur við
öll möguleg tækifæri og voru
langafabörnin búin að læra þær
flestar utanbókar.
Fimmtán ára kom ég inn í
fjölskylduna og var strax vel
tekið og aldrei skyggði á sam-
band okkar Þórðar þau fimmtíu
ár sem á eftir komu. Eftir að
Unnur fór á hjúkrunarheimili
árið 2009 og til dauðadags bjó
hann einn í Ofanleitinu. Þangað
lá oft leiðin, sest var niður með
eitt glas af Drostdy Hof, uppá-
haldsrauðvíninu, og Nóa kon-
fektmola. Margt var skrafað,
hlegið og farið með ljóð. Þess-
ara samverustunda mun sárt
verða saknað.
Guðrún G. Þórarinsdóttir.
Æðruleysi, jákvæðni og trú á
lífið og það besta í hverjum
manni finnst mér hafa einkennt
Þórð tengdaföður minn. Ég
hafði það alltaf á tilfinningunni
að hann væri lengra kominn í
skilningi sínum á tilverunni
heldur en margir aðrir. Aldrei
talaði hann illa um nokkurn
mann. Hann virtist sjálfur vera
svo viss um hvað það væri sem
skipti mestu máli; hver og ein
manneskja væri sjálf ábyrg fyr-
ir líðan sinni og hamingju.
Lykillinn að því væri að hugsa
vel um líkamann og rækta sál-
ina. Hvort tveggja gerði hann
allt sitt líf, þrátt fyrir áföllin.
Hann var þakklátur fyrir
fjölskyldu sína og alla afkom-
endur. Hann var þakklátur fyr-
ir samverustundirnar með sín-
um nánustu og lét aldrei hjá
líða á slíkum stundum að segja
„gaman að vera með ykkur“.
Og allir vissu að hann meinti
það frá sínum innstu hjartarót-
um. Gjarnan fylgdi hann því
svo eftir með því að fara með
eitt eða fleiri af uppáhaldsljóð-
unum sínum.
Það eru þrjátíu ár síðan leið-
ir okkar lágu fyrst saman. Ég
mun ávallt sjá hann fyrir mér
með sitt stóra bros og djúpa
hlýju í augum, frá fyrsta degi
og æ síðan.
Nú er komið að því að láta
allar góðu minningarnar um
þennan góða mann tala til okk-
ar sem eftir lifum. Og ég þakka
fyrir mig og mína og allt sem
Þórður minnti mig iðulega á að
kunna að meta í lífinu.
Guð blessi minningu Þórðar
Kristjánssonar.
Kristján Guðmundsson.
Nú kveðjum við afa í Ofan-
leiti sem var góður vinur og
fyrirmynd okkar bræðra. Afi
Þórður lenti í ýmsum mótvindi í
lífsins ólgusjó en tókst á við þá
erfiðleika með ótrúlegu æðru-
leysi og jákvæðni. Afi trúði
statt og stöðugt á að lífið hefði
margt að bjóða og lifði því til
fullnustu þau 94 ár sem hann
átti. „Heilbrigð sál í hraustum
líkama“ lýsir manninum vel.
Það eru ekki margir sem geta
státað af því að standa á hönd-
um 80 ára gamlir! Alla morgna
gerði hann léttar leikfimisæf-
ingar, borðaði reglulega og
naut bæði matar og drykkjar.
Það er ekki lengra síðan en síð-
asta haust sem við bræður kíkt-
um í heimsókn, sólin skein og
því var afi úti á palli í sólbaði
og þegar okkur bar að garði
var sóttur kaldur Egils Gull
ásamt súkkulaði til að njóta í
blíðunni. Við eigum mörg dýr-
mæt minningarkornin um hann
afa okkar.
Afi Þórður var alla tíð mjög
félagslyndur og fór reglulega
með heilræðavísur á manna-
mótum sem gengu út á að njóta
líðandi stundar og vera glaður
með lífið, heilræði sem við
bræður ætlum að reyna eftir
fremsta megni að halda á lofti.
Við þökkum þér samfylgdina,
elsku afi, og kveðjum þig með
vísu sem þú hélst mikið upp á:
Byrgðu þig aldrei í bústað þínum
á bak við lokuð hlið.
Því stærri veröld sem við þér blasir,
því voldugri sjónarmið.
Láttu þér fátt um flos og sessur
og fágaða skápa og borð.
Sífellt dekur við dauða hluti
er dulbúið sálarmorð.
(Davíð Stefánsson)
Þínir afadrengir,
Þórður Örn og Þór-
arinn Már Kristjáns-
synir (Dotti og Dói).
Gott er að minnast afa, hann
var kátur maður, fallegur og
einstaklega ljóðelskur í seinni
tíð. Þau eru ófá skiptin sem við
systur fengum að njóta þess að
sitja með honum yfir rauðvíns-
glasi og hlusta á hann fara með
vísur og ljóð. Fyrstu minningar
okkar um afa og ömmu voru
þegar þau komu að heimsækja
okkur barnungar þar sem við
bjuggum með foreldrum okkar
í Danmörku. Það voru miklar
gleðistundir og sérstaklega var
það skemmtilegt þegar afi
sýndi okkur íþróttataktana,
gekk á höndum um stofugólfið
og gerði Mullersæfingar. Þess-
ar sýningar voru þó ekki ein-
skorðaðar við barnæsku okkar
því hann var orðinn 80 ára þeg-
ar hann sýndi okkur þetta síð-
ast og stóð á höndum. Gott var
að afrekið náðist á ljósmynd
þar sem ýmsir hafa dregið frá-
sögnina í efa. Af mörgu er að
taka þegar farið er yfir minn-
ingarnar en sérlega skemmti-
legt þótti okkur þegar hann
kenndi okkur systrum fiskflök-
un þegar hann var með okkur í
Hvallátrum á Breiðafirði fyrir
nokkrum árum. Þar sýndi afi af
sér mikla þolinmæði í kennsl-
unni en var einnig mjög vand-
látur þegar kom að matinu á
flökunum.
Undanfarna tvo mánuði
hrakaði heilsu hans og var hann
kominn á Landakot. Í síðustu
heimsóknum hans lýsti hann til-
raunum sínum til að stofna leik-
fimihóp á meðal vistmanna, en
sjálfur gekk hann um ganga og
gerði æfingar á hverjum degi
klukkan 10, að loknum stofu-
gangi.
Í dag kveðjum við afa okkar
og vitum að hann er farinn í
Sumarlandið að hitta ömmu og
syni þeirra tvo sem fóru þangað
allt of snemma. Minningin lifir
áfram þegar barnabarnabörnin
keppast við að ganga á höndum
og fara með vísurnar hans afa.
Við látum eina af hans uppá-
haldsvísum fylgja með. Takk
fyrir allt, elsku afi.
Ég veit ekki hvort þú hefur
huga þinn við það fest
að fegursta gjöf sem þú gefur
er gjöfin sem varla sést.
Ástúð í andartaki,
augað sem glaðlega hlær,
hlýja í handartaki,
hjarta sem örar slær.
Allt sem þú hugsar í hljóði
heiminum breytir til.
Gef þú úr sálarsjóði
sakleysi, fegurð og yl.
(Úlfur Ragnarsson)
Guðlaug Þóra og Unnur Ýr.
Fundum okkar Þórðar bar
fyrst saman þegar hann var
kominn á áttræðisaldur og son-
ardóttir þeirra hjóna varð
tengdadóttir okkar Álfheiðar.
Þórður og Unnur kona hans
bjuggu í næsta nágrenni við
okkur og eftir að Unnur lést
haustið 2011 skapaðist sú venja
að Þórður kom til okkar í kaffi
einu sinni í viku. Þórður var
mikill nákvæmnismaður og
vanafastur. Hann kom ná-
kvæmlega klukkan tíu á hverj-
um miðvikudagsmorgni, nánast
hvernig sem viðraði, í vetrar-
veðrum með skíðastafi, trefil og
vettlinga, en ávallt berhöfðaður.
Hann var hraustur eftir aldri,
bjó að því að hafa fyrr á árum
stundað íþróttir, einkum fim-
leika, og hélt sér við með því að
stunda líkamsrækt meðan
heilsa leyfði. Þessar heimsóknir
Þórðar voru mikið gleðiefni. Við
höfðum um margt að spjalla,
hann rifjaði upp æsku sína við
Súgandafjörð og störf sín sem
húsasmíðameistari, sagði með
stolti frá börnum sínum, fjöl-
skyldum þeirra og systrum sín-
um og ljóst að þar ríkti gagn-
kvæm ást og umhyggja.
Eilífðarmálin voru Þórði hug-
leikin, ef til vill leitaði hann þar
huggunar vegna áfalla í lífinu.
Þau hjón urðu fyrir þeirri sorg
að missa tvo syni sína og Unn-
ur féll nýlega frá sem fyrr seg-
ir. En Þórður bar harm sinn í
hljóði og aðdáunarvert hvað
hann hélt vel glaðlyndi sínu og
æðruleysi til hinstu stundar.
Reyndar var helsta umræðu-
efni okkar af öðrum toga:
Skáldskapur. Þórður var ljóð-
elskur, kunni fjölmargar vísur
og hafði gaman af að fara með
þær. En smám saman tók sjón
hans að hraka svo að hann átti
erfitt með að lesa og læra nýjar
vísur. Hann naut þess þá að
hafa yfir þær sem hann kunni
frá fyrri tíð og þá átti vel við
máltækið að aldrei er góð vísa
of oft kveðin.
Um mitt síðastliðið ár var
heilsu Þórðar tekið að hraka
svo að ákveðið var að eftirleiðis
yrðu kaffifundirnir heima hjá
honum, nákvæmlega á sama
tíma og venjulega. Þórður hit-
aði kaffið og ég kom með með-
lætið. Hann kveikti á kerti og
við áttum notalegar stundir við
eldhúsborðið hjá honum. Hann
fór með vísur sínar og ég hafði
stundum með mér ljóðabók og
las fyrir hann.
Í janúar sl. lagðist Þórður
inn á spítala og átti síðan ekki
afturkvæmt heim. Þar með var
lokið þessum góðu stundum
okkar. En eftir sitja ljúfar
minningar og þakklæti fyrir
dýrmæt kynni. Vonandi bíður
hans nú sumarlandið þar sem
eilíft sólskin ríkir og ástvinir
hittast á ný. Þar sem vor er í
lofti fer vel á því að kveðja
Þórð með vorvísu sem hann
hafði mikið dálæti á:
Nú finn ég vorsins heiði í hjarta.
Horfin, dáin nóttin svarta.
Ótal drauma blíða, bjarta
barstu vorsól inn til mín.
Það er engin þörf að kvarta,
Þegar blessuð sólin skín.
(Stefán frá Hvítadal)
Páll Bjarnason.
Ég minnist með hlýhug
Þórðar tengdaafa míns, sem í
hárri elli hefur nú hefur kvatt
okkur hinsta sinni.
Daginn áður en hann féll í
dá, sem hann vaknaði ekki upp
af, áttum við Gulla góða stund
með honum og hann muldraði
með okkur vísur, brosti og tók
þéttingsfast í hendur okkar.
Þrátt fyrir að líkamlegt ástand
hans hefði þá bilað mikið, var
æðruleysið ríkjandi eins og
honum var tamt og hann virtist
tilbúinn í ferðina í sumarlandið.
Allt þar til undir það síðasta
var atgervi hans gott enda
hugsaði hann vel um að halda
sér í góðu formi og náttúrlega
spillti ekki fyrir að hann var
með vestfirskan grunn. Hann
var fimur og sterkur og vel
fram yfir áttræðisaldurinn gat
hann til dæmis vippað sér í
handstöðu. Ein af aðferðum
hans til að stöðva framgang
hvers kyns umgangspesta og
veikinda ef slíkt gerði vart við
sig, a.m.k. á seinni árum, var að
taka eina matskeið af koníaki
að morgni og benti hann mér
ófáum sinnum á lækninga-
máttinn sem af þessu stafaði.
Ég komst að því fyrst eftir
að við Gulla byrjuðum að núa
saman nefjum að Þórður hefði
byggt hús föður míns og móður
í Vorsabænum, þar sem ég ólst
upp og að hann hefði slitið
barnsskónum á Súgandafirði,
rétt eins og faðir minn og að
þeir hefðu þar meira að segja
verið nokkuð nánir vinir. Það
voru því ýmis bönd sem tengdu
okkur saman.
Ég renndi nýlega yfir minn-
ingarbrot sem faðir minn hafði
skráð af bernskuárunum sínum
og fannst gaman að sjá minnst
á „Dódó“ og brall þeirra í Súg-
anda.
Ein sagan sem segir af þeim
félögum, auk vinar þeirra Palla
Janna, var svohljóðandi: „Einu
sinni komum við okkur upp eins
konar safnkassa fyrir sælgæti
og annað góðgæti sem okkur
áskotnaðist. Kassann földum
við að mestu niðurgrafinn á
góðum stað langt uppi í hlíðinni
fyrir ofan þorpið og fórum
þangað nokkrum sinnum að
bæta í safnið, sem óx jafnharð-
an, því ekkert mátti hreyfa. Þar
kom að því að við rákum okkur
á fyrirbæri sem nú er þekkt
sem „takmarkað geymsluþol“.
Var nú ekki um annað að ræða
en bjarga því sem bjargað varð
og sátum við yfir björgunar-
starfi uns ekkert var eftir æti-
Þórður Þórðar
Kristjánsson