Saga - 2007, Blaðsíða 12

eink um til hli› sjón ar. Árin 1947–1949 höf›u Dan ir og Nor› menn
end ur sko› a› lög sín um al manna varn ir og fjár veit ing ar til fleirra
mála flokka juk ust me› ári hverju.18 Sænsk stjórn völd gripu til enn
rík ari rá› staf ana og bár ust flannig af flví frétt ir í árs byrj un 1951 a›
vi› Stokk hólm hef›i ver i› sprengt fyr ir miklu byrgi sem gæti veitt
50.000 manns ör uggt skjól í kjarn orku strí›i.19
fiótt kjarn orku öld væri haf in töldu vest ræn ir hern a› ar sér fræ› -
ing ar a› enn mætti vænta hef› bundn ari árása úr lofti. Sömu sögu
var a› segja á Ís landi svo reynsl an úr seinna strí›i ré› fyrst um sinn
mati manna á ógn inni og fleim vörn um sem vi› yr›i kom i›.20 En
voru Reyk vík ing ar raun veru lega í hættu? Í byrj un októ ber 1952
kom Lawton J. Coll ins, yf ir hers höf› ingi banda ríska her rá›s ins, til
Ís lands og sag›i Bjarna Bene dikts syni a› höf u› borg lands ins mætti
vera óvar in flví fla› væri „mjög ólík legt a› fleir [Sov ét menn] eyddu
sprengj um á Reykja vík, held ur mundu fleir ein beina sér a› Kefla -
vík ur flug vell in um.“21 Ralph Brown fi eld, yf ir ma› ur banda ríska
varn ar li›s ins á Ís landi, var sam mála en Agn ar Kof oed-Han sen, sem
nú var or› inn flug mála stjóri, taldi fletta hina mestu firru. Hann
kva›st hafa rætt vi› Carl Spaatz, „fræg asta núlif andi flug hers höf› -
ingja Banda ríkj anna“, sem hef›i ver i› sk‡r og skor in or› ur: „A›
hans áliti er Reykja vík fyrsta flokks skot mark og hætt an á árás um
til svar andi.“22
Í hita kalda strí›s ins virt ist vissu lega hæp i› a› ve›ja á a› sum -
ar borg ir slyppu vi› árás ir. Ís lensk ir vald haf ar minntu Banda ríkja -
menn líka á flær skuld bind ing ar frá ger› varn ar samn ings ins a›
vera til full ting is vi› loft varn ir og al manna varn ir í land inu.
Snemma árs 1953 lauk yf ir stjórn varn ar li›s ins vi› drög a› sk‡rslu
um sam starf vi› ís lensk yf ir völd í fleim efn um. Varn ar li› i› ætti a›
a› sto›a vi› ger› vi› var ana kerf is um loft varn ir og skipu lagn ingu
og fljálf un al manna varna li›s, Iceland ic Ci vil Defen se Org an ization.
guðni th. jóhannesson12
18 40 års ci vil for svar 1938–1978 (Kaup manna höfn 1978), bls. 36–39; B. Bjørn sen,
Und er bomberegnet. Det si vile luft vern før 1945 (Osló 1995), bls. 146–148.
19 Morg un bla› i› 23. jan. 1951, bls. 1.
20 BsR. Al manna varna nefnd Reykja vík ur. Askja 8. Ótitl u› sk‡rsla um stö›u
bruna mála í Reykja vík, 19. mars 1951.
21 fiÍ. Sögu safn ut an rík is rá›u neyt is. 1993/15-2. Frá sögn Bjarna Bene dikts son ar,
7. okt. 1952.
22 fiÍ. Sögu safn ut an rík is rá›u neyt is. 1993/15-2. Frá sögn Agn ars Kof oed-Han -
sen, 15. des. 1952.
Saga haust 2007 nota:Saga haust 2004 - NOTA 11/19/07 4:31 PM Page 12