Saga - 2007, Blaðsíða 46
ver i› hon um erf i› ur, eins og Tómas ræ› ir ít ar lega í sí› asta bréfi
sínu til Jónas ar.3 Jónasi var fló greini lega brug› i› vi› tí› ind in, eins
og glöggt má lesa úr erfiljó›i hans sem vitn a› er til a› framan. Kref -
ur skáld i› æ›ri mátt ar völd svara vi› flví hvers vegna flau sviptu
„fóst ur fold ina“ anda „henn ar mesta manns“; „hví vill drott inn flola
fla›? // land i› svipta svo og reyna, // svipta fla› einmitt fless um
eina // er svo margra stó› í sta›.“ Eina svar i› sem Jónas finn ur vi›
fless ari spurn ingu er hin klass íska lausn trú manns ins á gát um lífs -
ins — fla› er ekki okk ar a› ef ast um gu› lega for sjón, seg ir hann,
held ur eig um vi› a› treysta drottni og trúa á óend an lega, en oft
óskilj an lega, gæsku al mætt is ins:
Efa, ma› ur! ei fla› rá›.
Eitt eg veit um alla vegu
al heims speki dá sam legu,
fleir eru ein skær ást og ná›.
Fel um drott ins fö› ur hönd
harma vora’ og hjarta flunga,
hann á sjálf ur gamla’ og unga,
frjáls a› leysa lík ams bönd.
Hinn trú ar legi tónn erfiljó›s ins flarf í sjálfu sér ekki a› koma á óvart,
flví a› or› ræ›a slíks kve› skap ar á Ís landi hef ur alla jafna lit ast af trú -
ar leg um vi› horf um.4 Kvæ› i› sker sig samt úr ö›r um erfiljó› um
Jónas ar a› flví leyti a› ekk ert fleirra spyr jafn áleit inna spurn inga
um til gang lífs og dau›a. fiótt skáld i› reyni eft ir bestu getu a› sætta
sig vi› ótíma bært and lát vin ar síns, flá reyn ir flessi at bur› ur á trú ar -
vissu Jónas ar. fia› er senni lega eink um tvennt sem hef ur hneigt
hugs an ir fljó› skálds ins á fless ar braut ir fleg ar hann sett ist ni› ur til
a› kve›a eft ir vin sinn lát inn. Í fyrsta lagi er hon um ein fald lega
ómögu legt a› skilja hvers vegna ma› ur á bor› vi› Tómas Sæ -
munds son, sem Jónas batt svo mikl ar von ir vi›, var kall a› ur á brott
í blóma lífs ins. Tómas haf›i leynt og ljóst stefnt a› flví a› breyta ís -
lensku sam fé lagi, en hann lést löngu á›ur en hon um tókst a› setja
var an legt mark á fljó› líf i›. Í ö›ru lagi var Jónasi full kunn ugt um a›
krist in trú var kjarn inn í lífs sko› un um Tómas ar og fla› lei› ar ljós
guðmundur hálfdanarson46
3 Tómas Sæ munds son til Jónas ar Hall gríms son ar, 25. mars 1841; Bréf Tómas ar
Sæ munds son ar gef in út á hund ra› ára af mæli hans 7. júní 1907, Jón Helga son bjó
til pr. (Reykja vík 1907), bls. 289–290.
4 Sjá fiór unn Sig ur› ar dótt ir, „Erfiljó›. Lær› bók mennta grein á 17. öld“, Gripla XI
(2000), bls. 125–180.
Saga haust 2007 nota:Saga haust 2004 - NOTA 11/19/07 4:32 PM Page 46