Saga - 2007, Blaðsíða 62
ræmd ust illa kenn ing um fljó› ern is stefn unn ar um a› grein ingu
fljó›a í sk‡rt af mark a› ar heild ir.
Bald vin, Tómas og Jón:
heilög flrenn ing ís lenskr ar vi› reisn ar
fiótt Tómas Sæ munds son hafi skrif a› ótrú lega mik i› á stuttri ævi er
hann a› sumu leyti sem óskrif a› bla›. Úti lok a› er nú a› vita hvar
hann hef›i end a› í vir› ing ar stiga ís lensks sam fé lags ef hann hef›i
lif a› leng ur, og eins ver› ur flví aldrei svar a› hvern ig hann hef›i
brug› ist vi› fleim póli tísku hrær ing um sem ur›u á Ís landi um og
eft ir mi›ja 19. öld — e›a hvort, og flá hvern ig, hann hef›i starf a› á
Al flingi. Engu a› sí› ur hef ur Tómasi al mennt ver i› ra› a› me› al
helstu frum kvö›la ís lenskr ar sjálf stæ› is bar áttu, og er fla› ör ugg -
lega ekki síst vi› ur kenn ing á for ystu hlut verki hans í rit stjórn Fjöln -
is. Hann var eitt „af ör fá um mik il menn um vor um“, skrif ar Björn
Jóns son rit stjóri Ísa fold ar um Tómas ári› 1907. Hann var einn „af
flrem ur frum herj um fljó› legr ar vi› reisn ar vorr ar á öld inni sem lei›.
Hin ir voru Bald vin Ein ars son og Jón Sig ur›s son. Lík lega fleirra
kjark mest ur, áræ›n ast ur og fjöl skygn ast ur.“61
Af fless um meintu frum herj um eru tveir hin ir fyrstu um margt
lík ir. fieir lét ust bá› ir fyr ir ald ur fram og ná›i hvor ug ur a› full móta
póli tísk ar hug mynd ir sín ar. Mál flutn ing ur fleirra var einnig á lík -
um nót um. Bá› ir röktu fleir upp runa sinn til sömu rót ar, flví a›
Bún a› ar bálk ur Egg erts Ólafs son ar geng ur eins og rau› ur flrá› ur í
gegn um skrif fleirra beggja. Í fyrsta hefti Ár manns á al flingi læt ur
Bald vin eina a› al sögu hetj una í dæmisögu sem fyll ir heft i› nær allt,
Go›svinn fyr ir mynda bónda á Sól heim um, kve›a bálk inn í heild
sinni me› hjálp konu sinn ar og barna.62 Tómas vís ar líka i›u lega til
Bún a› ar bálks í skrif um sín um, eins og á›ur sag›i, og á Kaup -
manna hafn ar ár um sín um stó› hann fyr ir út gáfu kvæ›a Egg erts
ásamt tveim ur ö›r um ís lensk um stúd ent um.63
guðmundur hálfdanarson62
61 „Tómas Sæ munds son, 1807–1907“, Ísa fold 8. júní 1907, bls. 153. Jón Helga son
set ur Tómas í flessa sömu vir› ing ar rö› í loka or› um ævi sögu Tómas ar, sjá Jón
Helga son, Tómas Sæ munds son, bls. 246–247.
62 Ár mann á al flingi 1 (1829), bls. 112–172.
63 Kvæ›i Egg erts Olafs son ar út gef in ept ir fleim beztu hand rit um er fein g izt gátu. Egg -
ert Jóns son, Skúli Thoraren sen og Tómas Sæ munds son gáfu út (Kaup manna -
höfn 1832).
Saga haust 2007 nota:Saga haust 2004 - NOTA 11/19/07 4:32 PM Page 62