Dagblaðið Vísir - DV - 23.11.2018, Blaðsíða 110

110 23. nóvember 2018JÓL
Verð frá € 136,000
Fáðu sendan bækling í tölvupósti og
kynntu þér hvað er í boði á Costa
Blanca á Spáni
SÉRHÆÐ Í EL RASO ÍBÚÐ Í VILLAMARTIN
Verð frá € 128,000
Hafðu samband 555 0366
masaiceland@gmail.com
Jón Bjarni & Jónas
Þegar íslenskt tónlistarfólk stal
Ástin á Ítalíu, Sorgin er hvíldin frá gleðinni, Hverjir stálu jólalögunum?
H
vað væru jólin án jólatón-
listarinnar? Sumir myndu
eflaust segja að heimurinn
væri betur settur, ekki síð-
ur þegar mörg þeirra fara í spil-
un fyrr en margir kæra sig um. Því
verður aftur á móti ekki neitað að
jólaslagarar tilheyra mikilvægum
þætti stemningarinnar.
Það vekur að vísu athygli hversu
óvenju mörg vinsæl íslensk jólalög
reynast vera endurvinnsla á ítölsk-
um poppslögurum sem uppruna-
lega hafa lítið eða ekkert með jólin
að gera. Flestir íslensku textarnir
eru eftir Jónas Friðrik Guðnason
eða Þorstein Eggertsson.
Kíkjum á sex skrautleg dæmi
um stolin jólalög og hvað upp-
runalegi texti slagaranna fjallar
um.
„Ég hlakka svo til“ er endurgerð á ítalska laginu „Dopo La Tempesta“ með Marcellu Bella. Svala Björgvins-
dóttir flutti lagið í undankeppni Söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva á Ítalíu árið 1988 en komst ekki
alla leið. Hins vegar er ekkert jólalegt né sérstaklega rómantískt við upprunalegu þýðingu lagsins sem á
frummálinu heitir „Lognið á eftir storminum“. Lagið byggir á frægu ljóði eftir Giacomo Leopardi og fjall-
ar í hnotskurn um sársaukann í allri sinni dýrð. Samkvæmt textanum er sorgin aðeins pásan frá gleðinni,
frekar en öfugt. Ekki alveg eitthvað sem kallar eftir hátíðarskapi, en að minnsta kosti er melódían í lagi.
Það er öruggt að fullyrða að Helgi Björns er í sínum betri gír þegar
kemur að jólalaginu „Ef ég nenni“. Textinn er þýðing Jónasar Friðriks
og fjallar um mann sem hefur ekki efni á neinu en vill gefa ástinni
sinni allt. Að mati flestra er um að ræða hátíðlegt og notalegt lag sem
fær öfluga útvarpsspilun á hverju ári. Hins vegar á lagið rætur sín-
ar að rekja til rómantískrar ástarballöðu með ítalska rokksöngvar-
anum Zucchero. Lagið nefnist „Cosi celeste“ sem mætti beinþýða
sem „Hinn himneski“. Lögin eiga því ýmislegt sameiginlegt í texta og
komu meira að segja bæði út árið 1995.
Ljóst er að árið 1995 var gott ár til þess að hnupla jólalegum
melódíum. Á því ári gaf ítalska söngkonan Ivana Spagna út lagið
„Gente Come noi“ eða „Fólk eins og við“, en Íslendingar kannast við
það undir heitinu „Þú og ég og jól“. Upprunalega lagið á rætur sín-
ar að rekja til Spánar. Lagið einblínir á fordóma en þó laumast vonin
inn í gegnum hjartnæman texta. Gente Come noi var framlag söng-
konunnar á Sanremo-tónlistarhátíðinni árið 1995.
Talandi um Sanremo-tónlistarhátíðina, þá var lagið „Quanto ti amo“
framlag poppsveitarinnar I Collage árið 1984. Í íslenskri þýðingu
Þorsteins Eggertssonar gengur það undir heitinu „Svona eru jólin“.
Við Íslendingar tengjum textann við úttekt á hefðum og skemmti-
legheitum þessara þrettán jóladaga, en á ítölsku er ástin í forgrunni,
eins og gengur oft á gerist hjá þeirri þjóð. Quanto ti amo spyr ýmissa
spurninga eins og hvernig sé best hægt að tjá ást sína, sem og um
mikilvægi ástarkvalarinnar og mismunandi leiðir til þess að tjá þessa
funheitu tilfinningu. Það er nú eitthvað jólalegt við það.
Poppsveitin Ricchi e Poveri sendi frá sér lagið „Gente di Mare“ árið
1987 við góðar undirtektir. Félagarnir Umberto Tozzi og Raf skipuðu
sveitina og tóku þátt í Söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva og
enduðu í þriðja sæti. Lagið er ballaða í blússtíl og lýsa söngvararnir
fólki á sjó og kostum þess að vera þar. Á frummálinu er talað um fólk
á sléttu sem „fanga borgarbyggðar“ og táknar sjórinn það frelsi sem
fólk finnur fyrir þegar það snýr baki við þéttbýli. Í íslenskri dægur-
menningu er að sjálfsögðu ekkert verið að flækja hlutina og þekkjum
við þetta lag sem einfaldlega „Komdu um jólin.“
Það er erfitt að syngja ekki við-
lagið í huganum þegar „Þú
komst með jólin til mín“ er
komið á fóninn. Hins vegar
kremur það eflaust hjörtu ein-
hverra að lagið kemur upphaf-
lega frá (en ekki hvað?) Ítalíu.
Lagið tilheyrir þeirri merku
hefð að snúast um ástina og
allt sem flytjendur eru reiðu-
búnir til þess að leggja á sig
fyrir hana. Að vísu er örlítill
jólabragur á frumlaginu sem
samsvarar skemmtilega text-
anum „ég vil eyða jólum með
þér, með þér.“ Heitið á ítalska
laginu „Chi voglio sei tu“ má
gróflega þýða sem „Það sem ég
vil, ert þú.“ Þess vegna er kjör-
ið að taka einsöng fyrir ástina
á hátíðartímum og notast við
frumtextann. Það verður erfitt
að toppa þá rómantík.
Úr stormi svartsýninnar í tilhlökkun
Tómas Valgeirsson
tomas@dv.is
jólalögunum
Ef ég ræni?
Þú, ég og fólk eins og við
Svona er ástin
Það sem ég
vil ert þú
Sjóaðir á jólum