Dagblaðið Vísir - DV - 23.11.2018, Blaðsíða 8

8 23. nóvember 2018FRÉTTIR
L
ögreglumenn sem DV hefur
rætt við segja að bílamálin
séu í miklum ólestri. Fyrir­
komulagið er þannig að lög­
regluembættin leigja bíla af Ríkis­
lögreglustjóra. Þar er innheimt
bæði fast gjald og kílómetragjald.
Þetta sé hins vegar svo óhagstætt
að embættin séu í auknum mæli
farin að leigja af bílaleigum í
einkaeigu. Getur munurinn á leigu
á ómerktum lögreglubíl verið allt
að 200 þúsund krónur á mánuði.
Ríkislögreglustjóri vill losna við
reksturinn og stefnir á útboð.
Lögreglumenn undrandi á
bílamálum
Ríkislögreglustjóri hefur rekið
bílamiðstöð frá árinu 2000. Hún er
eigandi allra ökutækja lögreglunn­
ar og ber ábyrgð á rekstri, viðhaldi
og endurnýjun þeirra. Miðstöð­
in er stoðdeild og yfirlýst mark­
mið hennar er hagræðing í rekstri,
samnýting ökutækja og búnaðar
og almenn þjónusta við lögreglu­
stjórana.
Lögreglumenn sem DV hefur
rætt við segja hins vegar að í dag
séu nær allir ómerktir lögreglubíl­
ar á höfuðborgarsvæðinu teknir á
leigu hjá Bílaleigu Akureyrar. Það
sé miklu hagstæðara fyrir emb­
ættið en að leigja af systurstofn­
un embættisins. Hafa þeir spurt
sig hvort ekki sé eitthvað bogið við
þetta fyrirkomulag. Auk þess hafi
meint okur Ríkislögreglustjóra
bein áhrif á störf þeirra þar sem
búið sé að setja þak á hversu mik­
ið megi aka á hverjum sólarhring.
Leigja bílaleigubíla og leigubíla
DV hafði samband við yfirmenn
hjá lögreglunni á höfuðborgar­
svæðinu og fékk staðfest að þetta
væri raunin. Halldór Halldórs­
son, framkvæmdastjóri fjármála­
deildar hjá embættinu, segir að
þónokkrir ómerktir bílaleigubíl­
ar væru teknir á leigu á hverju ári.
Fjöldi þeirra réðist af verkefna­
stöðu embættisins hverju sinni.
Einnig sagði hann að lögreglan
keypti auk þess þjónustu hjá leigu­
bifreiðastöðvum. Hann segir:
„Fjöldi slíkra ökutækja, sem
lögreglan á höfuðborgarsvæðinu
hefur til afnota, er mismunandi
hverju sinni. Bílaleigubílar og
leigubílar nýtast til að mæta sveifl­
um í álagi innan dagsins, vikunn­
ar, milli mánaða og árstíða. Það
er hagkvæmara en að eiga stærri
bílaflota. Þá geta veðuraðstæður
kallað á að leigðir séu bílar sem
ráða betur við til dæmis ófærð. Í
sumum tilvikum getur verið gott
að skipta ört út bílum.“
Þessi kostnaður nam tæpum 35
milljónum samkvæmt síðasta árs­
reikningi. Að auki bætist við elds­
neytiskostnaður upp á tæpar sex
milljónir og ein til tvær milljónir
í annan kostnað. Ómerktir bílar
eru aðeins hluti af kostnaðinum.
Heildarkostnaður embættisins
vegna rekstrar ökutækja var rúm­
lega 260 milljónir á síðasta ári.
Halldór staðfestir að munurinn
á verði ómerktra bíla sé umtals­
verður.
„Munurinn í þeim tilvikum sem
lögreglan á höfuðborgarsvæðinu
hefur skoðað hefur verið um 50 til
200 þúsund krónur á ómerktan bíl
á mánuði eftir akstri og bílaleigu.
En í gjaldi Bílamiðstöðvarinnar
er falin ýmis þjónusta hennar við
embættið sem ekki er um að ræða
í tilfelli bílaleigubíla en þá þarf
embættið sjálft að sinna bílun­
um. Að auki geta farið saman and­
stæðir álagstímar hjá bílaleigum
og lögreglu sem geri þennan kost
hagkvæman fyrir báða aðila frem­
ur en að lögreglan eignist bíl.“
Nefnir hann að tækin sem emb­
ættið leigi af Bílamiðstöðinni séu
mjög mismunandi, allt frá hjólum
upp í sendibíla.
Lægri kostnaður
bílaleigufyrirtækja
Bílamiðstöðin rukkar fast árgjald af
hverju ökutæki. Það er 18 prósent
af stofnverði nýrra ökutækja og 10
til 12 prósent af sex ára og eldri. Þá
er kílómetragjaldið frá 100 til 381
krónu og fer eftir gerð ökutækis. Inni
í því er allur rekstrarkostnaður, svo
sem eldsneyti, viðhald, tryggingar
og fleira.
Jónas Ingi Pétursson, fram­
kvæmdastjóri rekstrar hjá Ríkislög­
reglustjóra, bendir á að bílaleigur
séu undanþegnar vörugjöldum.
Þess vegna sé stofnverð bílaleigu­
bíla lægra en þeirra sem lögreglan
og allur almenningur kaupir. Þá sé
tryggingakostnaður bílaleigufyrir­
tækja lægri en þau kjör sem lög­
reglunni bauðst í útboði Ríkiskaupa.
Af hverju eru þið ekki með ódýr-
ari valkosti fyrir embættin sem klár-
lega er þörf á?
„Af þeim sökum hefur Ríkis­
lögreglustjóri ekki boðið ómerktar
lögreglubifreiðar til afnota frá Bíla­
miðstöð um nokkurt skeið. Áhersla
hefur verið lögð á sérbúnar, merktar
lögreglubifreiðar þar sem slíkar bif­
reiðar eru ekki í boði á almennum
markaði.“
Var ekki takmark Bílamiðstöðv-
arinnar að stuðla að hagræðingu í
rekstri fyrir lögregluna?
„Bílamiðstöð hefur stuðlað að
hagræðingu og hagkvæmum rekstri
í ökutækjamálum lögreglunnar.
Fyrirkomulagið er í sífelldri endur­
skoðun og tekur mið af síbreytileg­
um ytri aðstæðum. Af hálfu Ríkis­
lögreglustjóra hefur lengi legið fyrir
ósk embættisins um að samrekstur
lögreglunnar á ökutækjum verði
aðskilinn frá rekstri Ríkislögreglu­
stjóra.“
Hallarekstur í mörg ár
Bílamiðstöðin er stærsta eins­
taka verkefni Ríkislögreglustjóra
og útgjöldin vegna þess hafa jafn­
an verið á bilinu 25 til 35 prósent
af heildarútgjöldum. Rekstur Bíla­
miðstöðvarinnar hefur verið frem­
ur ótryggur allt frá stofnun og hef­
ur þurft að mæta taprekstrinum
með öðru rekstrarfé. Ríkisendur­
skoðun hefur bent á að rekstur
Bílamiðstöðvarinnar sé eitt af
þeim atriðum sem betur mætti
fara í rekstri lögreglunnar. Einnig
hafa lengi verið skiptar skoðanir
um fjárhagslega hagkvæmni þessa
fyrirkomulags fyrir lögregluemb­
ættin sjálf. Sérstaklega fyrir minni
embætti á landsbyggðinni.
Árið 2004 var aðstoðaryfirlög­
regluþjóni vikið frá störfum vegna
spillingar tengdri stofnuninni.
Hann átti langan feril að baki inn­
an lögreglunnar og hafði tekið við
yfirumsjón Bílamiðstöðvarinnar
þegar hún var sett á laggirnar árið
2000. Grunur lék á að hann hefði
ráðstafað tveimur lögreglujeppum
í eigin þágu og hafi um mitt ár
2001 skráð annan þeirra á eigin­
konu sína.
Til að mæta hallarekstrinum
hefur Bílamiðstöðin reglulega
endurskoðað gjaldskrár sínar og
hækkað leiguverðið til embætt­
anna. Athygli vakti að verðið var
hækkað um allt að 18 prósent
snemma árs 2012. Þá hafði halla­
reksturinn verið um 40 milljónir
seinni hluta ársins 2011.
Vilja losna við reksturinn
Árið 2008 vildi ríkið losna við
reksturinn og var hann boðinn út.
Útboðið var auglýst vorið 2009 og
í því fólst meðal annars yfirtaka á
öllum lögreglubifreiðunum. Alls
bárust sex tilboð í reksturinn, öll
frá innlendum aðilum. Það lægsta
var um 80 milljónum króna hærra
á ári en rekstrarkostnaðurinn var
þá þegar.
Dómsmálaráðuneytið hafnaði
öllum tilboðunum og Ríkislög­
reglustjóri sá áfram um rekstur­
inn. Jónas segir:
„Af hálfu ríkislögreglustjóra er
unnið að endurskoðun á starfsemi
Bílamiðstöðvar þar sem meðal
annars er horft til þess að bjóða út
rekstur ökutækja lögreglu á ný.“ n
ÞÚ FÆRÐ MYNDVARPANN
HJÁ OKKUR
325”
4K
LÖGREGLAN LEIGIR BÍLALEIGUBÍLA
OG LEIGUBÍLA Í AUKNUM MÆLI
n Allt að 200 þúsund krónum ódýrara n Ríkislögreglustjóri vill losna við
rekstur Bílamiðstöðvar„Fyrirkomu-
lagið er í
sífeldri endur-
skoðun og tekur
mið að síbreyti-
legum ytri að-
stæðum
Kristinn Haukur Guðnason
kristinn@dv.is
Ríkislögreglustjóri Vill losna við rekstur
lögreglubíla.