Tímarit Máls og menningar - 01.06.2015, Side 7

Ve r ö l d b a r n a b ó k a n n a s ó t t h e i m á n ý
TMM 2015 · 2 7
Illugi byrjar að segja margt gáfulegt – vitna í tölur um að heil 30% drengja
geti ekki lesið sér til gagns og 12% stúlkna og að við þurfum öll að taka
okkur á og þar leiki grunnskólinn lykilhlutverk. Hann bendir líka á að nám,
einkum lestrarnám, geti aldrei bara farið fram í skólanum, börnin verði líka
að æfa sig heima: „Þú nærð aldrei árangri í tónlistarnámi með því að æfa
þig á hljóðfærið einungis í spilatímanum. Þú verður að æfa þig líka heima,
á hverjum degi. Það er eins með lesturinn. Æfingin fer að hluta til fram í
skólanum, en hún verður einnig að fara fram á heimilinu, hvern einasta
dag, til þess að árangur náist og þú verðir læs,“2 segir ráðherrann og fyrrum
organistinn og hefur lög að mæla. Eftir að hafa rætt um styttingu náms í
framhaldsskóla og áætlaðar heildarævitekjur berst talið að virðisaukaskatt-
inum og þar reynir ráðherrann fyrir sér í útúrsnúningi:
„Það væri mikil einföldun að draga einhverja beina línu á milli virðisaukaskattsins
á bækurnar og niðurstöðu varðandi læsi. Frá árinu 1993 var 14% virðisaukaskattur.
Læsistölur hjá krökkunum voru mun hærri árið 2000 en árið 2006. Árið 2007
lækkaði virðisaukaskatturinn á bækur í 7%. Læsistölurnar voru lægri árið 2009 en
þær voru árið 2000 þó svo að þær hefðu hækkað aðeins frá 2006 og svo fóru þær
enn neðar árið 2012. Því er varhugavert að reyna að setja eitthvert samasemmerki
þarna á milli.
Ég skil vitanlega þau sjónarmið bókaútgefenda og rithöfunda að eftir því sem virðis-
aukaskattsprósentan á bækur er lægri, þeim mun meiri líkur eru á að fleiri bækur
verði gefnar út. En við skulum líka muna að 12% skattur á bækurnar er lægri prósenta
en var alveg til ársins 2007.“
Það var þó ekki fyrr en ég las rammagrein með viðtalinu, „Að hugsa út
fyrir boxið: Skriðdrekar og Frozen“, að ég fór að reyta hár mitt fyrir alvöru.
Þar lýsir ráðherrann þeirri skoðun sinni að nálgast þurfi drengi og stúlkur
með mismunandi hætti þegar kemur að lestri og lestrarþjálfun. Ég er í
grundvallaratriðum ósammála því en látum það liggja milli hluta, það var
annað sem vakti athygli mína:
„Þetta er auðvitað spurning um það hvernig við vekjum áhuga strákanna á lestri. Ég
kallaði til mín hingað í ráðuneytið forstjóra í tölvuleikjafyrirtæki, því sennilega hafa
engir stúderað það meira en tölvuleikjasérfræðingar, á hverju krakkar og ungmenni
hafa áhuga. Þeir vita hvernig á að fara að því að fá krakkana til þess að sitja límdir
við tölvuskjáinn tímum og dögum saman.
Ég spurði þennan ágæta mann hvað honum fyndist að ég þyrfti að gera varðandi
ólæsi strákanna. Hann sagði að ég ætti að skipta nemendum í strákahópa og stelpu-
hópa, rétt eins og Magga Pála gerir í Hjallastefnunni. Áhugasvið strákanna væru oftast
ólík áhugasviðum stelpnanna. Strákar væru meira drifnir áfram af keppnisanda, hver
væri í fyrsta sæti, hver væri fljótastur, hver væri sterkastur o.s.frv. Stelpurnar væru hins
vegar með flóknari mælikerfi. … Hann sagði að það væru vandfundnir strákar sem
ekki hefðu áhuga á skriðdrekum. Stelpur hefðu yfirleitt engan áhuga á skriðdrekum.
Þær litu bara á fyrirbærið sem byssu á hjólum.
Hans ráðlegging til mín var þessi: „Þú átt að vera með lesefni um skriðdreka,
hvernig á að stýra þeim, um skriðdrekaorustur, hvernig á að framleiða þá og þar fram