Tímarit Máls og menningar - 01.06.2015, Síða 89

Ve t u r í V í e t n a m
TMM 2015 · 2 89
sem er í eigu ríkisins sem er í eigu flokksins og ég átta mig ekki á því hvers
vegna víetnamski kommúnistaflokkurinn sleppir þessum fréttum í loftið. Á
einhverjum tímapunkti slær það mig að hugsanlega vilji ríkið alltaf senda
út boð þegar það kúgar þegna sína, enda þjóni það þeim tilgangi að fá hina
til að halda sig innan siðsamlegra marka – en Vietnam News er ekki fyrir
innfædda, það er fyrir túrista og Viet Kieu (börn brottfluttra Víetnama, sem
hafa snúið aftur, ekki síst frá Bandaríkjunum). Það er enginn praktískur til-
gangur með því að ég viti að fólk sé handtekið fyrir að opna á sér munninn
– nema kannski að flokkurinn vilji virðast koma til dyranna einsog hann er
klæddur. Að þegar eitthvað verra kemur upp úr dúrnum geti hann svarað:
Nei, einsog þú veist höfum við ekkert að fela, við skömmumst okkar ekki
fyrir harðlínustefnuna heldur fögnum henni – þú sást það sjálfur í blaðinu.
14
Einn daginn er ég úti að hlaupa, pungsveittur í bolnum og það blæðir úr
geirvörtunum á mér því mér finnst asnalegt að hlaupa ber að ofan og efnið
nýr þær til blóðs – stundum ber ég á þær olíu eða held uppi bolnum á
hlaupunum ef þetta er orðið mjög sárt. Það er alltof heitt hérna. Steikjandi
djöfuls hiti. Ég hleyp á steyptum stíg sem hlykkjast eftir hrísgrjónaekrunum
og er löngu orðinn vanur því að hlaupa fram á rottur, buffla og kýr, fram á
geltandi varðhunda sem standa lausir utan við hús eigenda sinna, flækings-
hunda sem virða mig ekki viðlits, vanur því að hlaupa í gegnum flugnager
þótt mér bregði stundum þegar vespurnar koma þjótandi að baki mér án þess
að flauta – ég er vitlaus og vestrænn og hleyp líka með tónlist í eyrunum þótt
það sé stórhættulegt. Ég reyni að halda mig í kantinum. Fyrir framan mig
á þröngum stígnum eru fjórir risavaxnir vatnabufflar – með þessi dýrðlegu
horn sem eru á lengd við handleggina á mér, tveggja metra háum manninum
– og á baki eins þeirra er bufflabóndinn á heimleið. Sólin er að setjast og ég
vil komast út af ekrunum áður en það gerist, áður en bananaflugnagerið
stígur upp úr gróðrinum og þekur hvern fermetra af hlaupastígnum mínum,
fyllir öll mín vit, fer upp í augu og nef og munn og niður í háls, á meðan
ég berst í gegnum svartamyrkrið. Ég hef enn sirka korter. En þegar ég kem
aftan að aftasta bufflinum og bý mig undir að skjótast framhjá fælist hann
og tekur á rás, ýtir aðeins við mér, ég snarstoppa en hinir þrír stökkva líka
af stað – bóndinn fer í loftköstum niður á jörðina, lendir á fótunum, æpir
á bufflana, grípur í taumana – einsog þessi 50 kílóa karlmaður gæti haldið
aftur af fjórum fimm hundruð kílóa skepnum – snýr sér að mér og fer að
hlæja þegar hann sér hvað ég er skelkaður. Bufflarnir hægja á sér eftir tutt-
ugu metra spretthlaup og ég læðist framhjá.
Annan dag er ég að læsa hliðinu. Aram situr á bögglaberanum hjá mér og
Aino er í sæti á stýrinu hjá mömmu sinni. Við erum áreiðanlega á leiðinni
á ströndina eða í sund á einhverju hóteli, erum áreiðanlega á leiðinni út að