Tímarit Máls og menningar - 01.06.2015, Side 93

Ve t u r í V í e t n a m
TMM 2015 · 2 93
Giáp, sem stýrði mörgum af glæstustu bardögum Víetnama á 20. öld. Hann
kemur manni allt öðruvísi fyrir sjónir en Ho frændi – jafn uppskrúfaður og
Ho er alþýðlegur, jafn harður að sjá og Ho er ljúfur að sjá.
Dag einn sit ég í Ho Chi Minh bolnum mínum og drekk ískaffi úr Ho
Chi Minh bollanum mínum og kunningi minn (sem er drukkinn) horfir
á mig stífum augum og segir: „Þessi maður drap pabba pabba míns.“ Ég
hvái og held fyrst að hann eigi við Ho – en þá kemur í ljós að hann á við
Võ. „Ekki hann beinlínis, heldur hans menn“, segir kunninginn. „Afi minn
var frönskukennari í Hai Phong árið 1956 og þá vann maður annaðhvort
fyrir Frakkana og lét kommúnistana drepa sig eða maður vann fyrir
kommúnistana og lét Frakkana drepa sig.“
Ég brosi samanbitnum vörum og bíð þess að kunninginn fari. Mér finnst
þetta óþægilegt.
21
Það fyrsta sem ég tek eftir þegar við komum aftur til Svíþjóðar er þögnin.
Það er dauðaþögn. Ég fer út að hlaupa og mig verkjar í nefholið af súrefninu,
af þurru loftinu, kuldanum. Ég skrúfa frá krananum og drekk vatnið. Elda
pæ því í Víetnam á enginn ofn nema hann sé atvinnubakari. Drekk espresso,
klakalaust og sykurlaust. Er enginn heima? spyr Aram þegar hann horfir út
um gluggann á blokkina hinumegin við auða grasflötina, handan við yfir-
gefinn leikvöllinn. Maður sér ekkert fólk, heyrir ekki í neinum; en fólkið er
samt heima, segi ég. Ef einhver myndi kveikja á karókívélinni sinni hérna
yrði hringt á lögregluna. Ef einhver myndi brenna rusl í húsagarðinum yrði
hringt á lögregluna. Ef einhver myndi sleppa hundinum sínum lausum yrði
hringt á lögregluna; ég veit ekki hvað myndi gerast ef þeir slepptu vatnabuffl-
inum sínum lausum. Ég rölti í búðina eftir breiðum og yfirgefnum göngu- og
hjólastígnum. Skömmu áður en ég kem að Råby centrum mæti ég ungum
manni sem gengur beint í flasið á mér og spyr síðan heldur hranalega hvort
ég geri mér ekki grein fyrir því að maður eigi að halda sig vinstra megin á
stígnum? Ég biðst forláts og færi mig úr veginum.